Die pet past ons allemaal, dat hoofddoekje niet

En weer ging de discussie over het toestaan van hoofddoekjes bij politieagenten. Voor de zoveelste keer. In 2000, nog voordat de multiculturele samenleving door het Nederlandse columnistendom op de vuilnisbelt van de geschiedenis was gekieperd, werd zoiets al eens geopperd. De argumenten vóór toestaan waren dezelfde als nu, zoals dat het korps een betere afspiegeling van de samenleving moet worden. Bij de tegenargumenten hoorde je nog bezwaren die nu vergeten zijn. Een woordvoerder van de politievakbond zag het niet zitten en zei tegen Trouw : “Stel dat racistische jongeren een agente zien met een hoofddoekje op. Dat kan problemen opleveren. Je moet je als politieagent onafhankelijk opstellen. Met het dragen van een hoofddoekje geef je wel heel duidelijk aan wat je overtuiging is.”

Maar ja, dat was in het jaar 2000, toen waren er nog racisten in Nederland.

In 2004 en 2008 werd de discussie nog eens dunnetjes overgedaan, tot in het parlement toe, met iedere keer hetzelfde resultaat: geen hoofddoekjes voor agenten. In 2008 legde minister van Binnenlandse Zaken Guusje ter Horst (PvdA) nog eens uit dat de overheid neutraliteit moet uitstralen , zeker in functies waar met geweld kan worden opgetreden. Dan moet je boven iedere zweem van partijdigheid verheven zijn.

Dat belang van neutraliteit werd ironisch genoeg anderhalve week geleden nog onopzettelijk gedemonstreerd door de politie van Rotterdam. Na de relletjes in de stad rond de wedstrijd Excelsior-Feyenoord, die het behalen van de kampioenstitel met een week vertraagde, maakte het Rotterdamse korps een kort clipje met oud-Feyenoorder John de Wolf.

Je ziet een ME’er ‘belaagd’ worden door hooligans, dan doet hij zijn helm af en blijkt het – verdomd! – de geliefde voetballer die zegt ‘He wat doe jij nou? Ik ben ook een Feyenoorder’. Gevolgd door een oproep geen geweld te gebruiken tijdens het komende kampioensfeest. De video is even knullig als sympathiek en ik moest er eerst instemmend om lachen. Maar toen dacht ik, wat maakt het eigenlijk uit of een agent Feyenoordfan is? Mag je dan wel stenen gooien als de ME’er een Excelsior-supporter is? Of nog erger, een agent uit… die stad waarvan we in Rotterdam de naam liever niet uitspreken.

Als iemand iets beweert heb je als mens nogal eens de neiging juist precies het tegenovergestelde op je in te laten werken. “U kunt me vertrouwen,” zegt de colporteur aan de deur. Nou, dan weet je het wel. Dus ineens moest ik denken aan de enorme colonne ME-wagens die ik op de ochtend van de wedstrijd de stad in had zien trekken. Waar kwamen die eigenlijk vandaan, vroeg ik me nu af. Zouden ze speciaal agenten uit de stad waarvan we de naam niet willen noemen hebben laten overkomen? Was dat misschien een verklaring voor het soms wel erg harde politieoptreden ? Dat het eigenlijk allemaal fans waren van die club daar, die nu hun kans schoon zagen? Je moest er toch niet aan denken?

Het is een eenvoudige keten van gedachten en verdenkingen die in gang wordt gezet op het moment dat de politie – met de beste bedoelingen – haar neutraliteit laat varen. En ja, een hoofddoekje is nu eenmaal niet neutraal “Het enige wat ik ermee wil zeggen, is: hoi ik ben moslim, dat je het weet” , schreef columnist Hanina Ajarai vorig jaar in haar spraakmakende debuutcolumn voor het AD waarin ze uitlegt waarom ze haar hoofd bedekt met een doek. Ze wil laten weten wat ze is, ze wil juist niet neutraal overkomen.

Er valt natuurlijk uitgebreid te discussiëren over de vraag of moslimas niet neutraal zijn, over wie dat dan wel is, wat neutraliteit eigenlijk is en over de dreigingen dan wel zegeningen van religie in het algemeen en de islam in het bijzonder. Dat zijn vast interessante discussies en zo te merken vindt driekwart van internet dat ook, maar ik meen dat de hoofddoek om een hele andere reden niet neutraal is.

Het huidige politieuniform is sekse-neutraal. Dat is een betrekkelijk nieuw verschijnsel en zeker niet vanzelfsprekend. Toen de eerste vrouwen bij de politie een uniform mochten dragen (in 1953 pas) kregen ze zelfs een speciaal embleem. Lange tijd zagen politieagentes er uit als een soort stewardessen in plaats van gezagshandhavers. Er is veel verzet geweest tegen het feit dat vrouwen überhaupt politiewerk deden. Ik herinner me een actiegroep uit de jaren tachtig van verontruste echtgenotes van agenten die niet wilden dat hun mannen nachtdiensten draaiden met een vrouwelijke collega. Want ze zouden in het donker met z’n tweetjes in de auto wel eens kunnen… Conservatisme draait opvallend vaak om de angst voor seks. En vrouwen mochten ook niet als duo op patrouille, want tja, ‘het zwakke geslacht’.

Onder invloed van de feministische beweging en haar strijd voor gelijke rechten zijn die vormen van onderscheid tussen seksen gelukkig geslecht. Met als resultaat ook een gelijk uniform. Conservatieve krachten willen dergelijke sekse-gelijkheid graag terugdraaien. Want die past niet in hun wereldbeeld. Ik zeg, pas dat wereldbeeld aan. Hebben wij ook gedaan en het bevalt uitstekend.