Over het belang van (en gebrek aan) een goed gesprek over Gaza op de universiteit

Onder het mom van praten met Israëlische universiteiten wordt het gesprek in Tilburg gefrustreerd.

Door: Gijs van Maanen en Lisanne Stone

"Een gesprek past ook bij de kwaliteit van de relaties waarvoor wij staan." Dit aldus het College van Bestuur (CvB) van Tilburg University in een reactie op een advies opgesteld door vooraanstaande hoogleraren inzake samenwerkingen met Israëlische instituties. In tegenstelling tot het advies van de commissie om alle samenwerkingen met Israelische universiteiten op te schorten vanwege de verstrengeling van die organisaties met het leger en hun eigen gebrekkige rol als "getuigen en omstanders" zal het CvB hen vragen "om daarover met ons in gesprek te gaan."

Hoewel de betreffende instellingen nog geen enkele blijk hebben gegeven van enige reflectie inzake de genocide die nog steeds gaande is en reservisten nog colleges volgen in gevechtstenues moet het belang van praten - aldus het CvB - worden gezien als ‘(...) een poging om te zien of in die gesprekken een significant en kritisch tegengeluid hoorbaar is, en een bereidheid tot een open gesprek en een moreel beraad'. Het recent geuite juridische dreigement van de rector van Hebrew University richting het Netherlands Institute for Advanced Study (NIAS) die samenwerkingen met Israëlische instellingen wél opschortte, voorspelt niet veel goeds.

De nadruk die de CvB legt op het belang van het goede gesprek terwijl alle seinen op bloedrood staan kan niet anders worden gezien als een poging tot het vertragen en traineren van het gesprek met haar eigen universitaire gemeenschap. Rector Wim van de Donks weigering in te gaan op het verzoek van vreedzame demonstranten om met hem te spreken over de Tilburgse samenwerkingen met Israël afgelopen donderdag is hiervan het laatste voorbeeld. Na meer dan zeven uur te hebben gewacht, werd een kleine groep studenten en collega's door de politie (!) uit het gebouw geleid. Van der Donk gaat niet in gesprek met partijen "als dit onder druk wordt opgeëist" - aldus een woordvoerder.

Na bijna anderhalf jaar zitten we dus in een situatie waarin de managers van Tilburg geduldig wachten op de mogelijkheid tot een open gesprek met de managers van zeven Israëlische instituties en waarin men in Tilburg weer wacht op hun universitaire management. Onder het mom van praten met Israëlische universiteiten wordt het gesprek in Tilburg gefrustreerd en gesuggereerd dat er (nog) geen positie is ingenomen (terwijl dat natuurlijk wel is gedaan).

In een recente bijdrage schrijft Merlijn van Hulst - programmaleider Global Law and Governance in Tilburg - over de vier Tilburgse kernwaarden: nieuwsgierigheid, zorgzaamheid, moed, en verbondenheid. De studenten en docenten die zich afgelopen donderdag hadden neergevleid in de glazen gang richting Van der Donk's kantoor zijn een toonbeeld van deze kernwaarden: het vergt nogal wat van jezelf en anderen om tijd, lichaam en algehele zijn in de strijd te gooien voor een betere universiteit.

Natuurlijk, het verbreken van samenwerkingen met Israël is niet niets in een tijd waarin rechts-extremisme de overhand heeft en een 'Eppocalypse' aanstaande is maar we hebben nu het punt bereikt waarop dat niet meer opweegt tegen de tot een dieptepunt gedaalde geloofwaardigheid van het CvB door het uitstel, de vertraging en de weigering van het maken van moeilijke keuzes (kernwaarde: ‘moed’).

Natuurlijk kan het zijn dat het CvB het oneens is met de argumenten van studenten, docenten en de eerdergenoemde adviescommissie. Maar mocht dat zo zijn, zeg dát dan, in plaats van te komen met een ongeloofwaardig verhaal over open gesprekken omwille van de 'samenwerkingsrelaties'. Je hoeft het niet eens te zijn met vreedzame demonstranten, geleid door studenten, die staan voor medemenselijkheid en dat met passie uiten. Maar wat wij zagen en voelden afgelopen donderdag, was verbondenheid, moed, zorgzaamheid en nieuwsgierigheid. Tijd om de kernwaarden tegen het licht te houden CvB?

Gijs van Maanen, universitair docent Tilburg University
Lisanne Stone, universitair docent Tilburg university