Propaganda in de polder

Afgelopen dag sloeg ik De Telegraaf open en zag een paginagrote advertentie met het dringende verzoek: “Kabinet, laat Israël niet vallen!” Geen journalistiek artikel, geen opiniestuk, maar betaalde propaganda in hoofdletters. Zonder afzender. Dat blijft bewust vaag. Een politieke oproep verpakt als emotionele schreeuw, betaald, gedrukt en verspreid onder honderdduizenden lezers.

De advertentie wekt de indruk dat Israël aan de rand van de afgrond staat. Er wordt verwezen naar terreur, demonisering en vernietiging, zonder een woord over de inmiddels tienduizenden doden in Gaza, het internationaal recht, of de levens van Palestijnse kinderen die onder het puin vandaan worden gehaald. Gaza wordt gereduceerd tot ‘menselijk schild’. Israël is ‘de enige democratie’. En wij, Nederlanders, zouden verplicht zijn om onze rug rechteloos toe te keren naar het internationale recht omdat Israël zich in onze collectieve geschiedenis heeft genesteld.

Dit is framing in z’n zuiverste vorm. Geen nuance, geen context. Een advertentie als verlengstuk van een miljoenen kostende publiekscampagne waarmee Israël wereldwijd aan damage control doet. Onderzoekers en journalisten waarschuwen al jaren voor deze ’hasbara-strategie’: de systematische beïnvloeding van publieke opinie, vooral in het Westen, om kritiek op Israël weg te zetten als antisemitisme en om oorlogsmisdaden wit te wassen. En nu, in volle omvang, dringt die propaganda door tot onze eigen media, als koopwaar.

Wie dit bekritiseert, krijgt vaak te horen dat hij ‘partij kiest’. Maar wat hier gebeurt, is niet simpelweg partij kiezen, het is het in stand houden van een vals evenwicht, waarin de bezette en de bezetter als gelijken worden opgevoerd. Waarin verzet wordt gecriminaliseerd en staatsgeweld gelegitimeerd.

Het is de taak van de media om te informeren, niet om te marchanderen met waarheid. Een krant die zichzelf serieus neemt, moet dit soort advertenties niet zonder context plaatsen. De ruimte die je biedt aan propaganda, gaat namelijk altijd ten koste van de ruimte voor gerechtigheid.