'Nooit meer!' is nu

Ik ben van de ‘Nooit Meer-generatie’. Dat werd er flink ingewreven, op school en dagen als 4 & 5 mei. Ik heb zelf geen kinderen, maar de kinderen van mijn vrienden die me zeer dierbaar zijn, zijn ook van ‘Nooit Meer-generatie’. En mijn ouders, die vlak na de Tweede Wereldoorlog geboren werden behoorden ook tot die generatie, als eersten zelfs. Ik weet niet precies wat een generatie is, maar deze was groot. Het bleek alleen een leugen, dat hele ‘Nie Wieder’.

Ik maak in dit stukje geen vergelijkingen. Althans dat poog ik. Schaalgrootte is irrelevant. Oorzaak en gevolg zijn ook irrelevant. De belofte van dit 'nooit meer' is doorbroken. Niet voor het eerst, daar ben ik me van bewust. Maar eerder voelde ik me wel minder schuldig. De belofte van dit 'nooit meer' is sinds de holocaust veelvuldig gebroken. In de voormalige Sovjet-Unie, China, Vietnam, Joegoslavië, Rwanda en plekken die ik nu vergeet of niet ken. En daar schaam ik me voor.

Maar in onze kleine wereld was het Nie Wieder altijd groot. En nu is het al best wel lang niet meer zo groot. Want wij waren daders en medeschuldig aan die die grote misdaad uit de vorige eeuw. En die schuld beleden we met woorden als ‘dit nooit meer’.

Individueel leven er nog nauwelijks Nederlandse schuldigen aan die onbevattelijke misdaad tegen joodse mensen tijdens Holocaust. Historisch gezien is de medeplichtigheid van Nederland niet te ontkennen, dus hebben we die decennialang bezworen met dingen als herdenkingen, boeken en films. En daardoor is de les geen les meer maar een mantra, althans zo lijkt het. Nooit meer is inmiddels niet meer nu of gisteren, maar voltooid verleden tijd.

Israël is de enige joodse natie ter wereld. Met veel en diverse bedreigingen. Maar ook een natie die decennialang mensen onderdrukt heeft in bezette gebieden en zich nu schuldig maakt aan genocide en etnische zuiveringen onder leiding van een extreemrechts kabinet met een premier die al vóór zijn misdaden tegen de menselijkheid verdacht was van allerlei vormen van corruptie. Nederland stemt stilzwijgend in.

En als je níet stilzwijgend instemt wordt je beschuldigd van antisemitisme. Als je blijft staan voor het morele idee dat dit nooit meer zou gebeuren ben je opeens medeplichtig. Oordelen is antisemitisch. Het is weer bijna 4 mei. Dan staat er voor de tweede keer een voorzitter van de Tweede Kamer op de Dam die principieel antisemitisch is. (Mag je niet zeggen).

Vijftigduizend Gazanen zijn dood. Gestorven tijdens deze oorlog. Een derde daarvan is onder de achttien en heeft nog nooit mogen stemmen. De laatste verkiezingen in Gaza waren in 2006. Volgens -ook Nederlandse- critici hebben de Gazanen gekozen voor Hamas in hun eigen dictatuur en zijn ze dus verantwoordelijk voor de misdaden van 7 oktober 2023. Mensen die in Israël wonen mogen wel stemmen.

Grofweg 16.000 doden Gazanen die nog nooit gestemd hebben zouden volgens die logica verantwoordelijk zijn geweest voor misdaden. Kunnen we dan ook uitrekenen hoeveel Nederlanders verantwoordelijk zijn voor de steun voor de genocide die daar op volgde? En wij mogen óók wel stemmen.

Deze bijdrage verscheen ook op Duimspijker