Open brief aan Merkel: steun de creatie van eurobonds

Al sinds de laatste vergadering van de Europese raad van Ministers van Financiën circuleert er in Europa een open brief aan bondskanselier Merkel. De ondertekenaars van wie de meesten in de hoek van de wetenschap te vinden zijn, maken zich zorgen om de breuk die zich aftekent tussen de zuidelijke en de noordelijke lidstaten van de Europese Unie.

De ondertekenaars menen dat de plicht om elkaars lasten te dragen alles overstijgt nu het noodlot ons continent en de hele wereld treft. Dat zal niet gaan zonder een of andere vorm van Europese obligaties (eurobonds) waarbij de rentelasten door alle Europese landen gedeeld worden. Dat is zuur maar het alternatief is een economische ineenstorting die de noordelijke landen en dan op de eerste plaats hun burgers stuk voor stuk veel en veel meer gaat kosten. Bovendien is juist nu samenwerking en vertrouwen geboden, niet vingerwijzen en wantrouwen.

Daarom roepen de ondertekenaars mevrouw Merkel op om ook hier leiderschap te tonen, om te streven naar het vormen van een eenheidsfront tegen corona. Daarin past dat het taboe op eurobonds verdwijnt in ieder geval voor zover het gaat om de strijd tegen het virus en de directe economische gevolgen daarvan.

Hieronder volgt een vertaling van de open brief aan Angela Merkel in het Nederlands. Daaronder staat een link naar de petitiepagina.

In de huidige coronacrisis geeft U – zoals vaker – in Duitsland blijk van leiderschap. Als bondskanselier én als natuurkundige hebt U de medische noodsituatie en de uitdagingen die daarmee in verband staan, tijdig gesignaleerd en noodzakelijke maatregelen genomen.

Als burgers van Duitsland en Europa richten wij ons nu tot U met het verzoek om in de zin van de beste Duitse buitenlandse politiek ook op het Europese vlak een eenheidsfront te vormen, dat als gemeenschap het hoofd biedt aan de door de epidemie opgeroepen economische en financiële crisis.

Met grote bezorgdheid nemen we de groeiende verbittering, de woede en het ressentiment waar tussen de landen in Zuid-Europa en Noord-Europa. De epidemie kent geen grenzen tussen noord en zuid en mag die ook niet optrekken. Als existentiële bedreiging voor de Europese Unie in zijn geheel vereist zij eerder nieuwe vormen van Europese solidariteit.

Zonder onmiskenbare gebaren van Europese solidariteit zullen de consequenties voor enkele staten veel zwaarder zijn dan voor anderen. Daarvan schrikken wij. Wij weten dat Duitsland zich de dramatische recessie waaronder het land na de Eerste Wereldoorlog leed, nog goed herinnert. Als de andere Europese landen toen deze recessie verhinderd hadden, hoe dramatisch anders was dan wellicht de geschiedenis van de twintigste eeuw verlopen. Werd de Europese Unie juist niet daarom in het leven geroepen? Om een andere geschiedenis te schrijven?

Duitsland heeft sinds het eind van de Tweede Wereldoorlog zich meer dan welk land ook in staat getoond van het bittere verleden te leren. De onmiddellijk hervorming van de strijdkrachten en bovenal de pijnlijke maar rigoureuze confrontatie met individuele en collectieve gruweldaden zijn en blijven de basis van een nieuw Duitsland evenals belangrijke aspecten van onze Europese identiteit.

De visie van Uw land op Europa oversteeg vaak legitieme nationale verlangens. Geen aanhanger van een verenigd Europa kan vergeten, hoe Willy Brandt zich zijn leven lang voor een Europees Duitsland inzette. Een engagement dat werd voortgezet door Helmut Kohl, die in de Europese dialoog niet alleen de schepping van de euro maar ook de lang verhoopte hereniging van Duitsland tot stand wist te brengen – een onderneming die zonder de solidariteit van andere Europese landen onmogelijk was geweest.

De tegenwoordige pandemie vormt een niet te voorspellen noodsituatie, die eveneens absoluut dialoog en solidariteit vereist – op korte termijn voor hulp aan bepaalde doch op de lange termijn aan alle landen van Europa.

Europese obligaties (eurobonds) die direct met deze context in verband staan maar tegelijkertijd van veel grotere historische betekenis zijn, vormen de noodzakelijke garantie en aanvulling op de inspanningen van de Europese Centrale Bank en afzonderlijke naties. Zoals gesuggereerd door vooraanstaande Duitse en Europese economen, kan met een dergelijk voortel een noodsituatie worden aangepakt, die zich anders tot een crisis voor de hele eurozone zou kunnen ontwikkelen en tenslotte in een sociale en economische tragedie. Een eeuw geleden luisterden de Europese naties niet naar de raad van John Maynard Keynes en andere leidende economen en denkers. Dat had catastrofale gevolgen. We moeten nu niet dezelfde fout maken.

Het is van eminent belang om nu de volkeren van Europa te tonen, dat we bereid zijn op besliste wijze te handelen. Wij vragen U in de Europese Raad leiding te geven aan een eenheidsfront en de wereld te laten zien, dat de Europeanen oog in oog met deze crisis één lijn trekken en bereid zijn alles te doen om onze Unie te behouden en tegen de achtergrond van de noodsituatie te versterken.

Wij vertrouwen erop, geachte mevrouw Merkel, dat dit tijdens Uw ambtsperiode zal gebeuren en dat dit een onderdeel zal zijn van Uw erfenis als bondskanselier en groot Europeaan.

Met vriendelijke groet,