Nederlanders veroorzaken 55 miljard euro milieuschade per jaar, aldus ABN AMRO

De bank verlangt van alles en iedereen gedragsverandering behalve van zichzelf. Zo kennen we de financiële sector weer.

De ABN AMRO legt een bedrag bloot dat je nooit aantreft in de berekeningen van Nederlands rijkdom. Elk jaar veroorzaken de burgers van dit koninkrijk voor 55 miljard euro aan milieuschade. Dit ondanks het nieuwe Nederlandse klimaatbeleid.

De bank waarschuwt dat we er niet zijn met een overstap naar schone en klimaatneutrale productiemethodes. Ons land importeert uit de hele wereld enorme hoeveelheden producten en diensten die nog steeds op onverantwoorde wijze tot stand komen. Het rapport noemt dat "verplaatsing van de schade". Daarom zullen ook onze consumptiepatronen en ons gedrag moeten veranderen. Zo wordt ook het bedrijfsleven gedwongen zich aan te passen. Dat staat in een uitgebreid rapport met de titel Milieuschade van Nederland in cijfers.

De feiten zijn schokkend, laat dat voorop staan.

De bank laat het niet bij een opsomming alléén. Het rapport publiceert ook aanbevelingen. Die komen in het kort op het volgende neer: er moeten strafheffingen komen op onverantwoordelijk geproduceerde producten en diensten. Daarnaast zijn er grote campagnes nodig om de consumenten op onverantwoordelijk gedrag te wijzen, een beetje naar analogie van de manier waarop roken wordt ontmoedigd. Met andere woorden: het bijdragen aan milieuschade moet voor de grote massa zo onbetaalbaar mogelijk worden gemaakt. Het zal in de toekomst een privilege van de rijken zijn. Zij kunnen het zich immers veroorloven op de oude wijze te blijven consumeren. De grote klanten van ABN AMRO worden ontzien. 

Het eigen gedrag neemt de bank niet onder de loep. Nergens staat dat het de financiële sector verboden zal worden onverantwoordelijke productiemethodes te faciliteren met leningen en andere vormen van bancaire dienstverlening. Evenmin bevat het rapport aanbevelingen over een nieuwe bedrijfsstrategie: als Nederland en Europa op zouden houden met het importeren van onverantwoordelijk geproduceerde producten, heeft dat grote gevolgen voor de honderden miljoenen mensen die daar nu hun brood mee verdienen. Je kunt ze niet in de kou laten staan. Banken zouden overal ter wereld moeten investeren in alternatieve methodes om aan de kost te komen. Bedenk daarbij dat ze veelal in ontwikkelingslanden wonen waar het bestaan voor de meeste burgers toch al precair is. (Aan het adres van de xenofoben die dit allemaal maar gelul van een deuger vinden: voor je het weet komen ze jouw kant op!)

In de conclusie van het rapport lezen wij: "Een systeemverandering is nodig, waarbij de consument actief wordt aangesproken op zijn consumptiegedrag en de consumptiegroei wordt ontmoedigd". Node wordt gemist de zinsnede: "Ook de financiële sector dient in dit verbrand te worden aangesproken op zijn zakelijk beleid en zijn criteria voor investeringen en bancaire dienstverlening". 

Eerlijk is eerlijk. In een ánder document, het publieksjaarverslag over 2021 gaat de ABN/AMRO wel in op wat ze zelf doet tegen milieuschade. Zo is er een fonds van 425 miljoen euro gevormd waaruit kan worden geïnvesteerd in bedrijven met houdbare productiemodellen. Die zal de bank vooral in Nederland en Noordwest Europa zoeken. Het jaarverslag brengt dat nogal in verband met de klimaatakkoorden van Parijs. Er is ook een Chief Sustainability Officer aangesteld met een eigen staf. De bank hoopt in 2024 meer dan een derde van haar leningen en investeringen te verstrekken aan klanten die houdbare activiteiten ondernemen. De criteria daarvoor zijn nogal vaag geformuleerd.

In dit rapport wijst de ABN AMRO liever naar anderen. Dat gedrag kennen we uit de kredietcrisis van 2008. Toen deden de banken dat ook.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister Het Geheugenpaleis, de podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis.