Rekenkamer trekt aan de bel nadat Wiersma op geniepige wijze de stikstofcrisis verergert

Als BBB-minister Femke Wiersma iets graag doet, dan is het wel de wetenschap negeren. Door eindeloos op te zoek te gaan naar die ene dissidente wetenschapper die net iets anders wil beweren over de deplorabele staat van de natuur en de biodiversiteit dan alle andere wetenschappers, probeert ze de noodzakelijke maatregelen in de veesector voor zich uit te schuiven.

En als het even kan, grijpt Wiersma wetenschappelijk advies aan om de boeren nog meer tegemoet te komen. Zo misbruikte ze een berekening van de Commissie Deskundigen Meststoffenwet (CDM) om boeren vanaf begin dit jaar in staat te stellen om nog meer mest uit te rijden, schrijft journalist Ties Joosten in zijn nieuwsbrief.

De BBB-minister maakt sluw gebruik van een nieuwe door de CDM voorgestelde ‘correctiefactor’ voor zogeheten gasvormige verliezen van stikstof. Die correctiefactor mag alleen gebruikt worden als de koeien op stal staan, maar Wiersma besloot dat boeren de alternatieve rekenmethode ook mogen inzetten als de koeien in de wei staan. Joosten legt het uit:

“Als de koeien in de wei staan – doorgaans van april tot oktober – dan komt hun urine en mest niet in een kelder, maar direct op het land terecht. De gasvormige verliezen zijn dan 0. De CDM adviseerde daarom om alleen de gasvormige verliezen van mest in stallen en mestkelders op te hogen. Minister Wiersma sloeg dat advies in de wind en verhoogde de ‘correctiefactor’ voor alle mest. Het gevolg: op papier lijkt er tijdens de weidegang minder stikstof op het land te komen, waardoor er extra mest mag worden uitgereden.”

De Rekenkamer oordeelde onlangs uiterst kritisch over deze handelswijze. “De minister heeft de rekennormen aangepast voor de hoeveelheid stikstof die een koe gemiddeld op jaarbasis uitscheidt. Hierbij is de minister afgeweken van een wetenschappelijk advies”, stellen de onderzoekers. Want door de truc van Wiersma kunnen boeren nu “gemiddeld enkele procenten meer stikstof via de mest uitrijden dan de EU toestaat”. Dat de EU paal en perk stelt aan het uitrijden van mest is niet voor niets, legt de Rekenkamer uit:

“De Europese mestregels bevatten een norm voor de maximale hoeveelheid stikstof uit dierlijke mest die een boer op of in de bodem op zijn land mag brengen. Te veel stikstof in de bodem kan namelijk wegspoelen naar het grond- en oppervlaktewater. Dat bedreigt de biodiversiteit en zorgt ervoor dat drinkwaterbedrijven meer moeite moeten doen om het water te zuiveren.”

De minister heeft het advies van de CDM dus moedwillig verkeerd geïnterpreteerd. Voor 2026 heeft ze naar aanleiding van het rapport van de Rekenkamer beterschap beloofd. “Toch weer een jaar gewonnen”, constateert Joosten cynisch.