Religie en oorlog

Nico schrijft een serie over oorlog, dit is aflevering 51.

Het overlijden van paus Franciscus illustreerde op vele manieren dat de kerk een goede rol kan spelen in pogingen om het oorlogsleed wat te verzachten. Het beeld van Trump en Zelensky, op twee stoeltjes in het Vaticaan, zou zo maar het beeld van 2025 kunnen worden. Al is nog allerminst zeker in hoeverre die dialoog zal bijdragen tot het op een correcte manier beëindigen van de oorlog in Oekraïne. Nog indrukwekkender vond ik de stellingname van de paus ten opzichte van de oorlog in Gaza. Terecht nam hij het meer voor de Palestijnen op, getuige zijn vrijwel dagelijkse telefoontjes met zijn geloofsgenoten in dat gebied. Maar ook beschuldigde hij Israël van het plegen van genocide en terrorisme.

In de preek bij de begrafenis door kardinaal Giovanni Battista Re klinkt het engagement van paus Franciscus ferm door. Zoals het pleidooi om de oorlog met eerlijke onderhandelingen te stoppen. Of zijn oproep om bruggen in plaats van muren te bouwen.

In Nederland gaan de kerken tegenwoordig over het algemeen goed met het verschijnsel oorlog om. Toen wij vorige zomer op vakantie in Zuid-Limburg waren, raakte ik onder de indruk van de betrokken manier waarop een priester tijdens een openluchtmis bad voor de slachtoffers van de oorlogen in Oekraïne en Gaza. De Doopsgezinden scharen zichzelf onder de vredeskerken. Het hart van het geloof is navolging in de liefde voor God en de mensen en het zoeken naar vrede en gerechtigheid. Als ik gelovig zou zijn, dan zou dat kerkgenootschap mij aanspreken.

Indrukwekkend vond ik ook het massale protest tegen de Gaza-oorlog dat Nederlandse imams vorige maand in Rotterdam organiseerden, omdat ze vonden dat bidden om gerechtigheid niet meer genoeg was.

In principe ben ik een voorstander van de scheiding van kerk en staat. De afspraak om niet te zeer in elkaars vaarwater te komen. Franciscus toonde echter aan dat je daar ook anders mee om kan gaan, terwijl bij het beleid van Poetin en de Russisch Orthodoxe kerk eerder sprake lijkt van twee handen op één buik.

Wanneer stopt het huidige kabinet trouwens eindelijk eens met zijn pro-Israël-beleid en de slappe houding jegens de oorlog die Rusland in Oekraïne voert?