“Het slavernijverleden is een verdienmodel geworden.” Aldus Peter van Haasen van de PVV, zoals gepubliceerd op Dossier Koninkrijksrelaties (11 juni 2025). Zijn woorden zijn scherp, confronterend en pijnlijk. Maar ze zijn ook waardevol. Niet omdat we zijn conclusies delen, maar omdat hij wellicht onbedoeld de deur op een kier zet naar een fundamenteel gesprek: wat werkt wél?
We zijn het met Van Haasen eens. Niet op basis van zijn afwijzing van het slavernijverleden, maar omdat hij een geldverslindend systeem aanwijst dat al jarenlang disfunctioneert. Hij benoemt het resultaat: dialogen, rapporten, tafelsessies zonder merkbare impact. En hij heeft gelijk. Niet omdat het onderwerp onzinnig is, maar omdat het geld verkeerd wordt ingezet.
“De subsidie-industrie floreert, maar de gemeenschap bloeit niet.”
Subsidies worden toegekend door witte fondsen met witte kaders, gebaseerd op normen die zijn voortgekomen uit het systeem dat ooit slavernij en kolonialisme legitimeerde. Die normen zijn vaak onbedoeld in strijd met wat de gemeenschap werkelijk nodig heeft. De infrastructuur die is opgezet om dit soort subsidies toe te kennen, herhaalt exact wat het pretendeert op te lossen: uitsluiting, onderwerping en onbegrip.
We vragen ons dan ook af: waarom zouden gemeenschappen niet zelf mogen beschikken over middelen die bedoeld zijn voor hún herstel en emancipatie? Zoals de Joodse gemeenschap destijds de mogelijkheid kreeg zich te organiseren, zou ook de zwarte gemeenschap haar eigen fondsen moeten beheren, haar eigen herstelagenda moeten bepalen – zonder bemoeienis van de oude structuren die haar pijn veroorzaakten.
Want nee, de zwarte gemeenschap zit niet te wachten op eeuwige excuses, op tranentrekkende monumenten of op omzichtige toespraken. Ze willen vooruit. Maar dan wel vanuit zelfbeschikking. Laat hen de oormerken van het geld bepalen. Niet vanuit slachtofferschap, maar vanuit verantwoordelijkheid. Niet omdat ze het aan u moeten vragen, maar omdat ze het al bewezen hebben:
In Rotterdam, via SROI en de Boijmans-case, waar jongeren met ervaring, kennis en daadkracht letterlijk aan de wederopbouw van culturele instituten werkten.
In Suriname, waar RoffaBOP-Intervisionaire en betrokken partijen, waaronder de gemeente Den Haag en diverse publieke en private actoren uit negen landen, hebben bijgedragen aan het stembusakkoord in Suriname door vier ministeries en acht politieke partijen te trainen, en meer dan 150 Surinaamse vrouwen, 100 Surinaamse mannen en de grassroots van Coronie bewust te maken; de wetgeving rondom het Local Content-beleid zal daarmee kansenburgers beschermen en kleine en middelgrote ondernemingen (KMO’s) versterken.
Daarmee is al bewezen dat deze aanpak niet alleen maatschappelijke impact heeft, maar ook politieke stabiliteit stimuleert. En dat is precies wat Nederland nu nodig heeft. We staan aan de rand van een tijdperk waarin mondiale spanningen toenemen, oorlogen escaleren en nationale belangen onder druk staan. Als Nederland wil overleven, laat staan bloeien zal het moeten investeren in binnenlandse kracht. En die kracht zit in het potentieel van alle burgers, inclusief de zwarte gemeenschap, die al generaties lang getraind is in overleven, aanpassen en bouwen onder druk.
Als u meent dat wij onze eigen vooruitgang tegenhouden, geef ons dan ook de ruimte om die remmen zelf op te heffen, op onze manier, met onze mensen, en op basis van wat werkelijk werkt. We zijn klaar om op te lossen wat generaties heeft gekost. Klaar om de jeugdzorg te ontlasten, criminaliteit te reduceren, arbeidsparticipatie te verhogen en de belastingdruk op de staat te verlagen. Niet met emotionele verhalen, maar met bewezen modellen. Niet met nieuwe subsidies, maar met een fractie van de huidige kosten - revolverend ingezet.
Wat Van Haasen dus ziet als een verdienmodel, is in werkelijkheid een systeem dat zichzelf in stand houdt ten koste van álle partijen, inclusief de belastingbetaler, de hulpverlener en de beleidsmaker. Wij doorbreken dat systeem. Door te bouwen, niet te breken. Door te helen, niet te haten. Laat ons doen wat nodig is. Geef ons de ruimte om verantwoordelijkheid te nemen. Niet als onderdanen van een systeem, maar als mede-opbouwers van een toekomstbestendig Nederland.
Want ook úw achterban wil een veilig, stabiel en sterk land. En als u zich dan beseft dat het onze jongeren zijn die we kwijtraken aan de straat, aan zinloos geweld, drugs of de seksindustrie, aan de jeugdzorg, bij pleeggezinnen... Dat is onze drijfveer. U wilt daar vanaf, en wij net zo hard. En samen, als wij het willen, kunnen wij dat verschil maken. Niet over elkaar, maar met elkaar. Niet opnieuw verdwalen in goedbedoelde rapporten, maar koers zetten richting bewezen oplossingen.
En dan kan de jeugdzorg “eindelijk” gaan doen waarvoor ze is opgericht: jongeren begeleiden vanuit menselijkheid en vertrouwen, niet onder prestatiedruk of overbelasting. Geen frustratie meer die zich uit op gezinnen of jongeren. Maar professionals die weer werken vanuit het hart, in plaats van vanuit het hoofd. Voor ál onze jongeren. Want die verdienen dat.
Daarom is het tijd om die verantwoordelijkheid collectief te nemen – voor een Nederland dat werkelijk werkt.
Wij nemen controle, wij nemen eigenaarschap en wij nemen verantwoordelijkheid.
Teken ook de petitie: Pauzeer het slavernij-bewustwordingsfonds
InterVisionaire – Tussen Visies. Vooruit in Verbinding.
Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.