Onze boeren kunnen een sterke, vernieuwde identiteit verwerven: van de ‘nooit meer honger’-helden naar de beschermers van het klimaat
Minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedsel gaf begin dit jaar tijdens een bijeenkomst in Pakhuis de Zwijger te kennen dat het inkomen voor de boer haar gróótste zorg is. Er viel enige verontrusting te bespeuren in haar houding terwijl de minister het (grotendeels boeren-)publiek in keek. Dit tafereel riep een belangrijke vraag op: voelt minister Schouten wellicht te veel druk vanuit de landbouwsector waardoor andere belangen ondergesneeuwd worden?
Gevolgen van de klimaatopwarming De boer en de gehele samenleving zullen door klimaatverandering ernstig geraakt worden en niet alleen in de portemonnee. In Nederland hebben we dit jaar en vorig jaar al te maken gehad met extreme droogte, waardoor oogsten krimpen en het drinkwater in de Maas onder druk is komen te staan.
Nederlandse veehouders hebben deze zomer daarnaast te maken gehad met hittesterfte van hun vee. Door de droogte daalden het productievolume en het inkomen van de Nederlandse boer vorig jaar met bijna 11 procent. En dit is pas het begin van de klimaatopwarming. De Aarde is de afgelopen honderd jaar opgewarmd met 1 graad. De komende tachtig jaar komt daar nog 3 à 4 graden bij als we op deze voet doorgaan. We bewegen met het huidige beleid dus gestaag richting een toestand waar de landbouwintensivering van na de Tweede Wereldoorlog juist voorgoed een eind aan moest maken.
Diervrij levert landbesparing op Ironisch genoeg zijn de boeren de eersten in ons land die schade ondervinden van klimaatverandering, terwijl het immense landgebruik door de veehouderij er tegelijkertijd een oorzaak van is. Het IPCC waarschuwt in haar rapport over klimaatverandering en landgebruik dat onze voedselvoorziening in gevaar komt door de toenemende weersextremen. Uit hoofdstuk vijf van het rapport blijkt tegelijkertijd dat een diervrij eetpatroon een gigantische landbesparing oplevert die kan worden ingezet voor negatieve emissies – ofwel het opnemen van CO2 – door de groene graswoestijnen om te zetten in bos en natuurgebieden.
De nieuwe bossen en natuurgebieden vormen klimaatbuffers: ze filteren water en voorkomen overstromingen, maken de bodem gezonder, vormen habitat voor wilde dieren en maken ecosystemen veerkrachtiger. Harvard rekent voor dat de klimaatdoelen op deze manier makkelijker te behalen zijn. De Climate and Land Use Alliance benadrukt bovendien dat bossen het lokale en internationale klimaat afkoelen en regenval creëren. Ze noemen bossen een ‘natuurlijke airconditioning’. En dat is wat we op dit moment heel hard nodig hebben.
Beschermers van klimaat, de natuur en voedsel Het is van groot belang dat we de kansen pakken die een plantaardig eetpatroon te bieden heeft. Maar om dit in te zien heeft Nederland een visionaire en onbevreesde landbouwminister nodig. Zo’n minister zou bij de boerendemonstratie in Den Haag op 1 oktober de visie kunnen overbrengen dat onze boeren een cruciale rol spelen bij de aanpak van klimaatverandering in Nederland.
Onze boeren kunnen een sterke, vernieuwde identiteit verwerven: van de ‘nooit meer honger’-helden naar de beschermers van het klimaat, de natuur en de zodoende onze voedselvoorziening. Van producenten van dierlijke eiwitten naar producenten van plantaardige eiwitten en vooral: klimaatbuffers. We zullen moeten gaan betalen voor de onmisbare diensten die ecosystemen aan ons leveren. Juist in Nederland, want ons land is sneller opgewarmd dan het mondiale gemiddelde: met ongeveer 2 graden. Het omzetten van weiland naar verkoelend bos is zodoende van levensbelang, niet alleen voor de boer, maar voor alle Nederlanders.
Ik meen dat de boeren vandaag actie voeren en met hun trekkers naar Den Haag rijden. Ik hoop dat de zaak niet uit de hand loopt. De politie gaat proberen die trekkers uit het centrum te weren omdat er grote kans op ongelukken is. In ieder geval schat ik de kans op een redelijk en fatsoenlijk protest van deze groep, zoals het klimaatprotest bijvoorbeeld, als nihil in. Deze boeren zijn niet gevoelig van argumenten die niet die van hen zijn en ook niet voor maatschappelijke spelregels. Het eigen boerenbelang boven alles.
Zolang Nederland meer dierlijke eiwitten produceert dan Nederlanders verstouwen, lijkt me dat er een overproductie is. En zolang we diervoedsel (soja) importeren, importeren we stikstof. Door koeien meer te weiden, ontstaat er ook minder stikstof-uitstoot. Er zijn, kortom, een aantal tussenstappen mogelijk, voordat het -mijns inziens ronduit ongezonde- veganisme gepropageerd wordt.
Ik denk bovendien dat een duurzamer veehouderij zomaar tot betere waarborg van levenskwaliteit van de gehouden dieren zou kunnen leiden. De veehouderij zou geëxtensiveerd moeten worden. En ja, dat kan zeer zeker betekenen dat mensen hun vleesconsumptie moeten matigen, alleen al omdat de prijs omhoog zal gaan. Ik ben vóór. En laten we dan meteen de BTW op groente, fruit en noten afschaffen, nu we het er toch over hebben.
Enneh, hoe zit het eigenlijk met de andere bronnen van stikstof-uitstoot?
"zolang we diervoedsel (soja) importeren, importeren we stikstof."
Dat is juist, maar het lijkt me dat ook door het omzetten van plantaardige (voor menselijke consumptie geschikte) eiwitten in dierlijke eiwitten onnodig veel stikstof wordt geproduceerd. De vraag is niet of je van alle Nederlanders veganisten wilt maken, maar of je daar dan wel mee door zou moeten gaan (ten bate van de export bijvoorbeeld)
Om het maar eens extreem te stellen: het kan niet zo zijn dat dat de ene helft van de boeren het veevoer produceert voor de andere helft van de boeren, ten koste van....
Ik ben geen vegetariër en je mag mij bovenaan de lijst zetten voor het vlees van de herten die worden afgeschoten om de wildstand op peil te houden.
Wij produceren meer dan dat we op de interne markt kunnen verstouwen. Maar op andere nationale markten kunnen ze niet voldoen aan de vraag van de interne markt. Daar vullen wij net het gat. Aan de andere kant zijn wij binnen Europa vrij protectionistisch ten opzichte van landbouwproducten vanuit het buitenland.
Men klaagt wel dat ons landbouwbeleid failliet is, maar de critici kan in ieder geval verweten worden dat het hun ontbreekt aan overzicht. Hun simplistische gedachtegoed komt eerder overeen met Trump en Brexit. Mondiaal is er meer vraag naar melk, vlees en kwalitatief pootgoed. Iets wat we allemaal kunnen leveren.
En Soja gaat niet direct naar dieren, eerst wordt er soja olie uitgeperst. Zeg maar plantaardige olie. Het restproduct gaat naar de bio industrie. Net als alle restproducten die bijvoorbeeld overblijven na het produceren van medicijnen. Hoe meer medicijnen je elke dag slikt, hoe meer restproducten er uiteindelijk als veevoeder eindigen. Elke actie heeft gevolgen in het leven.
Elke actie heeft gevolgen in het leven en dus zal men het mondiaal met minder dierlijke eiwitten moeten stellen, omdat het ecologisch gezien onverantwoord is om elke dag biefstuk te eten.
Het diervoer in Nederland zou slechts mogen bestaan uit de restproducten van de Nederlandse landbouw. Net zoals men elders ook zal moeten overstappen op een duurzaam model, waarbij alle voedsel wordt geproduceerd binnen een straal van 100km van de woonplaats.
Minoes - ik geloof niet meer in sinterklaas en onzichtbare wolven.
Ik heb een vraag,
mogelijk zijn hier agrariërs of andere landweters die daar antwoord op kunnen geven.
Een koe kan 80 liter per dag geven door te grazen op een zichzelf vernieuwend grasveld.
Op datzelfde land kan 1 x per jaar koren of iets dergelijks geoogst worden.
80 liter per dag per koe dat is toch een enorm efficiënt voedsel produceren ?
Of is datzelfde veld met 1 x per jaar koren nog meer voedsel?
Iemand?
Dat hangt er van af wat hoe je efficient wilt meten, in opbrengst de kilo, of in voedings-stoffen-dichtheid.
Een koe krijgt ook diverse soorten krachtvoer bijgevoedert. Daarnaast is 80 liter melk per dag wel zo'n beetje de max, het dagelijks gemiddelde is lager mede omdat een koe niet het hele jaar door melk geeft. Kwaliteit en hoeveelheid zijn afhankelijk van vele factoren.
Ik weet niet waar dat getal van 80 liter vanaf komt maar het gemiddelde is ca 25 liter per melkdag. Ongeveer 9000 per (boek)jaar. En dat haalt een koe niet als ze alleen in een wei graast.
Zet je het grasland om in bouwland en je teelt aardappelen dan haal je 50 000 kg. Zaai je bruine bonen dan levert dat 3500 kg op.
De opbrengt van plantaardige producten per hectare is een veelvoud van de opbrengst in dierlijke producten.
Dat is vrij logisch, want elke dier verbruikt ook zelf energie om zichzelf in stand te houden. Het perpetuum mobile bestaat ook niet in de landbouw en/of veeteelt; elke omzetting kost (energie-)verlies en meer wordt het nooit.
Nederland is kampioen efficiënt voedsel produceren in de wereld, daar komt geen enkel ander land bij in de buurt.
Na de VS zijn we de grootste voedselproducent ter wereld. Het grootste deel van die productie is bestemd voor export.
De agrarische sector levert een belangrijke bijdrage aan het BNP.
Inkrimpen van de veestapel zal grote gevolgen hebben voor het BNP.
Boeren uitkopen zal veel geld kosten. Dat gaat niet zomaar gebeuren. Daar zal veel weerstand tegen zijn.
Dankzij die efficientie worden melkkoeien tegenwoordig niet ouder dan gemiddeld 6 jaar. Op de 25% bedrijven met de laagste levensduur is dit getal slechts 4,9, terwijl het op de 25% met de hoogste levensduur 7,1 jaar is. Hoe meer melk hoe sneller ze er aan onderdoor gaan (afgezien van mogelijke individuele verschillen).
@ Oranje
Jij schrijft: Het grootste deel van die productie is bestemd voor export.
Mooi laat ze dan gaan produceren in het land waaraan ze leveren. En hier vertrekken. Is beter voor het milieu.
En je schrijft: De agrarische sector levert een belangrijke bijdrage aan het BNP.
De agrarische sector levert nauwelijks een bijdrage aan het BNP. De brexit levert vermoedelijk meer economische schade op dan het vertrek van 50% van de boeren.
En je schrijft: Boeren uitkopen zal veel geld kosten. Dat gaat niet zomaar gebeuren. Daar zal veel weerstand tegen zijn.
Waarom moeten die boeren uitgekocht worden? Alle bedrijven kunnen ten onder gaan als ze geen goede producten leveren. Dus ook de boeren. Als de milieuvergunning ingetrokken worden moeten ze gewoon hun bedrijf sluiten. Dat heet ondernemersrisico. Zo gaat dat bij andere bedrijven ook die het milieu beschadigen.
'Inkrimpen van de veestapel zal grote gevolgen hebben voor het BNP.'
Dat valt wel mee. Halveren scheelt ongeveer 3,5 miljard BNP per jaar. Een half procent. Om zaken even in perspectief te zetten: een nauwelijks vervuilend bedrijf als ASML draait in zijn eentje een omzet van 10+ miljard per jaar. Investeren in high-tech en bijvoorbeeld een hogere arbeidsparticipatie van vrouwen is veel slimmer en efficiënter dan het in stand houden van vervuilende en grond vretende veeteelt.
'https://www.bndestem.nl/brabant/rabo-d66-plan-veestapel-kost-miljarden~ac52338a/?referrer=https://www.google.com/'
https://nos.nl/artikel/2250056-nederland-loopt-miljarden-mis-door-ongelijkheid-vrouwen-op-arbeidsmarkt.html
5 à 6 jaar is nog niet de helft van de 14 jaar die een koe kan bereiken. Economisch is het zelfs gunstig koeien langer gezond en in leven te houden.
http://edepot.wur.nl/113787
Ten eerste heb je grasland en akkerland. Je kan dus niet zomaar op grasland gaan telen. De vergelijking die u wilt maken gaat dus niet op.
(80 liter melk, geeft ook vlees en kalveren)
Daarbij gaat het u om voedsel, maar de wereld draait om geld. Als bloemen meer opleveren en makkelijker verkopen ga je geen graan (eten) verbouwen.
@Defoe
Dat is een interessant artikel waar u naar verwijst. Het laat zien dat er nog veel te verbeteren valt. Wij kwamen vroeger thuis ook ver boven het gemiddelde.
Ik wilde er met mijn opmerking alleen op wijzen dat die gemiddelde leeftijd niet veel anders ligt dan vroeger. Mijn bron over hoe er vroeger werd geboerd is dr. ir. Minderhout, De Nederlandse landbouw dat op Delpher te vinden is.
''
Nederland heeft een visionaire landbouwminister nodig
''
sorry, maar die hebben we al.
Als het aan velen zou liggen zou de Minister uit de hoek van de PvdD moeten komen .... dat wordt dan lachen en hongerlijden.
Hoewel ik ook vind dat ook de landbouwsector in ecologisch opzicht veel beter moet gaan presteren - en daartoe volgens mij ook in staat is - is het nogal flauw om te stellen dat er een ‘visionaire landbouwminister’ Nodig is. Govers bedoelt gewoon dat het iemand met haar visie moet zijn. Zeg dat dan en beschuldig iemand die andere doelstellingen nastreeft niet als visieloos. Dat is niet bepaald chic.
[Het omzetten van weiland naar verkoelend bos]
En waar gaan die "producenten van dierlijke eiwitten naar producenten van plantaardige eiwitten" anders hun plantaardige eiwitten vandaan halen?
Ik heb een soort allergie voor mensen zoals deze changemaker, vast mijn tekortkoming. Maar als je jezelf ver genoeg terugtrekt in je eigen bubbel en alle input van buiten onmogelijk maakt kom je tot dit soort teksten. Ik heb medelijden met de mensen die werkzaam zijn bij de bedrijven en organisaties waar deze dame wordt ingehuurd. Maar in deze tekst heeft zij wel op 1 punt helemaal gelijk. Er is absoluut een visionaire landbouwminister nodig in Nederland.
Het probleem is een paar maten groter dan wat Carola Scouten aan kan. Er botsen twee grote belangen op elkaar. Ten eerste het belang van de landbouw sector. De reacties uit de boerengemeenschap in de afgelopen weken hebben laten zien dat de bereidheid tot verandering nihil is. Boeren lopen nog steeds rond met uitbreidingsplannen en de klimaatproblemen worden tot in het absurde ontkent. De Nederlandse boer ziet zichzelf als de leverancier voor voedsel van de gehele wereld en wil als beloning voor zijn bijdrage wel miljonair worden.
Daar staat tegenover het belang van de samenleving. Er is een krankzinnige overproductie en tegen de manier van produceren bestaat meer en meer weerstand. Door de overproductie liggen andere maatschappelijk belangrijke activiteiten stil.
Er is nu 1 miljard beschikbaar bij het ministerie van landbouw om iets te doen aan het probleem. Maar wanneer iedere boer van de overheid een miljoen moet krijgen kan niet meer dan 5% tot 10 % van de bedrijven gesaneerd worden. En dan blijft nog de Rabo-bank achter met openstaande vorderingen van miljoenen. Tegelijk zijn die boeren niet om te vormen tot milieu-beschermers. Ik zag deze week een huilende boer op TV onder andere omdat bij hem in de buurt landbouwgrond was omgevormd tot natuurgebied en hij werd ongelukkig van de door hem ongewenste biodiversiteit die hij zag. In plaats van een fijne monocultuur die veel gras produceerde. Kortom er is een gapend gat tussen wat mensen willen en kunnen en dat wat moet. Een oplossing door te polderen is onmogelijk. Dat kan alleen als er standpunten zijn die elkaar ergens raken. Hier staan mensen totaal tegenover elkaar. Er is helemaal niets waar overeenstemming over is.
Carola Schouten is een spreekbuis van de landbouw sectoren die is daarmee al niet in staat te veranderen wat nodig is. En volgens mij is ze er niet alleen niet tot in staat maar ook niet bereid. Daarom heeft deze schrijfster helemaal gelijk als zij zegt dat Schouten niet de goede vrouw op de goede plaats is.
Recente onderzoeken tonen aan dat een aanzienlijk aantal boeren overweegt hun bedrijf op te geven.
Boeren zien de bui hangen. Uitbreiden zal vrijwel onmogelijk worden. In veel gevallen is dat noodzakelijk omdat alleen grote bedrijven economisch kunnen produceren.
De enige uitzondering is het kleine aantal bedrijven dat op biologische basis geëxploiteerd wordt. Dat zijn ook de bedrijven die het minst bijdragen aan de NH3 uitstoot.
@ Oranje
Jij schrijft: De enige uitzondering is het kleine aantal bedrijven dat op biologische basis geëxploiteerd wordt.
Ja er heeft een hele kleine omslag plaatsgevonden in de sector. Maar het is heel minimaal. Het vraagt denk ik ook om een ander soort boer. Veel van de boeren zouden niet kunnen ondernemen op een biologische manier zelfs al zouden ze het willen. Het vraagt om een totaal andere opvatting over het boerenvak, het milieu en de samenleving. Dus stoppen is voor ongeveer 40% een optie las ik. Nog te weinig helaas, en het was afhankelijk van de compensatie die hen wordt geboden. Dat betekent dat alle schulden afbetaald moeten worden en de boer een bonus mee wil van 1 miljoen. Zo veel geld heeft Carola Schouten niet in kas.
"Het vraagt om een totaal andere opvatting over het boerenvak"
Voor bijna elke boer is de opvatting hetzelfde: kneiterhard werken, veel liefde in je product stoppen, continu blijven verbeteren en investeren. Een zwaar maar mooi leven al wordt het ze nu onredelijk moeilijk gemaakt. Het is niet een minister of bedrijf dat het verschil maakt, het is de consument; wie betaald bepaald.
@ KM
Jij schrijft: Voor bijna elke boer is de opvatting hetzelfde: kneiterhard werken, veel liefde in je product stoppen, continu blijven verbeteren en investeren.
Hard werken doen ze, liefde voor het product is er niet anders zouden er niet zoveel kalveren sterven, verbeteren gebeurd ook niet ze doen jaar op jaar hetzelfde en gebruiken nog steeds round up terwijl iedereen weet dat het milieu er door wordt verziekt en investeren slechts met een lening van Rabo-bank om meer produceren om uiteindelijk meer geld naar binnen te harken.
En je schrijft: het is de consument; wie betaald bepaald.
De consument vraagt biologische producten die vanuit omringende landen geïmporteerd worden. De boer levert dan ook niet aan de Nederlandse consument maar hoofdzakelijk aan mensen ver weg. De kreet wie betaald bepaald zegt dus niets.
Het wordt toch echt tijd om dit soort roze bril tekstjes achterwege te laten en eens te gaan nadenken hoe de Nederlandse boeren op een fatsoenlijke manier kunnen bijdragen aan de samenleving inplaats erop te parasiteren.
Het duurt inderdaad vele decennia voor die brandnetels gaan verdwijnen. In mijn "extensief" onderhouden tuin worstelen zich weer berke- en kastanjeboleten door het gras.
"Onze boeren kunnen een sterke, vernieuwde identiteit verwerven: van de ‘nooit meer honger’-helden naar de beschermers van het klimaat, de natuur en de zodoende onze voedselvoorziening"
Nederland kon nooit zijn eigen mensen voeden maar moest altijd graan importeren. Na de Hongerwinter is besloten om de landbouw zo op te zetten dat er genoeg voedsel zou zijn en dat is meer dan gelukt. Het is een goed idee om bijvoorbeeld 10 a 15 % van het landbouwareaal te gebruiken om bossen aan te planten, dat zou dan tussen de 2200 en 3300 km2 nieuw bos opleveren.
Het gaat te ver om boeren om te toveren tot een soort ambtenaren die "klimaat en natuur moeten beschermen". Een boer is niet een gewone ondernemer, boer zijn is "a way of life" die van vader op zoon of dochter over gaat. Dat is al honderden zo niet duizenden jaren het geval.
Het is goed om de bio-industrie aan te pakken, maar niet iedereen hoeft vegan te worden, dat is meer iets voor een kleine selecte groep.
Daarom is het goed dat er iemand op Landbouw die affiniteit heeft met het boerenbedrijf en niet een of andere theoreticus. Carla Schouten is zo iemand. Haar vader stierf toen zij 9 jaar oud was, haar moeder besloot toen met haar drie dochters het bedrijf voort te zetten.
“Terecht, de landbouw komt op de eerste plaats vanwege zijn belang voor de voedselvoorziening.”
Dus laten we boeren al dan niet frauderend het milieu compleet verzieken, zelfs als ze zouden halveren komen we niet om dus waar hebben we het over.
“Je hebt niets aan een al dan niet linkse papierschuiver die geen enkele affiniteit met de boeren heeft (typetje Brinkhorst).”
Je hebt nog minder aan een minister die zo ongeveer kind aan huis is bij LTO, als het aan hen ligt hebben we morgen een boeren republiek.
“De boeren gaan op 1 oktober naar Den Haag om hun geluid te laten horen. Je kunt die dag beter thuis gaan werken.”
Ja, het is zo voorspelbaar, de boel intimideren om het land ongehinderd verder te kunnen verzieken.
Ik zag mw. Schouten het rapport van Remkes in ontvangst nemen geheel in de cu stijl, mooie woorden, zalvende teksten maar m.i. ook als een boer die kiespijn heeft, vlak het cda echter niet uit, bij de formatie hebben die bedongen dat de boeren wat uitstoot betreft met fluwelen handschoenen werden aangepakt, een ministerie van landbouw werd weer opgetuigd, met een boerendochter aan het hoofd, het cda dirigeerde van Geel, hoe kan het anders ook van het cda naar de klimaattafel om erop toe te zien dat de (o.a. frauderende) boeren geen strobreed in de weg werd gelegd, nog los van wat ze bij de formatie al hadden bedongen.
https://www.volkskrant.nl/mensen/pieter-van-geel-pakt-de-landbouw-aan-om-de-klimaatdoelen-van-parijs-te-halen-maar-het-is-de-vraag-of-dat-met-de-huidige-veestapel-wel-haalbaar-is~b9715d12/?referer=https%3A%2F%2Fwww.google.nl%2Furl%3Fsa%3Dt%26rct%3Dj%26q%3D%26esrc%3Ds%26source%3Dweb%26cd%3D11%26ved%3D2ahUKEwj7i6D0q-7kAhXPKFAKHXs0B-44ChAWMAB6BAgGEAE%26url%3Dhttps%253A%252F%252Fwww.volkskrant.nl%252Fmensen%252Fpieter-van-geel-pakt-de-landbouw-aan-om-de-klimaatdoelen-van-parijs-te-halen-maar-het-is-de-vraag-of-dat-met-de-huidige-veestapel-wel-haalbaar-is%7Eb9715d12%252F%26usg%3DAOvVaw1mmqqT7e7N10I3ts-sd_h8
"met een boerendochter aan het hoofd"
Terecht, de landbouw komt op de eerste plaats vanwege zijn belang voor de voedselvoorziening. Je hebt niets aan een al dan niet linkse papierschuiver die geen enkele affiniteit met de boeren heeft (typetje Brinkhorst).
De boeren gaan op 1 oktober naar Den Haag om hun geluid te laten horen. Je kunt die dag beter thuis gaan werken.
Het klinkt mooi, maar klopt niet. Nederland heeft een landbouwminister nodig die ook daadwerkelijk iets gedaan kan krijgen. En dat kan alleen als je ook geaccepteerd en gerespecteerd wordt door de agrarische sector. Dat betekent overigens niet dat je ook altijd de kant kiest van die sector, want dan krijg je echt geen respect.
Nederland heeft niets aan een landbouwminister die visionair misschien ver vooruit is, maar juist daarom niets gedaan krijgt. It takes two to tango. Daarom is Carola Schouten de beste landbouwminister die we ons op dit moment en bij deze regering kunnen wensen.