Neoliberalisme heeft onze empathie gestolen

Ik schaam me soms voor hoe goed ik me heb laten hersenspoelen. Hoe ik zelf ben gaan geloven dat “eigen verantwoordelijkheid” een oplossing is voor alles. Hoe ik mezelf heb aangepraat dat ik pas iets waard ben als ik iets oplever. Dat mijn ziekte (ik heb MS) mijn eigen schuld is. Dat ik harder mijn best moet doen. Alsof zenuwen genezen van discipline en armoede verdwijnt met een positieve instelling.

Ik heb anderen veroordeeld terwijl ik zelf aan het wankelen was. Iemand in de schulden? Eigen schuld. Iemand die hulp nodig heeft? Had beter moeten plannen. Ondertussen zat ik zelf gevangen in een systeem dat nooit voor mensen zoals ik bedoeld is geweest. En ik? Ik heb eraan meegewerkt. Door te zwijgen, door te knikken, door mijn woede weg te slikken en te doen alsof dit allemaal normaal is.

Dat systeem heeft gezichten. Mark Rutte, die meer dan tien jaar lang de rijken bedankte met belastingkadootjes terwijl de rest mocht spartelen. Die de toeslagenaffaire liet gebeuren en daarna zei dat hij het zich “verkeerd herinnerde”, alsof tienduizenden kapotte levens een administratief foutje zijn. Die de woningmarkt overliet aan beleggers waardoor wonen een luxeproduct werd en jongeren zonder toekomstperspectief blijven zitten.

Sigrid Kaag, die warme woorden sprak over solidariteit en verbinding, maar ondertussen dezelfde neoliberale koers bleef varen. Die belastinghervormingen beloofde maar het systeem scheef liet, die internationale rechtvaardigheid predikte terwijl er in eigen land op zorg, opvang en publieke voorzieningen werd bezuinigd.

En Hugo de Jonge, die miljoenen verbrandde aan een mondkapjesdeal waar vooral Sywert van Lienden beter van werd. Die geld pompte in digitale projecten die nauwelijks werkten en woningbouwplannen die niet van de grond kwamen. Terwijl mensen in een rolstoel hun huis niet uit kunnen en gezinnen in containers wonen, blijft hij stoer praten over “ambities” en “visies” die in de praktijk vooral een hoop papierwerk opleveren.

We leven in een land waar multinationals hofleverancier zijn van kadootjes voor de mensen die het al "goed" hebben, terwijl er kinderen zonder ontbijt naar school gaan. Waar mensen in armoede worden neergezet als luie profiteurs in plaats van slachtoffers van beleid. Waar ziekenhuizen sluiten, personeel opbrandt en patiënten sterven op wachtlijsten, terwijl er wél geld is voor prestigeprojecten.

En ik? Ik heb dat allemaal geslikt. Omdat ik dacht dat het zo hoorde. Omdat ik bang was om ‘te negatief’ te zijn. Omdat ik mezelf heb wijsgemaakt dat het mijn eigen tekortkoming was.

Ik ben er klaar mee. Ik wil mijn empathie terug. Omdat het iets is dat hoort bij een beschaafd land. Ik weiger nog langer mee te doen aan de leugen dat alles een keuze is. Ik wil dat politiek weer over mensen gaat, niet over cijfers. Over samenleven in plaats van rendement.

Ik begin bij mezelf. Door mijn automatische oordelen te stoppen. Door niet meer te doen alsof dit normaal is. Door hardop te zeggen dat dit beleid mensen breekt. Misschien verandert de wereld daar niet meteen van, maar ik wel. En dat is een begin. Empathie is niet dood. Ze ligt verstopt onder lagen schaamte, cynisme en politieke leugens, en ik ben vastbesloten haar terug te halen.