Omtzigt houdt naam nieuwe regeringsleider geheim tot na de verkiezingen

Volgens de peilingen wordt Nieuw Sociaal Contract de grootste partij. In Nederland is het, net als in andere democratieën, gebruikelijk dat de winnaar van de verkiezingen de regeringsleider levert. Omtzigt weet dat ook maar weigert de kiezers te vertellen wie hij daar voor op het oog heeft. Dat bleek opnieuw aan tafel bij Op1 waar hem de vraag werd voorgelegd. De oud-CDA'er zegt dat hij zelf de regering niet wil gaan leiden, hij wil fractievoorzitter blijven. "Tenzij er gekke dingen gebeuren." Wat die 'gekke dingen' mogelijk zijn maakt hij niet duidelijk.

Als hij vasthoudt aan zijn voornemen zal NSC een andere kandidaat als premier en mogelijk ook formateur naar voren moeten schuiven. Dat kan in theorie iemand zijn die niet op de lijst of zelfs niet in de politiek zit. In het verleden heeft een voorloper van Omtzigts partij, de KVP, dat wel eens gedaan. De katholieke partij stelde in 1959 Jan de Quay als premier aan, ondanks dat die niet als volksvertegenwoordiger gekozen was. Toenmalig KVP-lijsttrekker Romme, die tegelijkertijd hoofdredacteur van de katholieke De Volkskrant was, bleef aan als fractievoorzitter. De Quay was overigens een omstreden figuur omdat hij in de Tweede Wereldoorlog De Nederlandse Unie oprichtte, een partij die samenwerking met de nazi's propageerde.

Omtzigt wil niet zeggen welke andere persoon hij na zijn verkiezingszege als premierskandidaat naar voren schuift. Hij beweert het na maanden nog steeds niet te weten maar het zwijgen kan ook bewuste tactiek zijn. Dat bij een partij die draait om een enkele persoon, zoals het NSC, het introduceren van een ander gezicht risicovol is heeft de ervaring van BBB deze zomer geleerd. Na het bekendmaken van oud-CDA'er Mona Keijzer als premierkandidaat naast de populaire Caroline van der Plas werd door die partij, in maart nog de grote winnaar, een daling in de peilingen ingezet die niet meer hersteld is. Omtzigt wil kennelijk het risico niet lopen dat kiezers zich kunnen bedenken als hij zijn voorkeur nu bekend maakt.

Op de geheimzinnigheid van NSC komt wel steeds meer kritiek, ook omdat partijleider Omtzigt geen enkel alternatief biedt.

Het AD meldt:

Wie de premierskandidaat van Nieuw Sociaal Contract wordt, kan Omtzigt nog niet zeggen. Dat weet de partij nog niet, zei hij. Een kleinere coalitiepartner de minister-president laten leveren is niet de bedoeling. ,,Dat lijkt me niet de meest logische optie”, verklaarde Omtzigt.

Update 16:20

Omtzigt heeft tegenover ANP verklaard dat hij pas na de verkiezingen bekendmaakt wie de nieuwe premier wordt, als hij de verkiezingen wint. 

EenVandaag meldt dat NSC-kiezers in het eigen Opiniepanel het prima vinden dat ze voor de verkiezingen niet mogen weten wie de nieuwe regeringsleider wordt. Ze herhalen daarbij de argumenten van Omtzigt zelf. Ze wijzen erop dat mensen in het land de Tweede Kamer kiezen: "Het zijn geen premiersverkiezingen, het volk gaat daar niet over", zegt iemand. Ook zijn er mensen die benadrukken vanwege de inhoud op de partij te stemmen.

Saillant is dat Omtzigt zelf voortdurend hamert op openheid en transparantie bij anderen. In zijn verkiezingsprogramma stelt hij bijvoorbeeld: "Openheid, transparantie en toegankelijkheid zijn daarnaast belangrijke randvoorwaarden voor een werkende democratie."