Omscholen kan maar effe omscholen niet

Vroeger kregen wij op het werk regelmatig brieven van studentenclubs die om geld voor hun reisje naar China bedelden. Ze waren de managers van morgen, schreven ze dan.

Inmiddels zijn deze managers op een breed front aan de macht. Ze hebben bedrijfs- of bestuurskunde gestudeerd. Of ze hebben na het vertrek van universiteit en hbo nooit wat met hun oorspronkelijke opleiding gedaan. Ze stoffen op hun academisch denk- en werkniveau. Ze maken het mensen lastig die wel een echt werk uitoefenen door dezen over elke handeling schriftelijk verantwoording af te laten leggen. Dat verschaft dan weer bezigheden aan tal van laptoploerders. Als managers en leidinggevenden echt hoog gestegen zijn, besteden ze miljoenen aan de verkeerde machines of software omdat ze bij de aanbesteding wel naar de prijs konden kijken maar geen idee hadden van de kwaliteit. Zie de Fyra en zo ongeveer alle grote ICT-projecten bij de overheid. Zo wordt Nederland bestuurd. Het zijn zulke mensen die de beleidsnota’s schrijven.

Omdat dit type bestuurder nergens verstand van heeft maar daar zelden op wordt aangesproken, denkt hij dat hij alles kan.

En dat dit normaal is. Dat dit voor iedereen geldt.

Vandaar dat we nu vanuit hen die boven ons gesteld zijn, doodgegooid worden met het woord “omscholing”. Eerst deden zij acht weken het land op slot. Daarmee bewezen ze hoe zwak het kapitalisme in feite staat want deze ingreep leidt nu al onverbiddelijk tot de grootste economische crisis uit de moderne tijd. Nu het coronavirus weer om zich heen grijpt, zijn vergelijkbare maatregelen te verwachten. We gaan een periode van verarming en massale werkloosheid tegemoet.

Effe omscholen dus, want hele economische sectoren staan op omvallen terwijl andere juist “schreeuwen” om personeel. Word metselaar, dat is het vak van de toekomst. Bekwaam je in handwerk rond de energietransitie. Je kostje is gekocht. Niet moeilijk als je altijd hebt lopen oberen. Fluitje van een cent.

De samenleving  is helemaal niet ingericht op omscholen. Ondanks alle mooie praatjes over een leven lang leren besteedt de gemiddelde Nederlander de eerste twintig tot vijfentwintig jaar van zijn leven aan een of andere studie. Op grond daarvan komt hij terecht in een branche, die hij niet meer verlaat. Wie dat wel wil doen, wordt met allerlei hinderpalen geconfronteerd. In het onderwijs hebben ze wel wat verzonnen rond zij-instromers maar dat zet geen zoden aan de dijk. Om Nederlanders massaal om te scholen moet eerst een netwerk van cursussen op touw gezet worden, speciaal voor mensen die al werken of in de uitkering zitten met daarbij een groot stelsel van stage/leerlingplaatsen bij het bedrijfsleven. Dit betekent dat coaching een essentieel onderdeel wordt voor heel veel werknemers die niet van baan hoeven te veranderen. De daarvoor noodzakelijke vaardigheden en karaktertrekken moet je wel in huis hebben. Dat is een gigantisch project. Het laat zich niet even in elkaar flansen.

Omscholen kan maar effe omscholen niet. Wie dat probeert, stevent af op een ramp.

Een vergelijkbare ramp ontstaat als je de plicht tot omscholen gebruikt om werklozen voor te houden dat ze zelf schuldig zijn. En niet de autoriteiten die met covid-maatregelen hun oude bedrijfstak om zeep geholpen hebben. Gezien de frivoliteit waarmee nu over omscholen wordt gepraat, is dat wel het meest waarschijnlijke scenario. Jij bent een lul want je hebt je niet laten omscholen. Zoek het nu zelf maar uit.