Rutte wordt waarschijnlijk opgevolgd door een vrouw

Na Rutte III komt zo goed als zeker Rutte IV, maar daarna? Rutte V is zeker niet uitgesloten, tenminste als de VVD opnieuw de grootste partij wordt. Maar het is ook denkbaar dat Mark Rutte er na de komende kabinetsperiode mee ophoudt. Hij heeft dan – als hij het althans nog een jaartje weet te rekken – CDA’er Ruud Lubbers ingehaald als langstzittende Nederlandse premier ooit en een record gevestigd dat wel niet snel meer zal sneuvelen. Bovendien zijn er signalen in overvloed – zelfs voor iemand die ze liever niet ziet – dat zijn houdbaarheidsdatum begint te verstrijken.

Een paar maanden terug wilde eigenlijk niemand nog met hem regeren. Die storm mag dan geluwd zijn, er kan zo weer een nieuwe opsteken. De naam Rutte is zo ongeveer synoniem voor ‘geheugenverlies op momenten dat het je goed uitkomt’. Of met ‘ongeloofwaardig’. Deze keer zal de VVD-leider er nog wel in slagen voor de poorten van de hel te ontsnappen, maar of dat de volgende keer weer lukt blijft bang afwachten. Als Rutte verstandig is, draagt hij op tijd de fakkel over. Hij is dan een flink eind in de vijftig en kan terugblikken op een in elk geval in eigen ogen geslaagde Haagse loopbaan. En in Brussel of elders staat straks ongetwijfeld nog een met dik pluche beklede stoel voor hem klaar.

Er is echter één probleempje: de VVD heeft geen opvolger. Aanvankelijk golden achtereenvolgens Edith Schippers, Halbe Zijlstra en Klaas Dijkhoff als zodanig, maar zij hebben om uiteenlopende redenen het veld geruimd. Of misschien waren bij Schippers en Dijkhoff die redenen helemaal niet zo uiteenlopend en beseften ze dat ze het toch niet zouden kunnen winnen van de man die bij de liberalen al zo lang de scepter zwaait. Hoe dan ook: het wordt tijd dat de VVD eindelijk een serieuze troonpretendent krijgt.

Maar het vinden van een geschikt iemand zal niet meevallen. Als we een terugkeer van Schippers of Dijkhoff even buiten beschouwing laten, zijn er maar een paar kandidaten in de partij die – met een heleboel fantasie – in aanmerking zouden kunnen komen. En die paar hebben één ding gemeen: het zijn allemaal vrouwen (Schippers is uiteraard ook een vrouw overigens). Een opmerkelijk gegeven bij deze toch in het algemeen niet zo vreselijk politiek correcte partij.

Onder deze vrouwen bevinden zich er een stuk of wat die weinig kans zullen maken, zoals de ministers Cora van Nieuwenhuizen en Tamara van Ark. Van Nieuwenhuizen heeft ooit te kennen gegeven wel te willen, maar zij is inmiddels een beetje aan de oude kant. Ouder dan Rutte nota bene. Alleen al om deze reden (ik kan er nog wel een paar bij verzinnen) zal ze wel afvallen. Ook Van Ark lijkt me minder geschikt. Ze stond weliswaar nummer twee op de VVD-kandidatenlijst, maar ze heeft onlangs op doktersadvies rust moeten nemen, want ze lijdt aan nekklachten. Ik vermoed dat ze bij de VVD niet zitten te wachten op een partijleider met nekklachten, mocht de gedachte aan Van Ark al überhaupt bij iemand zijn opgekomen. Rutte is, voor zover ik me herinner, in zijn bijna twintig jaar durende Haagse carrière nog nooit een dag ziek geweest. Laat staan dat artsen hem ooit hebben aangeraden het voorlopig kalm aan te doen.

Blijven over Sophie Hermans, Bente Becker en Dilan Yesligöz-Zegerius. Zij waren bij de laatste verkiezingen respectievelijk als derde, vierde en vijfde geplaatst op de VVD-lijst. Niet erg indrukwekkend misschien, maar wie weet. Rutte stond in 2003 – zijn eerste verkiezingsdeelname nadat hij in Balkenende I staatssecretaris van Sociale Zaken was geweest – ook tamelijk laag, namelijk elfde. Niemand had toen gedacht dat hij de eerste VVD-premier in de geschiedenis zou worden en minstens elf jaar (vermoedelijk langer) aan het bewind zou blijven. En wie zag destijds aankomen dat de strijd om zijn opvolging waarschijnlijk alleen tussen vrouwen zou gaan?