Populistische ego's

Sinds de Fortuynrevolte wordt de landelijke politiek geteisterd door figuren die zich messianistische kwaliteiten toedichten. Zij beschouwen zichzelf als grote visionairs en diskwalificeren de gevestigde politieke orde in niet mis te verstane bewoordingen. Bij een analyse van dit fenomeen moet je oppassen om niet van de ene Godwin in de andere te rollen, maar die parallellen volledig doodzwijgen en omzeilen is praktisch onmogelijk; daarvoor zijn ze te pregnant aanwezig. Ik heb ze nu dan ook benoemd zonder ze verder uit te werken. Dat heb ik handig opgelost, niet?

Cartoon: Jean Gouders

De nieuwste ster aan het firmament is Dirk Scheringa, die door de politieke zwaargewicht en groot intellectueel Hero Brinkman is binnengehaald om samen met hem de Ondernemers Partij (OP) vlot te trekken. Brinkman presenteert de OP expliciet als een one-issue partij, die niet gericht is op het sluiten van compromissen (sic!). Scheringa verkocht woekerpolissen die hele volksstammen in het financiële verderf stortten en ging in 2009 de bietenbrug op nadat Pieter Lakeman spaarders had opgeroepen om hun DSB-rekening leeg te halen voordat ook hun geld in een bodemloze put zou verdwijnen.

Brinkman ging politiek ten onder toen hij het waagde om de leider van de PVV te tarten met een oproep tot meer democratie binnen de beweging. Hij kreeg tot zijn teleurstelling geen enkele steun en moest het veld ruimen. Tussen de bedrijven door maakte hij zich ook volstrekt ongeloofwaardig met verschillende akkefietjes, zoals een vechtpartij met teveel drank op in Nieuwspoort en het in beschonken toestand in zijn auto vluchten voor collega’s van de politie die hem staande wilden houden. Hero houdt wel van een glaasje, maar dan wel van iets sterkers dan de gelijknamige frisdrank. Daar is niks mis mee, tenzij je er rare fratsen van gaat uithalen.

Spotlights We zien hier dus het patroon van mensen die in hun (ongezond grote) ego gekrenkt zijn en zich daarom tegen de klippen van de hel op willen revancheren. Als vervoermiddel voor dat streven ligt de politiek voor de hand. Om een bekend auteur te worden moet je kunnen schrijven, een grootse carrière in de entertainmentindustrie vereist ook bepaalde vaardigheden en een wereldvermaard neurochirurg wordt ook niet zomaar iedereen. Om in de politieke spotlights te komen hoef je, behalve slap lullen, helemaal niets te kunnen, en laat dat nou van toepassing zijn op Brinkman en Scheringa. Op enige eruditie zijn beide heren niet te betrappen, zullen we maar zeggen.

Een andere exponent van dit fenomeen is Bram Moszkowicz. De geboortige Limburger kan wèl iets, maar nou juist dat mag hij niet meer doen omdat hij, volgens de mensen die daarover gaan, uit hebzucht de boel belazerd heeft. Dat mag dus niet hè? Ondertussen ging zijn geliefde Eva Jinek er ook nog vandoor met een autojournalist die al langer op zoek was naar een strak tweedehandsje en toen zag Bram de wereld al helemaal voor een doedelzak aan. Maar ja, aan iemand die anderhalve euroton voor een middeninkomen aanziet valt toch al weinig eer te behalen, dus het is misschien maar beter zo. Uit zijn optredens bij RTL Boulevard (“In zijn genre is het een heel goed programma”) haalt de ex-topadvocaat te weinig voldoening. Ook hij besloot daarom tot een grootste en meeslepende politieke loopbaan. Althans, dat is de intentie. Hij heeft zich dan ook aangesloten bij een partij die VNL heet. Waar die afkorting voor staat weet ik niet en ik heb ook geen zin om het op te zoeken want die uit de grond gestampte rechts-populistische clubjes zijn allemaal dezelfde simplistische bagger en bovendien heb ik wel wat anders te doen. 

Zo kan het dus gebeuren dat drie politieke circusclowns over een tijdje gaan meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen. Het betreft mensen die tegenslag in hun persoonlijke leven menen te moeten compenseren met een glanzende carrière in de politiek, waarbij ze zich zonder uitzondering profileren als Redder des Vaderlands. Het zijn mensen met bepaalde karaktereigenschappen, zoals een gigantisch ego, weinig zelfreflectie, nog minder zelfkritiek, chronische zelfoverschatting en een slecht kortetermijngeheugen. Zij zijn de kersen op de democratische taart, de krenten in de parlementaire pap. Maar in de Kamer komen ze geen van drieën. Voor het Monty Pythongehalte is dat eigenlijk wel jammer, want die PVV is een veel te serieuze partij geworden.