Populisten versla je niet met stilte

Het is tijd dat links luider en scherper laat zien waar het voor staat.

Donald Trump en Gavin Newsom zijn al jaren elkaars tegenpolen. Trump, de man van capslock-tweets en permanent slachtofferschap, en Newsom, de gouverneur van Californië die hem recht in de ogen durft te kijken. Toen Trump hem deze week wegzette als “incompetent”, reageerde Newsom met Trumps eigen woorden: “Such low energy. SAD.” Kort, fel en dodelijk effectief.

Newsom snapt hoe het werkt: een populist versla je niet door stil te blijven. Hij speelt het spel mee, maar draait het om. Zijn capslock-posts over Fox News en Lara Trump zijn even luidruchtig en spottend als die van Trump zelf, maar dan om hem belachelijk te maken. Newsom laat zien dat links niet bang hoeft te zijn.

En daar zit precies de les voor Nederland. Want hier kiezen te veel politici voor zwijgen. Ze zeggen: “We geven Wilders en de PVV geen podium.” Maar het resultaat is dat Wilders het podium toch pakt – zonder tegenspraak. Stilte is geen strategie, het is overgave.

Kijk naar wat er gebeurt zodra linkse politici wél fel reageren. Esther Ouwehand werd na het Gaza-debat overspoeld met aanvallen. Frans Timmermans is al maanden mikpunt van een permanente haatcampagne. Rob Jetten kan geen dag voorbij zonder online dreigementen en beledigingen. Deze haat zegt meer over de angst van populisten dan over de kracht van hun verhaal. Zodra er serieuze en assertieve tegenstemmen opstaan, voelen ze zich bedreigd.

Politieke communicatie is geen neutrale bezigheid. Het gaat om macht, frames en durf. En het gaat ook om de vraag of je de straat en het scherm aan de populisten laat, of dat je zelf zichtbaar bent met een verhaal dat beter is. Newsom toont dat je fel en scherp kunt zijn zonder je eigen waarden te verloochenen. Hij zet dezelfde energie in, maar dan voor inclusiviteit en vertrouwen in plaats van haat en verdeeldheid.

Het excuus dat “Amerikaanse stijl niet bij Nederland past” gaat steeds minder op. Natuurlijk hoeven we geen kopieën van Trumps retoriek, maar we kunnen ons niet langer veroorloven om weg te kijken. Populisme groeit niet omdat het sterk is, maar omdat het te weinig wordt tegengesproken.

Nederlandse democratie is niet gebaat bij politici die fluisteren terwijl populisten schreeuwen. Het is tijd dat links luider en scherper laat zien waar het voor staat. Niet in technocratische rapporttaal, maar in duidelijke woorden die iedereen begrijpt.

Newsom bewijst dat zwijgen geen strategie is. De vraag is: wie durft dat voorbeeld in Nederland te volgen? Want populisten maak je niet kleiner door ze te mijden, maar door ze recht in de ogen te kijken en hun kwetsbaarheid zichtbaar te maken.