Noord-Gaza: vlucht, geef je over, word gedood of verhonger

"De situatie die zich ontwikkelt in Noord-Gaza is apocalyptisch," aldus de gezamenlijke verklaring van de hoofden van organisaties binnen het UN Inter-Agency Standing Committee, op 1 november j.l. De volledige Palestijnse bevolking in Noord-Gaza loopt acuut gevaar te sterven aan ziekte, hongersnood en geweld.

Hoewel de situatie in Midden- en Zuid-Gaza op veel vlakken ook een noodsituatie betreft, gaat het beleg van Noord-Gaza, waar zo’n 400.000 inwoners wonen, het denkbare te boven. Dat is met name zo in de regio ten noorden van Gaza-stad: Jabalia, Beit Lahia en Beit Hanoun, waar 100.000 inwoners op het moment leven in een gesloten militair gebied. Gedurende ten minste drie weken in oktober kwam er geen voedseltransport het gebied binnen, noch andere levensreddende middelen.

Volgens mediaberichten en legerofficieren ter plaatse is men bezig met de uitvoering van een zogenaamd Israëlisch 'generaalsplan'. Dit is een plan opgesteld door een groep Israëlische generaals onder leiding van een gepensioneerde generaal-majoor, Giora Eiland, welke wordt gesteund door organisaties die verbonden zijn met een bekende denktank, Kotelet, die voor een belangrijk deel de koers uitzet van de huidige Israëlische regering.

Het plan stelt dat de burgerbevolking bevolen moet worden te vertrekken naar een humanitaire zone buiten Noord-Gaza. Na hun vertrek zou de regio een gesloten militair gebied worden zonder ingaande hulp. Het Israëlische leger zou alle achtergebleven burgers beschouwen als Hamas-strijders. Met andere woorden: vlucht, geef je over, word gedood of verhonger. Na het onderdrukken van de opstand zou de burgerbevolking mogen terugkeren.

Het plan is gebaseerd op een vorm van militaire logica hoe een oorlog snel te winnen. Voor sommige Palestijnen hier komt dit over als een extreme variant van collectieve straf. De praktijk van collectieve straffen gaat terug naar de koloniale tijd: de Britten pasten het toe als "noodverordeningen" tijdens het mandaat in Palestina, evenals elders in Britse koloniën. Het burgerleven wordt gemanipuleerd in een poging een opstand te onderdrukken.

In Gaza werd het straffen van de burgerbevolking al lang vóór 7 oktober toegepast. De bevolking werd "op dieet gezet." Door de jaren heen heeft Israël regelmatig de aanvoer van voedsel, gas, elektriciteit en andere basisbenodigdheden verminderd om druk uit te oefenen op de bevolking.

De praktijk van het manipuleren van het burgerleven voor militaire doeleinden is op de Westelijke Jordaanoever  (ik schrijf vanuit Bethlehem) ook bekend. Bijvoorbeeld, tijdens de vorige intifada’s in de jaren '80 en 2000 was collectieve straf in de vorm van lange sluitingen van onderwijs- en andere instellingen standaardpraktijk.

Een gedetailleerd en goed gedocumenteerd verslag van een Israëlische academicus stelt nu dat de situatie op de grond in Noord-Gaza feitelijk erger is dan het plan suggereert.

Ten eerste is er in het geheel geen veilige en ordelijke route voor mensen om te vluchten, zelfs als ze dat willen. De bevolking wordt dagelijks geterroriseerd door bombardementen en andere vormen van geweld. Noch ziekenhuizen, noch het onderwijs functioneren. Het kwam in sommige gevallen voor dat "iedereen die ook maar een voet buiten zijn huis zette, het risico liep te worden neergeschoten door Israëlische sluipschutters of drones, inclusief jonge kinderen en degenen die witte vlaggen omhoog hielden." Het leven wordt zo onhoudbaar en de druk te groot om niet op den duur te vertrekken.

Ten tweede lijkt het plan uiteindelijk een geheel andere logica te volgen dan militaire rationaliteit, hoe onmenselijk en illegaal die logica op zich ook mag zijn. Er is immers geen enkele garantie dat welke vluchtende bevolking dan ook ooit mag terugkeren. Israëlische nederzettingenbewegingen streven naar de oprichting van nieuwe nederzettingen in het Land van Israël tussen de rivier en de zee, inclusief Gaza. Netanjahoe zegt dat dit niet op de agenda staat, maar ministers van de Likoed en andere regeringspartijen namen dit jaar deel aan politieke conferenties die precies dit doel voor ogen hadden. En om nederzettingen te kunnen bouwen, moet het land worden ontruimd van zijn bevolking.