Op deze manier delft Europa het onderspit in de zenuwenoorlog van Poetin

We moeten snel in het offensief gaan en de boodschap van vrijheid en democratie op grote schaal Rusland binnen brengen.

Nieuwsuur heeft een ontdekking gedaan: een aantal Nederlandse providers en sociale mediabedrijven houdt zich niet aan de sancties van de Europese Unie tegen Russische content: alle platforms zegt de NOS op haar site, satelliet TV, sociale media, websites en televisiezenders zijn verboden. Daar mag de burger geen kennis van nemen. Het lijkt wel een oekaze uit het Kremlin want ook voor Russen zijn delen van het Internet gesloten en zelfs verboden terrein. Dat laatste is bij ons (nog) niet het geval.

Eerst een paar tips. Op Youtube kun je bij Mosfilm een groot aantal films en series uit het archief bekijken, allemaal met Engels onderschrift. Daar zitten iconische producties bij uit de Sovjettijd maar ook recenter materiaal zoals een heel bijzondere aanpassing van Anna Karenina.

Wie wil weten welk beeld het Kremlin van het nieuws en de oorlog voorschotelt aan het Russische publiek kan goed terecht bij de Telegraaf van Moskou, de Komsomolskaja Pravda of bij de concurrent Moskvovskij Komsomolets. Met behulp van Google Translate krijg je een heel redelijk beeld van de inhoud. Dat is erg nuttig, zo niet onmisbaar voor wie werkelijk wil weten wat het karakter is van de vijandige macht die probeert Oekraïne de nek te breken.

Het is altijd een zwaktebod als een regering burgers afschermt van media die een onwelgevallige boodschap verkondigen. Democratieën horen dat nooit te doen. Daarom hebben de Amerikanen en de Britten tijdens de Tweede Wereldoorlog ook nooit geprobeerd radiouitzendingen vanuit Duitsland en Japan te storen of te blokkeren. Commandanten van oorogsschepen zetten soms zelfs de uitzendingen van Tokyo Rose op de luidspreker, die eigenlijk bedoeld waren om de bemanning te demotiveren. De geallieerde strijders hadden er veel lol om.

In tijden van oorlog en oorlogsdreiging - "zenuwenoorlog" zeiden ze in de jaren dertig - vormen de ether en het internet een spookachtige wereld vol beelden en geluiden met heldere maar vooral ook achterliggende boodschappen, bedoeld om het publiek van zijn stuk te brengen.

De politiek aan onze kant lijkt dat niet helemaal door te hebben. We beschouwen Rusland vooral als een dreigende militaire macht en veel minder als een ideologische tegenstander. Wij vertegenwoordigen de vrijheid en de mensenrechten tegenover een autoritair systeem dat steeds meer overeenkomsten vertoont met de fascistische staten van voor de wereldoorlog. Poetin belichaamt een agressief, deels religieus gemotiveerd nationalisme met een staatsideologie die aan de burgers wordt opgelegd met weinig ruimte voor een andere manier van leven dan de officieel goedgekeurde. Het duidelijkste voorbeeld daarvan is de vervolging van iedereen die iets heeft met lbthiq+. En we weten allemaal hoe het afloopt met politici die een helder alternatief bieden voor Poetin en zijn leer.

Rusland verspreidt zijn reactionaire leerstellingen wereldwijd op dezelfde manier als de Sovjet-Unie in de twintigste eeuw.

In plaats van te proberen de oren van de eigen burgers voor deze boodschap te sluiten kunnen de democratieën van het westen beter een eigen offensief openen in deze zenuwenoorlog. Dat wil zeggen dat we via alle sociale en andere media wereldwijd de boodschap van vrijheid en democratie verkondigen. Dat wij consequent feiten en analyses brengen die autoritaire regimes voor hun bevolkingen verborgen houden. En dat wij alles doen om de elektronische barrières te doorbreken, en wel op een zo groot mogelijke schaal. Europa moet deze zenuwenoorlog willen. Wij hebben het talent en de technologie om dat te doen.

Niet dat er niets gebeurt: de BBC, de Deutsche Welle en Fr24 zijn op dit gebied al werkzaam. Dat is een goede kern. Niet meer.

Ook kennen wij fenomenen zoals TV Rain en de Moscow Times maar dat is - los van de voortreffelijke inhoud - peanuts. Dat zijn piepstemmetjes, hoogstens een klein begin.

Binnen die achthonderd miljard voor defensie moeten er toch wel een stuk of tien te vinden zijn voor een grootschalig offensief in de zenuwenoorlog van de media. En we zullen het talent van hackers nodig hebben om de barrières op het internet in Rusland zelf te doorbreken.

Je vraagt je trouwens af waarom men in Rusland nooit last heeft van verstoorde GPS-signalen. Maar dat is een ander verhaal.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht moet verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin. Tevens noem ik de PVV een extreemrechtse partij.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: strategisch stemmen, ja of nee?