Onze regeringsleiders negeerden wat iedereen aan kon zien komen

Mag ik me verbazen over de verbazing van de Europese regeringsleiders die afgelopen week een hele dikke middelvinger uit Washington kregen? Mag ik me verbazen over de geschrokken reacties nadat de Amerikaanse minister van Defensie Pete Hegseth en vicepresident J.D. Vance afgelopen week het verhaal van het Kremlin letter voor letter, punt voor punt kwamen uitdragen in nota bene het hoofdkwartier van de NAVO?

Tot op zekere hoogte is het nog te begrijpen dat de Europese regeringsleiders hebben gewacht tot de definitieve uitslag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen bekend was. Dat Donald Trump het Witte Huis zou gaan bezetten was eigenlijk al snel duidelijk, maar je mag als Europa nog hopen op een ander resultaat. Maar na de verkiezingsuitslag moet je als Europese leiders bij elkaar komen om besluiten te nemen. Het was immers meteen helder dat de nieuwe Amerikaanse regering nogal wat bedenkingen heeft bij de steun aan Oekraïne, dus je weet dat je daar iets aan zult moeten doen. Er werd vooral gelachen toen Trump riep dat hij de oorlog in Oekraïne binnen 24 uur na zijn aantreden zou beëindigen.

Europese regeringsleiders wisten dat Donald Trump in ieder geval in zijn eerste termijn door het Kremlin het Witte Huis in is geholpen. Het is geen geheim dat Trump vanaf dat moment een voorliefde heeft voor autoritaire leiders als Vladimir Poetin. Trump omringt zich graag met mensen die dat ook vinden, dus je weet als Europese regeringsleider dat de steun voor Oekraïne gaat wegvallen wanneer Trump het Witte Huis betreedt. Europese leiders hadden al eerder moeten anticiperen op veranderingen in de Amerikaanse politiek, en daarvoor een strategie ontwikkelen.

Wanneer je proactief handelt dan hoef je niet verbaasd te zijn maar Europa begint nu pas met het nadenken over steun en toekomstige wapenleveranties aan Oekraïne. Immers, wanneer Moskou het voor het zeggen krijgt in heel Oekraïne dan is de vrees dat Moskou het daarbij niet zal laten. De Baltische Staten, Polen en zelfs Finland zullen moeten vrezen voor de Strijdkrachten van de Russische Federatie. Een leger dat misschien niet het modernste leger ter wereld is, maar dat wel doorzet en daarvoor niet bang is om grote aantallen vooral jonge mannen de dood in te sturen.

Pas afgelopen week hebben de Scandinavische landen en de Baltische Staten een verbond gesloten. Daarna kwam een aantal grote Europese landen bij elkaar in de Weimar Group, die eveneens een verklaring de buitenwereld in stuurden. Pas nu de situatie dreigt te escaleren na een terugtrekkende beweging van de Amerikanen wordt er gehandeld. Dat is te laat!

Europa heeft niet de naam bij grote internationale conflicten vooruit te denken. Europa komt pas in actie als het echt niets anders kan. We zagen het al eerder bij de bankencrisis, de coronacrisis en de gascrisis. Om over Griekenland nog maar te zwijgen. Toegegeven, Europa heeft daarop altijd wel een antwoord gevonden. Maar van intelligente en goed opgeleide mannen en vrouwen die onze regeringsleiders vormen, mag je initiatieven verwachten. Vooruit denken. Gebeurtenissen mijlenver zien aankomen en daarop actie ondernemen. Daarvoor zitten zij op die plek. Kijk over de bergen heen! Regeren is immers vooruitzien. Niet altijd, zo blijkt nu.

Ik was niet bang, want bang ben ik alleen voor de dood. Ik was verbaasd en ben dat nog steeds.