Nederland, bescherm je burgers tegen Erdogans kliklijn

Sinds 5 april zitten een Nederlandse vrouw met Koerdische roots en haar baby van 6 maanden vast in Turkije. Hier is geen rechtmatige reden voor en er ligt geen bewijs ter onderbouwing van de aanhouding. Tot nu toe hebben zij echter geen hulp ontvangen van hun thuisland: Nederland.

De moeder waar het om gaat wordt ervan verdacht banden te hebben met de Koerdische Arbeiders Partij, de PKK. Volgens het stuk van de aanklager zit zij vast omdat ze ‘verklikt’ is door een medeburger. Het verklikken – en daarmee verdacht maken van onschuldige burgers – is geen incident, maar juist onderdeel van structureel beleid van Erdogan dat honderden Nederlandse burgers heeft geraakt.

Het bekritiseren van de regering wordt hierbij beoordeeld als ondermijning en ontregeling van de Turkse samenleving. Hiervoor hoeft geen bewijs aangeleverd te worden. Kritische groepen en minderheden zijn extra kwetsbaar voor de zogeheten kliklijnen. Dit geldt in het bijzonder voor de Koerden: zij lijden al meer dan honderd jaar onder onderdrukking en oorlogsgeweld, en de repressie is in de afgelopen jaren dermate toegenomen dat ook Selahattin Demirtas, de partijleider van de linkse- en pro Koerdische partij HDP, zonder duidelijke aanleiding vastzit.

Deze jacht op critici reikt echter verder dan de Turkse grenzen: ook in Nederland worden Koerden in de gaten gehouden en zelfs bedreigd wanneer ze zich uitspreken voor vrijheid in Turkije. Helaas heeft de politiek, die eerder deze week hierover een debat heeft gevoerd, weinig zin om een oplossing te vinden. Dit terwijl het duidelijk is dat het bewaken van onze democratische waarden in Nederland niet genoeg is om de rechten van onze burgers te beschermen tegen het geweldsbewind van Turkije.

Duizenden Nederlandse staatsburgers, waaronder ik, lopen het risico om verklikt te worden. Bovendien zijn honderden hier al slachtoffer van geworden, waaronder acht Nederlanders die op dezelfde manier als de vrouw en haar baby vastzitten in het land dat hun voorvaderen precies om deze redenen zijn ontvlucht. Sommigen hebben het geluk gehad dat de minister van Buitenlandse Zaken zich hard maakte om hen terug te halen. Maar is geluk het enige dat deze mensen zou kunnen helpen om terug te keren naar het land waar ze vandaan komen?

Onlangs heeft Nederland het reisadvies naar Turkije aangepast: dit is een mooie stap waarmee mensen worden geïnformeerd over de risico’s die je loopt als je als criticus Turkse gronden betreedt. Het is echter een vorm van symptoombestrijding die ontoereikend is om de wortel van het probleem aan te pakken: de heksenjacht op critici door middel van ‘kliksystemen’. Nederland en de EU zouden Turkije meer onder druk moeten zetten om de repressie te stoppen en onmiddellijke vrijlating te eisen, ongeacht de migratiedeal.

Minister Blok, eerder heeft uw voorganger zich hard gemaakt voor Ebru Umar en Frederike Geerdink. Verschuilt u zich niet achter consulaire bijstand van de ambassade in Turkije, want dat is helaas niet genoeg. Laat moeder en kind niet in handen van het land waar haar voorouders ooit vandaan zijn gevlucht en sta klaar voor al die andere Nederlanders die gevaar lopen omdat zij zich uitspreken. Zij zijn hier opgevoed met kernwaarden zoals democratie en individuele vrijheid: geef hen de bescherming die daarbij hoort, zodat wij deze waarden daadwerkelijk samen kunnen blijven uitdragen.