Negen op de tien mensen gelooft nog steeds dat vrouwen minder waard zijn

De wereld is in tien jaar tijd niets opgeschoten als het gaat om gelijke rechten voor vrouwen. Dat staat in een nieuw rapport van de Verenigde Naties. Uit onderzoek in ruim 80 landen blijkt dat de gelijkheid niet alleen niet toeneemt, maar zelfs terugloopt.

Uit de Gender Social Norms Index, die in kaart brengt hoe sociaalmaatschappelijke overtuigingen gendergelijkheid in de weg staan op gebieden als politiek, werk en onderwijs, blijkt dat negen op de tien personen vooroordelen hebben tegenover vrouwen. Dat geldt voor alle genders. Het onderzoek bestrijkt de periode tussen 2017 en 2022. Het vorige onderzoek, gepubliceerd in 2020 en dat ging over de periode 2005 tot 2014, toonde vrijwel dezelfde uitkomst.

Ruim de helft van de mensen in de 80 landen gelooft dat mannen beter geschikt zijn als politiek leider. Zo’n 40 procent vindt dat mannen beter zijn in hoge zakelijke functies dan vrouwen en een kwart gelooft dat het geoorloofd is wanneer een man zijn vrouw slaat.

Hoofdonderzoeker Pedro Conceição zegt verrast en geschokt te zijn door de uitkomst. Hij had verwacht verbetering te zien, ook omdat de strijd voor gelijkheid tussen man en vrouw in de afgelopen tien jaar veel aandacht heeft gekregen. Een strijd die mede gevoed werd door de #MeToo-beweging die een schijnwerper zette op de behandeling van vrouwen.

De Verenigde Naties streven naar complete gendergelijkheid in 2030, maar die deadline is volgens Anam Parvez, onderzoeker bij Oxfam, ver uit zicht. Terwijl vrouwen hoger opgeleid zijn dan ooit, verdienen ze nog altijd 39 procent minder salaris dan mannen in dezelfde functie. In 2021 trouwde 1 op de 5 vrouwen voor hun achttiende verjaardag en leefden 1,7 miljard vrouwen op een salaris van minder dan 5 euro per dag. Vrouwen hebben drie keer zo vaak onbetaalde zorg- en huishoudelijke taken als mannen. In het huidige tempo duurt het nog 186 jaar voor vrouwen dezelfde rechten hebben verworven als mannen, zegt Parvez.

Professor Heidi Stöckl van de Ludwig-Maximilians Universiteit in München, expert op het gebied van gendergerelateerd geweld, ziet hier en daar wel de nodige vooruitgang. In Bangladesh bijvoorbeeld, waar het aantal vrouwen op de politiek en in hoge functies in het bedrijfsleven sterk toeneemt. Tegelijkertijd zijn er nog te veel plekken waar de gelijkheid van vrouwen juist schrikbarend achteruit holt. Zoals in Afghanistan waar de rechten van vrouwen tot nul zijn teruggebracht sinds de overname van de Taliban, maar ook in de Verenigde Staten zijn sinds de verkiezing van Donald Trump als president de anti-vrouw-denkbeelden toegenomen en heeft de ongelijkheid een vlucht genomen. Datzelfde geldt voor Zuid-Korea waar een uitgesproken anti-feminist, Yoon Suk-yeol, onlangs president werd.

Het VN-rapport roept op tot meer erkenning van de economische bijdragen van vrouwen aan de samenleving, inclusief onbetaald werk. Maar het roept landen ook op wetten aan te nemen die toegang tot politiek waarborgen, en om maatregelen te nemen om vooroordelen over vrouwen te bestrijden.

"Deze opvattingen blijven bestaan vanwege sociale en culturele normen die vrouwen devalueren en de macht, controle en rechten van mannen versterken. Ook worden overtuigingen in stand gehouden die geweld tegen vrouwen bagatelliseren en normaliseren en zelfs slachtoffers de schuld geven van hun eigen misbruik," aldus Andrea Simon, directeur van de End Violence Against Women Coalition.