Omtzigt heeft zich laten gebruiken door veel slimmere VVD-onderhandelaars

De pensioenfondsen zullen na het debat over het hoofdlijnenakkoord ongetwijfeld de vlag hebben uitgestoken. Uitgerekend de felste criticus tegen invoering van het nieuwe pensioenstelsel, Pieter Omtzigt, moest toegeven dat het verzet tegen de nieuwe pensioenwet door BBB, PVV en NSC op de laatste dag van de onderhandelingen door de VVD buiten het hoofdlijnenakkoord was gehouden. Om daarmee als een zogenaamde “vrije kwestie” te kunnen worden behandeld als daar bij partijen interesse voor blijkt te zijn.

Feitelijk bleek als snel in het debat dat het begrip” vrije kwestie” slechts een benaming is om te verhullen dat voor elke vrije kwestie altijd alle coalitiepartijen de financiële gevolgen ervan moeten goedkeuren. Anders gezegd: alleen kwesties die niks kosten zullen nog buiten het hoofdlijnenakkoord geregeld kunnen worden.

NSC en Omtzigt hebben zich gewoon laten gebruiken door veel slimmere VVD-onderhandelaars op dit thema en nog enkele andere onderwerpen. Het gebrek aan geslepen onderhandelingservaring heeft Omtzigt en NSC de das om gedaan. Voor NSC had het onderwerp pensioenen altijd in het hoofdlijnenakkoord opgenomen moeten worden. Daarover zou met drie felle tegenstanders van het casinopensioen snel een goede deal gemaakt kunnen worden als de strategie maar juist was geweest.

Immers het onderwerp “goed bestuur” heeft hele duidelijke raakvlakken met de wijze waarop de nieuwe pensioenwet tot stand is gekomen. Een gedrocht van een wet met veel open eindjes die door het parlement is gejaagd. Zelfs rechtsgeleerden twijfelden of het aannemen van deze wet staatsrechtelijk wel in orde was. Over goede en zorgvuldige wetgeving gesproken.

In onderhandelingen kun je maar één keer een goed visitekaartje afgeven. NSC en Omtzigt hebben in dat proces onderhandelingsvaardigheid en ervaring gemist. Met weglopen kom je er niet. Tenzij je er vooraf goed over hebt nagedacht als tussenstation om op een later moment de buit alsnog binnen te halen.

Met het niet in het hoofdlijnenakkoord vastleggen van afspraken over pensioenen heb je het definitief prijsgegeven. Daar zal NSC een hoge prijs bij veel van haar kiezers voor betalen. Die vertrouwden er op dat met zoveel onderbouwde financiële risico’s in de nieuwe pensioenwet NSC met zijn coalitiepartners PVV en BBB die ook kritiek op de wet hadden, de VVD toch wel zou moeten inbinden in haar lofzang over dit casinopensioen.

Nu dat niet gebeurd is en NSC onderhandelingskwaliteit op beslissende momenten mist om haar gefundeerde kritiek op pensioenen ook te kunnen verzilveren, zullen veel kiezers afhaken. Uiteindelijk gaat nog steeds op: geen woorden, maar daden!