Ouderen zijn de eerste slachtoffers van de participatiesamenleving

Mantelzorgers krijgen gevolgen personeelskrapte steeds vaker op hun bordje gelegd.

De transitie van onze verzorgingsstaat naar de huidige participatiesamenleving is niet zonder slag of stoot gegaan. De terugtredende overheid is vanzelfsprekend voor kwetsbare groepen in de samenleving, die afhankelijk zijn van anderen in een sterk geïndividualiseerde samenleving, niet gemakkelijk.

Mantelzorg wordt verondersteld de oplossing te zijn voor de schaarste aan personeel en zorg. Zo heeft recent een ziekenhuis aangekondigd dat op alle afdelingen mantelzorgers worden ingezet bij de verzorging van patiënten.

Een oplossing die op papier mooi bedacht kan worden maar in de praktijk op nogal wat weerstand en ongemakken kan stuiten als dat de algemene norm wordt. Onder het begrip mantelzorgers worden niet alleen familie en vooral kinderen gerekend, maar ook vrienden, kennissen en buren. Een gemengde groep burgers waarvan te gemakkelijk gedacht wordt dat die altijd wel op elk moment beschikbaar kunnen zijn voor een kwetsbare zorgbehoevende.

Een groep zorgbehoevende ouderen die door de vergrijzing steeds groter zal worden. Deze ouderen wonen door een veranderende ouderenzorg tot op hoge leeftijd in hun eigen huis. Tot om gezondheids- en veiligheidsredenen thuis wonen niet meer wenselijk is. Als dat moment aanbreekt blijkt plotsklaps dat een plaats in een verpleeghuis vaak een lange wachttijd met zich meebrengt en dus ook geen oplossing meer biedt.

Van mantelzorgers wordt niet alleen méér verwacht, maar als ze er al zijn, dan mag een zorgbehoevende hopen dat die mantelzorger niet overbelast is of snel overbelast zal raken door meerdere zorgtaken voor meerdere zorgbehoevenden en vaak ook nog een baan met zorgtaken voor een gezin. Vooral de ouderen zonder beschikbare mantelzorgers moeten het in zo’n deplorabele situatie in ons door velen nog gaaf genoemd landje maar zien te rooien. Een volstrekt onmogelijke opgave.

Aan elke participatiemaatschappij zit een ondergrens van wat een beroep doen op familie, kinderen, vrienden en buren nog kan rechtvaardigen. De houding van we doen niks als mantelzorgers ogenschijnlijk taken kunnen overnemen, is te kort door de bocht. Zeker In onze huidige samenleving waar een cultuur van solidariteit heel ver te zoeken is.

Nederland staat niet ver meer af van het bereiken van de ondergrens van wat een terugtredende overheid op het bordje van beschikbare mantelzorgers kan leggen.

cc-foto: Roel Wijnants / Flickr