Just do it: Nike verstopt belastinggeld met hulp Nederlandse overheid

De Paradise Papers blijven de wereld schokken en ditmaal is Nederland erin betrokken. Sportgigant Nike blijkt namelijk via een brutale belastingconstructie miljarden aan belasting te ontduiken. En ze doen dat via Nederland.

Iedere keer als iemand in Europa een sportschoen van het sportmerk koopt, gaat het geld namelijk naar twee in Nederland gevestigde bedrijven: Nike European Netherlands BV (NEON) en Nike Retail BV. Beide bedrijven staan onder leiding van Nike Europe Holding BV (NEH), en daarover hoefden ze, nadat ze in 2006 een fijne deal hadden gesloten met de Nederlandse overheid, minder belasting te betalen en konden ze gemakkelijk geld doorsluizen naar belastingparadijs Bermuda.

Het bedrijf doet daarnaast alsof het veel minder winst verdient dan daadwerkelijk het geval is. Ze vragen namelijk aan hun verkopers om een ‘recht op exploitatie’ te kopen. Op die manier betaalt het bedrijf zichzelf om zijn eigen merk te gebruiken.

De totale winst die ze verdienen, dragen ze over aan een brievenbusfirma die ze hebben opgezet in Bermuda. Daar hoeven ze geen enkele belasting te betalen over hun royalty’s.

Dus hun bedrijf in Bermuda bezit onder andere de rechten op hun iconische ‘swoosh’ merk, en vraagt vervolgens de Nederlandse bedrijven van Nike om royalty’s te betalen voor hun gebruik van het logo. In Bermuda is overigens verder niets te vinden, blijkt uit de Paradise Papers. Geen personeel, geen kantoor. Niets meer dan een paar documenten in officiële registers.

De Nike European Netherlands BV en Nike Europe Holding BV, gewoon gevestigd in Hilversum, zijn intussen verantwoordelijk voor het verkopen van Nike sneakers en sportkleding naar duizenden verkopers in heel Europa, en aan klanten via de vele Nike winkels. Over al deze deals betaalt het bedrijf royalty’s aan zichzelf in Bermuda, geld waar vervolgens geen belasting over betaald hoeft te worden.

Naar schattingen heeft Nike tussen 2006 en 2014 ongeveer 6.6 miljard aan winst op deze manier opgepot. In 2015 betaalden ze 982 miljoen dollar aan royalty’s aan zichzelf, en in 2016 1.13 miljard. Bedragen waar normaal gesproken zo’n 25% vennootschapsbelasting over betaald moet worden.

Toen de goedgeefse overeenkomst in Nederland in 2014 afliep, werd er iets nieuws verzonnen. Nike Innovate CV werd opgericht, een obscure bedrijfsvorm die stamt uit Nederlandse wetgeving in 1830. CV staat in dit geval voor Commanditaire Vennootschap, en betekent dat het bedrijf in het bezit is van partners buiten Nederland. Voor de Nederlandse wet hoeft Nike Innovate CV dan ook geen belasting te betalen in Nederland omdat het voor de wet niet in Nederland is verdiend. Veel andere landen zien een Nederlandse CV echter wel als een Nederlands bedrijf, en denken dus dat de winst in Nederland belast zal worden. Het bedrijf wordt door verwarring en wetgeving die niet op elkaar aansluit daarmee stateloos, en de winst die het bedrijf verdiend wordt helemaal nergens belast.

Nike is niet het enige bedrijf die van deze constructie gebruik maakt. Uit de Paradise Papers wordt duidelijk dat vele multinationals gebruikmaken van Nederlandse CV’s. Nike alleen al heeft op het moment 11 Nederlandse CV’s als dochterondernemingen. Van de 500 grootste multinationals in America, zijn er tot nu toe 214 dochterondernemingen gevonden die als CV in Nederland zijn opgericht.

Volgens Gabriel Zucman, een econoom aan de Universiteit van California betekent dit dat 1 op de 6 dollars aan buitenlandse winst van Amerikaanse multinationals – op papier – door CV’s in Nederland werd verdiend.

Het Nederlandse ministerie van Financiën zal op zijn vroegst pas in 2020 nieuwe wetgeving in laten gaan die wat doet aan deze absurde belastingconstructies. Dit doet het ministerie echter schoorvoetend. In een verklaring aan het Internationaal Consortium van Onderzoeksjournalisten (ICIJ) dat onderzoek doet naar de Paradise Papers, zegt het ministerie dat ‘het verloren gaan van de voordelen van deze structuur zal Nederland minder aantrekkelijk maken voor de Amerikaanse multinationals die er gebruik van maken’. Naar schatting verschaffen deze bedrijven 77.660 banen in Nederland.

France Info: “Paradise Papers” : comment Nike évite de payer plusieurs milliards d’euros d’impôt en Europe grâce à une série de montages aux Pays-Bas The Irish Times: How Nike slashes its tax bill between Holland and Bermunda