Nu even niet

Armoede? Nu even niet.

De middenklasse begint nattigheid te voelen, en dat is electoraler gezien urgenter.

De rijen bij de voedselbank worden langer, maar de paniek slaat daarom niet toe. “De middenklasse moet nu even centraal staan,” klinkt het bij elke partij die zich progressief noemt. Want de middenklasse twijfelt. Die kan overlopen. Jullie hebben de luxe niet om rechts te stemmen. En dus moeten jullie — de mensen die allang niets meer te verliezen hebben — even geduld hebben. Jullie staan op pauze. Maar geloof ons: als wij straks aan de macht zijn, wordt het allemaal anders.

Racismebestrijding? Nu even niet.

Te weinig kiezers die er warm voor lopen, te veel mensen die zich er ongemakkelijk bij voelen. Dus schuiven we het terzijde, als luxeprobleem. De partij die ooit emancipatie predikte, durft het woord ‘racisme’ amper nog uit te spreken. In 2023 liet onderzoek van het SCP zien dat Nederlanders racisme wél herkennen, maar het liever niet willen bespreken. We moeten nu niet te veel willen polariseren, want dat komt nu niet uit.

Ondertussen verwachten we wel dat jij — die regelmatig racisme ervaart — loyaal blijft. Dat jij jouw schouders eronder zet, trouw blijft aan de partij die zegt jouw belangen te verdedigen. Terwijl we druk bezig is om te zorgen dat er minder mensen zoals jij het land in kunnen komen. “Maar dat is niet tegen jou bedoeld, hoor.” Als jij als loyale stem nu boos wordt, wint extreemrechts. Dat wil je toch niet?

Vrouwenrechten? Nu even niet.

Ja, natuurlijk zijn ze belangrijk, maar mensen willen vooral dat hun boodschappentas gevuld is. Jullie dames moeten het grotere plaatje zien: de economie, de boodschappen, de inflatie. Vrouwen willen toch ook gewoon goedkope eieren? Kijk, dat abortus moet uit het strafrecht, maar dat is even niet verkoopbaar. Begrip graag, voor de balans in het midden. Straks spelen we Wilders nog in de kaart!

De lhbti-gemeenschap? Nu even niet.

Natuurlijk hebben zij rechten. Maar mensen maken zich zorgen over ‘genderideologie’. Over taal. Over identiteit. Sinds 2021 blijkt uit Ipsos-peilingen dat steun voor transgenderrechten in veel landen daalt. En dus kiezen partijen eieren voor hun geld: ze laten het onderwerp rusten. Niet omdat het onbelangrijk is, maar omdat het stemmen kost. Dus vragen we om jullie begrip, jullie redelijkheid, jullie stem — in naam van de strijd tegen de antidemocraten.

Het klimaat? Nu even niet.

‘Gewone mensen’ voelen zich niet gehoord, zeggen de spindoctors. Ze staan bij de azc’s, niet bij klimaatmarsen. “Niet te pessimistisch, hè?” Waarom doe jij zo negatief? We moeten mensen meenemen, niet afschrikken. Jullie gaan toch nergens naartoe. Dus noemen we de klimaatcrisis liever een “uitdaging” dan een noodtoestand. Ondertussen stijgt de gemiddelde temperatuur in Nederland twee keer zo snel als het mondiale gemiddelde, maar de campagne gaat over de benzineprijs. “Als jij op ons stemt, gaan wij er écht mee aan de slag.”

We zagen haar recent in het VK bij Keir Starmer: eerst ‘stabiliteit’, dan pas ambitie — een business-friendly manifest en zes pledges die vooral de onrust moeten dempen. In Nederland klinkt dezelfde toon bij Rob Jetten en Henri Bontenbal: het ‘echte Nederland’ als positieve krachten, frictie uit de boodschap polijsten. ‘Nu even niet’ als default-modus. Ook voor neurodiverse mensen, gehandicapten, chronisch zieken en zoveel meer groepen. We moeten er ook voor ‘de gewone Nederlander’ zijn, zeggen we dan. Maar wie is dat eigenlijk? Blijkbaar is hij niet vrouw, niet arm, niet queer, niet van kleur — want we moeten ons niet te veel bemoeien met ‘woke thema’s’ — terwijl al die groepen samen de grote meerderheid vormen.

Toch blijft de politiek spreken over “gewone mensen,” alsof die uitsluitend wit, hetero, en “bezorgd” zijn. Eigenlijk blijft zo alleen de witte man nog over, maar noem het niet zo, want dan zijn best welvarende mensen zoals Ronald Plasterk, Ewald Engelen, Maarten Boudry, Johan Derksen, Jacques Monash, Wierd Duk en al die zelfverklaarde redelijke stemmen, die hun woede voor waarheid aanzien, gekwetst. Want de woede van mensen met macht is passie — bij iedereen daaronder heet het slachtoffergedrag.

En zo klinkt het refrein van de redelijkheid: Nu even niet. Straks, als de storm gaat liggen, komen jullie weer aan de beurt. We komen op voor alle Nederlanders, behalve jullie — die ondertussen een meerderheid vormen. In de tijd dat we jullie in de steek laten, vragen we wel jullie loyaliteit.

Huh? Waarom verliezen we verkiezingen? Waarom blijven mensen thuis? We gaven ze een beetje buitenlanderhaat, een beetje grensbeleid, een beetje nationale trots, en toch stemmen ze voor de echte racisten. Hoe kan dit nou? Omdat jullie te radicaal zijn, natuurlijk. Omdat jullie geen concessies willen doen. Oké, we hebben praktisch gezegd dat jullie het niet waard zijn om in bescherming te nemen, maar dat we hebben verloren is jullie schuld.

Jullie moeten pragmatischer zijn! Martin Luther King had ook een droom, toch? Durf te dromen! Dat optimisme wil ik zo graag bij jullie zien! Oh, oké. Hij schreef in de gevangenis een brief, waarin hij kritiek had op The white moderate.
Hij schreef:

“I have almost reached the regrettable conclusion that the Negro’s great stumbling block in his stride toward freedom is not the White Citizen’s Counciler or the Ku Klux Klanner, but the white moderate, who is more devoted to ‘order’ than to justice; who prefers a negative peace which is the absence of tension to a positive peace which is the presence of justice.”

Hoe durft hij! Zo krijgt hij nooit medestanders! Kan hij niet wat pragmatischer zijn? Hij zou wat dankbaarder moeten zijn dat wij zijn bondgenoten zijn! Als hij nou wat meer water bij de wijn had gedaan, hadden we veel makkelijker die rechten kunnen verwezenlijken! Misschien was hij zelfs wel oud geworden als hij zijn toon had gematigd! Zie je nou wel dat radicaliteit averechts werkt?

Kijk, die mensen bij de KKK zijn ook gewoon vaders met gezinnen. Misschien hebben ze wel jonge kinderen. Er stonden ook mensen te demonstreren zonder witte puntmutsen. Die moet je niet confronteren met dat de KKK daar ook was, want dan zet je de puntmutsloze mensen weg. Als we een debat met de KKK organiseren, worden de mensen die naast hen stonden vast minder radicaal. Eerst de dialoog, dan de rechtvaardigheid. Eerst de nuance, dan de vrijheid. Eerst hun gevoelens, dan jouw rechten. Jullie moeten ons vertrouwen, oké?

En zo blijft rechtvaardigheid een verkiezingsthema voor later — altijd later. Nu even niet. Straks misschien. Als het populair wordt onder de witte middenklasse om solidair met jullie te zijn. Nu moeten jullie pragmatischer zijn! Nu even niet! Straks misschien. Zo komt van uitstel eindelijk afstel, maar gelukkig deugen de meeste mensen wel, hoor. Dat heeft Rutger Bregman ons namelijk verteld.

We zijn klaar met ‘nu even niet’ van personen die roepen ‘dat de meeste mensen deugen.’ Natuurlijk willen we ook de stem van mensen met vooroordelen over buitenlanders — maar niet omdat wij ze hebben gelokt met xenofobie. Dan geef jij de populisten gelijk en kom jij als een hypocriet uit de bus. Ze hebben daarom geen reden om op jou te stemmen. Waarom dan wel? Omdat we daadwerkelijk beleid hebben gemaakt, dat ook hun leven verbetert. We moeten stoppen rechtvaardigheid op pauze te zetten voor electoraal gewin. Rechtvaardigheid is geen bijzaak. Geen luxeprobleem. Geen verkiezingsissue. Het is de maat waarmee elk beleid zich moet laten wegen. Dus: nu even wel. Nu wel! Juist nu!