Onderwijsinspectie kampt met een gebrek aan plichtsbesef
Wanneer we het hebben over rechten en plichten, dan kunnen we ervan uitgaan dat we hier allemaal dagelijks in meer of mindere mate mee te maken hebben. Op ieder bestaand recht volgt de plicht van iemand anders om iets te doen of om iets te laten. De overheid heeft bijvoorbeeld de plicht om in onderwijs te voorzien. En elk kind in ons land heeft vervolgens het recht om onderwijs te kunnen volgen.
Scholen hebben onder andere de (zorg)plicht om ervoor te zorgen dat elk kind een leerplek vindt om passend onderwijs te kunnen volgen. Ook moet een school bijvoorbeeld kunnen aantonen dat de docenten voldoen aan de opgestelde bekwaamheidseisen die sinds 1 augustus 2017 gelden. Het is de bedoeling dat deze eisen de focus leggen op het leren van de leerling en op de kern van het beroep als docent.
In het bijbehorende Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel staat beschreven waar mensen die lesgeven aan een onderwijsinstelling aan moeten voldoen. Globaal komt dit neer op het bezitten van vakinhoudelijke, vakdidactische en pedagogische bekwaamheden die vervolgens uitgebreid per onderdeel worden toegelicht.
Wanneer ik vervolgens inzoom op microniveau binnen de schoolmuren, heb ik als docent in het voortgezet onderwijs ten eerste de plicht om te voldoen aan bovenstaande bekwaamheden. Niet meer dan logisch, lijkt me zo. De leerlingen hebben immers recht op goed en passend onderwijs dat verzorgd wordt door HBO- of universitair geschoolde docenten die met een persoonlijk enthousiasme hun kennis in een bepaald vakgebied mogen etaleren en overbrengen.
Maar daar blijft het niet bij. De maatschappij vraagt op allerlei gebieden steeds meer van iedereen. Dat gegeven heeft ook zijn weerslag op het persoonlijke welbevinden van de leerlingen. Het is een feit dat wanneer er problemen op de achtergrond spelen, dit onherroepelijk invloed kan hebben op de cognitieve successen en studievoortgang. Voor thematieken als pesten, het aangaan van sociale contacten, ruzies, negatieve online beïnvloeding, faalangst en andere voorkomende onderwerpen die de leerlingen bezighouden mogen we als docenten niet de ogen sluiten.
Elke docent is een belangrijke schakel in een overkoepelend onderwijsgeheel, dat iets weg lijkt te hebben van de vriendelijk ogende Matroesjka-poppetjes die telkens weer een kleiner poppetje in zich herbergen. Zo is elke individuele docent onderdeel van een team, met daarin een hoofdverantwoordelijke in de vorm van een teamleider. De teamleiders maken deel uit van het managementteam van de school. Dit managementteam staat onder leiding van een directeur. De school is vervolgens weer onderdeel van een scholenstichting met een hoofdbestuur dat diverse andere scholen coördineert. Elke school staat ook onder toezicht van de Onderwijsinspectie. Deze Onderwijsinspectie is verantwoordelijk voor het controleren van de scholen en de besturen. En laat het nou juist dáár zijn misgegaan de afgelopen jaren.
Onlangs kwam uit onderzoek van de NOS en Nieuwsuur namelijk naar voren dat deze Onderwijsinspectie reeds sinds 2014 heeft verzuimd om alle basisscholen in Nederland eens in de vier jaar te bezoeken, zoals was afgesproken. Deze toezegging werd in 2021 versoepeld, maar desondanks werd tweederde van de scholen blijkbaar niet bezocht. Tevens werd de Tweede Kamer jarenlang verkeerd geïnformeerd hierover.
Het is een kwalijke zaak, die op een hoogst ongemakkelijk moment naar voren komt. Nederland zakt al jaren dramatisch qua leerprestaties op de onderdelen taal en rekenen in vergelijking met andere Europese landen. De tekorten aan leraren lopen daarnaast haast synchroon aan deze daling.
Het is ons goed recht om onze zorgen uit te spreken over deze situatie én over de staat van ons onderwijs in het algemeen. De Onderwijsinspectie heeft daarbij een plicht te vervullen: in hun voorbeeldfunctie een objectief oordeel vellen over de onderwijskwaliteit van alle scholen om zodoende een belangrijke bijdrage te leveren aan het verbeteren van het algemene onderwijsniveau. Een grootse taak, waarbij verzuim en nalatende verantwoordelijkheid ongewenst en niet-helpend zijn.
Praat mee
Reacties (3)
Deze week was te lezen dat het leesniveau van een meerderheid van 2e jaars vmbo leerlingen hebben een te laag leesniveau om mee te kunnen in de maatschappij.
We kunnen dan nu wel de onderwijsinspectie de schuld geven, maar zou het leesniveau van al die leerlingen nou werkelijk beter zijn geworden als de inspectie bij circa de helft van alle basisscholen een keertje extra foei had gezegd?
De werkelijke oorzaak ligt helaas zoals zo vaak tegenwoordig heel gevoelig en wordt angstvallig niet benoemd. De leerlingen met een veel te laag leesniveau hebben bijna allemaal ouders die weinig tot niet betrokkenheid tonen in de taalontwikkeling van hun kroost.
Wat mogelijk kan helpen is als bij kinderen die op school beginnen of eerder al bij de opvang wordt geconstateerd dat zij een flinke achterstand in taalontwikkeling hebben ten opzichte van leeftijdsgenoten, de ouders van die kinderen meteen op de radar komen van een instantie vergelijkbaar met de kinderbescherming. Want deze ouders verwaarlozen hun kinderen die daardoor bijna gegarandeerd een leven met tal van problemen tegemoet gaan. Die ouders hebben intensieve hulp bij de opvoeding van hun kinderen nodig.
Goede constatering.
Nu de oorzaak:
Waar de inspectie vroeger wel aan die plicht kon voldoen, is er 7 jaar lang geprobeerd scholen op afstand te besturen en de nieuwe doelstellingen, werkwijzen te implementern.
Daar werd op gestuurd, opdracht van ministerie.
Stap 1: verplicht lesgeven op drie niveaus, kinderen eigenaar maken van eigen leerproces.
Stap 2: de ingevulde jaarlijkse digitaal aangeleverde bewijsstukken, de toetsresultaten op individueel en groepsniveau
lieten achteruitgang zien voor veel scholen.
Stap 3: er moeten vervolgens meer scholen eerder bezocht worden, zwakke scholen moeten begeleid.
En daar loopt het mis.
Waarom trekt men niet aan de bel?
Logisch, het mag niet.
Ik begrijp je redenatie, maar is de oorzaak ook daadwerkelijk dat ze teveel scholen hadden om te bezoeken? Als dat hun punt is, dan kan dit een reden zijn. Maar ik zou graag eerst horen waarom ze hun taak niet hebben gedaan.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.
waar haal je de tijd vandaan om een persoonlijker contact met leerlingen te hebben. Vaak tot 30 leerlingen in de klas. En als de zoemer gaat mag je vaak de volgende klas niet in de gang laten staan.
Ik vind het ook kwalijk dat er veel, niet bewezen, methodes worden geïntroduceerd die wel bewezen goede methoden moeten vervangen. Laat inspectie daarop toezien en daar een veel grotere rol in spelen. Modern staat zeker niet gelijk aan beter. Dat is nu toch ook wel bewezen.
Helemaal mee eens. Het is gewoon ziek hoe groot de macht is van uitgeverijen waardoor er maar gekocht en vervangen moet worden. Puur om omzet te draaien, niet dat het onderwijs er beter van wordt...
Om die reden maken wij bij onze vaksectie al ons eigen materiaal. Wij hebben geen methode meer. Het is een flinke tijdsinvestering waarbij je je schoolleiding mee moet hebben. Maar ik zou nooit meer terug willen naar een methode. Toegegeven, ik geef maar 1 vak in het vo, in het po zal dit vast minder haalbaar zijn.