Litouwen waarschuwt voor Russische agressie: 'Dit is ons 1938-moment'

Wanneer Russische troepen aan de grens met Oekraïne zich samenvoegen met het Belarussische leger, komt de veiligheid van de Baltische Staten en heel Oost-Europa in gevaar. Daarvoor waarschuwt de premier van Litouwen. ‘Dit is het 1938-moment van onze generatie,’ aldus Ingrida Šimonytė die het Westen ook laat weten: ‘Neutraliteit helpt de onderdrukker en nooit het slachtoffer.’

Het Russische leger bevindt zich niet alleen langs de grens met Oekraïne in eigen land, maar verzamelt zich ook op Belarussisch grondgebied. Volgens Šimonytė maakt Poetin dankbaar gebruik van de politieke zwakte van de Belarussische president Lukashenko. Die zou voor de verkiezingen in 2020 nog hebben geflirt met de Europese Unie. Die verkiezingen verloor hij, waarna Lukeshenko met harde hand de oppositie en een lange periode van demonstraties neersloeg en aanbleef als dictator. In eigen land heeft Lukashenko nog maar enkele vrienden over, daarbuiten vrijwel geen. De enige die hem met open armen ontvangt, is de immer opportunistische Russische president Vladimir Poetin.

‘Deze huidige opbouw van Russische troepen in Belarus was niet gepland, zegt Šimonytė. ‘Er zou slechts sprake zijn van een Russische militaire oefening in 2021. Maar als deze militaire oefeningen betekenen dat wapens en troepen voor onbepaalde tijd op Belarussische bodem blijven, verandert dat de verhoudingen aanzienlijk.’

Die verhoudingen houden volgens Šimonytė in dat het onoverkomelijk is dat de NAVO-aanwezigheid in het gebied wordt uitgebreid. Dit is dat geen kwestie van provocatie, zoals Poetin graag beweert, maar een reactie op de ontwikkelingen langs de NAVO-grenzen:

Maandag ontving Poetin zijn Franse collega Emmanuel Macron. Die laatste kwam thuis met het bericht dat hij gerustgesteld was: Rusland had geen intenties zijn troepen permanent in Belarus te stationeren. Šimonytė zegt daarover: ‘Wat hij [Poetin] zeker niet zal doen, is zijn ware bedoelingen bekendmaken.’ Verder zegt ze over het bezoek van Macron aan het Kremlin dat het vooral Poetins ego voedt. ‘Hij voelt zich nu erg belangrijk. Iedereen komt met hem praten.’ Volgens de Litouwse president zou de vraag wat er nodig is om Poetin blij te maken helemaal niet gesteld moeten worden. In plaats daarvan moet het Westen duidelijk dat het elke wens tot zelfbeschikking van andere landen zal steunen. Daarmee doelend op Oekraïne dat zijn blik op Europa richt in plaats van Rusland, tot grote onvrede van het Kremlin.

Šimonytė had ook de nodige kritiek op Duitsland, dat ondanks Russische agressie rond Oekraïne en de illegale annexatie van de Krim, in zee gaat met het Kremlin rond de Nord Stream 2 gaspijplijn: ‘Ook al hebben we nauwe banden met Duitsland, we zeggen al heel lang dat ze hun afhankelijkheid van Russisch gas niet moeten vergroten. Bij Poetin zijn er geen puur commerciële projecten. Alles kan worden omgezet in een geopolitiek project.’