De escalerende spanningen tussen Israël en Iran hebben geleid tot een nieuw gewapend conflict, waarbij luchtaanvallen, diplomatieke retoriek en nucleaire beschuldigingen over en weer vliegen. Terwijl Israël de militaire campagne verkoopt als een preventieve actie tegen een nucleaire dreiging, klinken er steeds meer kritische stemmen die de rechtvaardiging van deze oorlog ter discussie stellen. Wat zijn de feiten? Wat is fictie? En wie profiteert werkelijk van deze oorlog?
1. Een kernbom die nooit komt?
Israël beweert al sinds 1998 dat Iran “op het punt” staat een kernbom te maken. Meer dan 25 jaar later is die bom er nog steeds niet. Sterker nog, de Amerikaanse inlichtingendiensten stellen herhaaldelijk dat Iran het besluit tot productie van een kernwapen niet heeft genomen. Toch blijven de waarschuwingen uit Tel Aviv komen — jaar in, jaar uit. De ironie is schrijnend: juist door het geweld en de dreiging van Israël zou Iran nu wél een strategische reden kunnen hebben om versneld kernwapens te ontwikkelen. En ditmaal wellicht in het diepste geheim.
2. Het non-proliferatieverdrag: wie overtreedt het eigenlijk?
Israël beklaagt zich over Iraanse schendingen van het Non-Proliferatieverdrag (NPV), maar weigert zelf het verdrag te ondertekenen of inspecteurs toe te laten tot zijn vermoedelijk honderden kernkoppen. Iran daarentegen is wél partij bij het verdrag, en werkte jarenlang samen met internationale toezichthouders. In 2015 sloot Teheran zelfs een akkoord met de VS, EU, Rusland en China (het JCPOA), dat onder streng toezicht stond. Maar het was Donald Trump die het verdrag in 2018 eenzijdig opzegde. Pas daarna begon Iran met het verrijken van uranium boven de afgesproken limieten.
3. Meer dan nucleaire angst: ziekenhuizen en mediacentra onder vuur
Israëls bombardementen zijn officieel gericht op Iraanse nucleaire installaties. In werkelijkheid worden ook civiele doelen geraakt: een ziekenhuis, wooncomplexen, en zelfs een Iraanse televisiezender — doelwitten zonder militaire of nucleaire relevantie. Het roept vragen op over de werkelijke doelen van de Israëlische campagne. Wil men nucleaire capaciteit uitschakelen, of de Iraanse staat verzwakken op alle mogelijke fronten?
4. Zonder Amerika? Nauwelijks geloofwaardig
Hoewel Israël formeel zelfstandig optreedt, geloven maar weinig experts dat het zonder Amerikaanse steun een oorlog van deze omvang zou beginnen. Washington biedt al decennia politieke, militaire en financiële dekking — ongeacht of er een Republikeinse of Democratische president in het Witte Huis zit. Amerika zelf houdt zich voorlopig afzijdig op het slagveld, maar speelt geopolitiek een centrale rol. De oliebelangen en bescherming van bondgenoten in de Perzische Golf-regio maken dat een directe confrontatie met Iran slechts een kwestie van tijd lijkt.
5. Wie is nu werkelijk de bedreiging voor de regio?
Israël voert op dit moment gelijktijdig oorlog in Gaza, de Westelijke Jordaanoever, Libanon, Syrië, Jemen én Iran. Volgens critici maakt dat juist Israël tot de grootste destabiliserende factor in het Midden-Oosten. Ook Jordanië, Irak en Egypte houden hun adem in, uit vrees als volgende doelwit te worden bestempeld. Zelfs Turkije kan ongewild betrokken raken. Israël rechtvaardigt zijn militaire optreden met ‘zelfverdediging’, maar wie de balans opmaakt, ziet een patroon van agressie dat geen einde kent. De Zionistische doctrine lijkt te luiden: vrede via oorlog — een contradictie die steeds moeilijker te verkopen valt.
6. Militaire successen, strategische mislukkingen
Israël staat bekend om zijn militaire ‘efficiëntie en verrassingsaanvallen’. Maar ondanks al die zogenaamde successen op het slagveld, ontbreekt een duurzame strategie. Het dodelijke geweld roept wereldwijd steeds meer afkeer op en drijft vijanden in elkaars armen. De tactische ‘overwinningen’ leiden zelden tot langdurige rust en vrede. Integendeel: ze zaaien haat, versterken extremisme en zetten de regio verder onder druk. De harde aanpak werkt averechts — maar dat besef lijkt in Jeruzalem en Tel Aviv nog ver weg.
Conclusie
De oorlog tussen Israël en Iran is niet louter een strijd om nucleaire wapens — het is een ideologische, geopolitieke en psychologische oorlog die zich al decennia in volle breedte afspeelt. De feiten zijn complex, de propaganda van beide kanten hevig. Maar één ding is duidelijk: zolang geweld wordt ingezet als antwoord op onzekerheid, blijven vrede en stabiliteit buiten bereik. En daar betaalt de hele regio de prijs voor.
Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.