Politiek wantrouwen is geen natuurverschijnsel

Nog maar 11 procent van de Nederlanders vertrouwt de Tweede Kamer. Dat is geen toeval, maar het gevolg van een politieke cultuur die belooft maar niet levert. Als deze verkiezingen meer zijn dan een toneelstuk, moeten kandidaten het dit keer écht anders doen.

Nog maar 11 procent van de Nederlanders heeft vertrouwen in de Tweede Kamer. Dat cijfer is geen natuurverschijnsel, maar het resultaat van jarenlang politiek gedrag. Van wegduiken, uitstellen en beloven wat je niet waar kunt maken. Van partijen die elkaar bestrijden alsof het een sportwedstrijd is, terwijl burgers wachten op oplossingen.

Mensen zien dat hun dagelijks leven wél verandert. Jongeren die geen woning vinden. Burgers die verdwalen in een woud van regels en loketten. Boeren, ondernemers en zorgmedewerkers die van crisis naar crisis hollen. En ondertussen een politiek die vaak meer bezig lijkt met wie het slimste frame neerzet, dan met de vraag hoe problemen opgelost worden.

Het wantrouwen is dus niet raar. Het is logisch. Wie steeds opnieuw ervaart dat Den Haag belooft maar niet levert, haakt af. En dat maakt de huidige campagne extra pijnlijk: de ene partij zet groot in op de slogan ‘BBB levert’, terwijl de vraag juist is hoeveel daarvan écht gerealiseerd is. De VVD kiest ondertussen vooral voor het zich afzetten tegen andere partijen, alsof verschillen uitvergroten een oplossing dichterbij brengt. Voor veel burgers bevestigt dit alleen maar het beeld dat partijen elkaar bevechten in plaats van samenwerken aan oplossingen.

Juist daarom moeten deze verkiezingen anders zijn. Niet opnieuw een strijd om de hardste oneliners, maar een moment van eerlijkheid. Tweede Kamerkandidaten moeten dit keer laten zien dat ze niet alleen zeggen wat mensen willen horen, maar ook durven vertellen wat níet kan. Dat vraagt moed: erkennen dat oplossingen tijd kosten, dat samenwerking nodig is, en dat fouten gemaakt worden.

Het gaat niet om de mooiste filmpjes of strakste campagnes. Het gaat om geloofwaardigheid. Om politici die luisteren, uitleggen en verantwoordelijkheid nemen. Burgers voelen feilloos aan wanneer dat oprecht is – en wanneer niet.

Communicatie speelt daarin een sleutelrol, maar niet als glanslaag. Het mag geen trucje zijn om slechte besluiten te verkopen. Communicatie is de brug tussen politiek en samenleving. Een manier om eerlijk uit te leggen waarom keuzes worden gemaakt, wat de gevolgen zijn, en waar de grenzen liggen. Zonder die eerlijkheid wordt elk plan verdacht.

De verkiezingscampagne is een kans om te breken met oude reflexen. Tweede Kamerkandidaten: laat dit niet de zoveelste ronde van loze beloftes worden. Bewijs dat politiek meer kan zijn dan praatjes en partijbelang. Bewijs dat het instrument van de democratie nog steeds werkt – als je het tenminste durft te gebruiken waarvoor het bedoeld is: samen vooruitkomen.