Nederland in crisis: een politiek circus zonder beleidskompas

Nederland verdient beter.

Nederland staat in brand - zoals de gehele wereld - en de politiek speelt slecht toneel. Na weer een afschuwelijke moord, na maanden van crises en een samenleving die steeds verder uit elkaar valt, trekt een regeringspartij voor de tweede keer de 'ik vertrek-kaart'. Onverantwoordelijk. Kinderachtig. Onkundig. Dit is geen bestuur, dit is een circus met politieke freaks. 

Terwijl de grote problemen zich opstapelen, maken politici er een pokerspel van voor verkiezingen. Energiezekerheid wankelt, de klimaatcrisis raast door met overstromingen, droogtes en bosbranden, oorlogen en vluchtelingenstromen zetten Europa onder druk. Maar Den Haag kiest voor partijpolitiek, de korte termijn en het eigenbelang. Het land staat onder spanning, maar de politiek verlamt zichzelf en burgers. Collectief falen. Rechts, links, conservatief en progressief. 

De echte problemen blijven liggen. De stikstofcrisis bedreigt natuur en leefbaarheid: biodiversiteit verdwijnt, gezonde lucht en een toekomstbestendig land glippen weg. De zorg kraakt onder personeelstekort en wachtlijsten. Voor een hele generatie is een woning een illusie. De sociale zekerheid verschraalt, gezinnen vallen door de bodem van het vangnet. Veiligheid kalft af door messengeweld en drugscriminaliteit. Integratiebeleid bestaat alleen nog op papier met culturele spanningen die groeien. Dierenwelzijn en natuurbehoud zijn bijzaak geworden.

En toch weigeren politici verantwoordelijkheid te nemen. Ze spreken in monologen voor hun achterban, zetten ieder probleem naar hun eigen hand en sluiten de ogen voor alles dat niet past in hun politieke frame. Het resultaat: geen beleid, wel verlamming, polarisatie en steeds meer wantrouwen in de samenleving.

De reflex is altijd hetzelfde: de ander krijgt schuld, met hysterie en selectieve verontwaardiging. Een moord wordt meteen ingekapseld in partijpolitiek. De een wijst vooral op gendergeweld, de ander uitsluitend op migratieproblemen. Het complexe Midden-Oosten conflict heeft een dependance in Nederland en andere Europese landen gekregen. Ieder thema eindigt in een Haagse strijd.

De nuance verdwijnt, de werkelijkheid wordt versneden tot hapklare partij-slogans. Politici wedijveren niet om oplossingen, maar om wie het hardst kan roepen.

En zodra verantwoordelijkheid lonkt, duiken ze weg.

Geen bruggen bouwen, maar samenwerking vernietigen. 

Nieuwe partijen die zichzelf presenteerden als frisse tegenstem blijken net zo onfris in handelen en afhankelijk van de Haagse spelletjes als de gevestigde namen. Grote partijen die decennialang de macht hadden, zijn koersloos en zoeken de radicale flanken op met intern gekonkel en strijd.  Politici met meer aandacht voor hun smartphone dan voor het debat.

Partijen die zich wentelen in ideologische spelletjes en weten niet meer dat zij het kabinet moeten aanzetten tot beleid, bestuur en oplossingen. Het parlement is verworden tot een tribune waar partijen elkaar met slogans, dogma's en symboliek bestoken, terwijl de samenleving wacht  en wacht op beleid.

Dit is geen uitglijder of tijdelijke dip. Het is structureel. Politici worden niet gedreven door visie of verantwoordelijkheid, maar door status, zichtbaarheid en partijbelang. Het is de logica van macht, niet van goed bestuur. Besluitvorming wordt bepaald door media-optredens en peilingen, niet door kunde, analyses, scenario's en lange termijn beleid.

De prijs is hoog. Nederland glijdt af naar een situatie waarin instituties verzwakken, vertrouwen verdwijnt en beleid wordt vervangen door symbolische daden. Iedere crisis - van klimaat tot zorg, van woningnood tot veiligheid - verergert omdat niemand de moed heeft om de verantwoordelijkheid te nemen. Om gezamenlijk over links of rechts tot politieke daden te komen binnen een democratie. Er is godenzijdank hier geen eenpartijstaat: werk dus gewoon met meerderheden zonder al die ideologische  monologen.

Wie dit wegwuift, ziet niet wat er op het spel staat.

Dit gaat niet om één kabinet of één partij. Dit gaat om een politiek systeem dat zichzelf heeft uitgeleverd aan populisme, demagogie en slechte optredens. Van iedere kant. 

En als de politiek niet hervormt, als politici en bestuurders niet opstaan die de verantwoordelijkheid boven hun eigen carrière en partij stellen, dan is de vraag niet of maar wanneer dit politieke circus in elkaar stort naar een illiberale democratie of erger. Dit politieke hooliganisme moet snel stoppen.

Tot die tijd zijn het niet de politici die lijden onder hun eigen spelletjes. Het zijn burgers die wachten op zorg, die geen woning vinden, die hun vertrouwen in veiligheid verliezen. Het zijn jonge generaties die opgroeien in een land dat geen koers durft te kiezen. Het zijn dieren en natuur die stikken.

Nederland verdient beter. Het land heeft politici en bestuurders nodig die kenmis hebben en lef tonen, die beleid maken voor het geheel, niet voor de eigen achterban. Politici die begrijpen dat macht geen doel is, maar een middel om verantwoordelijkheid te dragen. Die niet polariseren maar verbinden en compromissen en oplossingen zoeken en vinden. 

Zolang Den Haag zich gedraagt als kermis van onkunde, polarisatie en ideologische spelletjes, brokkelt de eenheid en zelfs de beschaving verder af. De keuze is simpel: of de politiek hervindt haar kunde en kompas, of het land betaalt de rekening voor haar ondergang. Dit land faalt. Door wanbeleid en wanbestuur.

De kiezers die burgers zijn hebben er schoon genoeg van: politici doe jullie werk en zeur niet zo. Er staat veel op het spel. Werk aan de winkel, dus minder polariserende debatten en meer beleid graag. Nederland heeft een functionerend kabinet nodig met een Tweede Kamer die de eigen taken serieus neemt en weet wat dualisme in de politiek is.