De geopolitieke realiteit van vandaag vraagt om sterke solidariteit. Terwijl de oorlog in Oekraïne voortduurt en de internationale verhoudingen op scherp staan, moet Europa als eenheid optreden. EU-lidmaatschap voor Oekraïne is geen kwestie van coulance, maar van strategisch belang voor ons continent.
Na de inmiddels beruchte clash tussen Trump en Zelensky in het Oval Office volgen de ontwikkelingen elkaar in een duizelingwekkend tempo op. Vooralsnog heeft Trump alle militaire hulp aan Oekraïne opgeschort – op een ongekende manier daad bij woord voegend. Uit rancune laat Trump de Oekraïners keihard vallen. De onvoorspelbaarheid van de Amerikanen benadrukt het belang voor Europa om een eigen, samenhangende veiligheidsstrategie te ontwikkelen.
Defensie is slechts één kant van de medaille. Echte veiligheid wordt gebouwd door diplomatieke netwerken, economische verbinding en gedeelde democratische waarden. Dat vinden wij niet alleen als vredesorganisatie, ook vele (oud-)militairen en diplomaten staan achter een dergelijke geïntegreerde veiligheidsbenadering. De steun aan Oekraïne moet daarom zowel militair, politiek, financieel en moreel zijn. Naast het leveren van wapens is het zaak nu werk te maken van een Europees Oekraïne. Een in de Europese Unie geïntegreerd Oekraïne versterkt de democratische invloedssfeer in Oost-Europa. Het biedt een hoopvol alternatief voor autoritaire modellen en toont de kracht van Europese democratische waarden.
Het voorgestelde pad naar lidmaatschap moet pragmatisch en gefaseerd zijn. Een 'status aparte' kan Oekraïne geleidelijk integreren in Europese instituties, zonder concessies te doen aan de bestaande toetredingsvoorwaarden. Financiële steunfondsen kunnen dan wel al snel mede aangewend worden voor de wederopbouw van het land. Door mee te draaien in Europese politieke processen en de vereiste hervormingen door te voeren, kan Oekraïne haar democratische rechtsstaat verder versterken, met oog ook voor decentralisatie, respect voor minderheden en bestrijding van corruptie. Ook kan Oekraïne op die manier haar samenleving voorbereiden op volwaardige toetreding tot de EU.
Proactieve en genereuze steun voor de inclusieve wederopbouw en Europese integratie van Oekraïne versterkt bovendien de rol van de EU als vredesactor op het Europese continent. Door het bevorderen van regionale samenwerking en stabiliteit in Oost-Europa maar ook op de Westelijke Balkan draagt de EU bij aan duurzame vrede en veiligheid in de regio.
Maar er staat meer op het spel dan alleen de toekomst van Oekraïne. De wijze waarop Europa nu handelt, zal bepalend zijn voor haar geloofwaardigheid als mondiale vredesmacht. Die geloofwaardigheid staat al flink op het spel doordat diverse landen uit de EU, waaronder Nederland, in weerwil van het internationale recht de genocide in Gaza blijven faciliteren. Europa moet durven kiezen voor verbinding en toekomstgericht leiderschap op basis van de eigen Europese waarden.
De keuze is helder: Oekraïne verdient een Europees perspectief. Dat is niet een sentimentele wens, maar een geopolitieke noodzaak. Door het land strategisch te omarmen, versterken we onze eigen veiligheid en bieden we een alternatief voor geopolitieke polarisatie. De toekomst van ons continent vraagt om moed, visie en onverzettelijke democratische solidariteit binnen het kader van het internationaal recht.
Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.