Onderzoek naar toename bizarre dromen en nachtmerries in tijden van corona

Wetenschappers uit Australië, Finland en het Verenigd Koninkrijk gaan onderzoeken wat het effect is van de coronacrisis op dromen. Aanleiding vormen onder meer de vele verklaringen van mensen dat ze veel meer dromen dan gewoonlijk en die dromen veel merkwaardiger zijn. Vaak zijn ze ook negatiever van aard dan voor de crisis. Onder meer De Volkskrant inventariseerde eerder dit jaar de toename van bizarre dromen.

De onderzoekers hopen te kunnen achterhalen of die ontwikkeling iets zegt over de psychologische effecten van de pandemie die de wereld in zijn greep houdt. Uit eerder onderzoek is al duidelijk geworden dat negatieve dromen invloed hebben op de ontwikkeling van angsten en depressieve gevoelens. De wetenschappers willen onderzoeken of de dromen een voorbode zijn van mentale problemen.

Deelnemers aan het onderzoek Covid on Mind blijven anoniem en houden een logboek bij van hun dromen maar moeten daarnaast ook twee weken lang iedere dag een taak uitvoeren waarbij de gedachten afdwalen. Dat laatste geeft ook een beeld van de mentale staat, stelt dr Jennifer Windt, filosoof aan de Australische Monash University, in The Guardian.

“Er is een grote hoeveelheid onderzoek die laat zien dat we 30 tot 50 procent van ons wakkere bestaan doorbrengen met dwalende gedachten. Dat wijst er op dat we ook als we wakker zijn een groot deel van onze gedachten en aandacht niet onder controle hebben. Vanuit een filosofisch gezichtspunt is dat erg interessant.”

In het project werken neurologen, psychologen en droomonderzoekers samen. Ze zullen zich ook richten op de effecten van de dromen op het denken van mensen als ze wakker zijn. Er is al veel onderzoek gedaan naar de relatie tussen dromen en emoties maar de coronocrisis lijkt een uitgelezen kans daar meer over te weten te komen. De proefpersonen worden daarom tevoren uitgebreid ondervraagd over hun mentale staat en houding ten opzichte van de virusdreiging.

Windt benadrukt dat de onderzoekers niet geïnteresseerd zijn in het op enigerlei wijze uitleggen van de inhoud van de dromen. “Dit is een heel andere benadering, we proberen objectief de gegevens vast te stellen. Het gaat om het vastleggen van veranderingen in emoties en die te verbinden met de dwaalgedachten en emoties van de wakkere personen.” Wel wordt de zogeheten droombizarriteit gemeten, de toename van wonderlijke elementen en situaties in de dromen. De droomverslagen worden daarvoor op vastgelegde criteria doorplozen. Daarbij wordt alleen gekeken naar concrete aspecten in de omschrijvingen, iedere interpretatie van het gedroomde zal genegeerd worden.

Ook wordt gekeken naar het effect van dromen op het aantal sociale interacties. Eerder onderzoek suggereert dat dromen een rol spelen in de ontwikkeling van sociale vaardigheden. De onderzoekers zijn vooral ook geïnteresseerd op de effecten van een lockdown op dromen. Momenteel is er sprake van een lockdown situatie in onder meer de Australische stad Melbourne. De onderzoekers werven thans proefpersonen in Australië, Finland en het Verenigd Koninkrijk. Iedereen die woonachtig is in een van die landen en 18 jaar of ouder is, kan in principe deelnemen. Er worden naar schatting duizend dromen verzameld.

De BBC besteedde in april aandacht aan de veranderingen in dromen door de coronacrisis

Geen video? Klik hier.

cc-foto: Anne Marthe Widvey