Rutte zoekt naar geitenpaadjes om door te gaan met verboden wapenleveringen aan Israël

Mark Rutte geeft voor zijn vertrek naar de NAVO de Nederlandse rechtsstaat nog een forse trap na. Een maand geleden verbood het Gerechtshof in Den Haag de levering van onderdelen voor F-35 gevechtsvliegtuigen waarmee Israël gewelddadige acties uitvoert tegen Palestijnse burgers. De rechter achtte het een bewezen risico dat de levering bijdraagt aan ernstige schendingen van het humanitaire oorlogsrecht door Israël. Het is volgens de Nederlandse wet verboden daar aan mee te werken. Maar terwijl Israël in Den Haag, internationale stad van vrede en recht, terecht staat op verdenking van het plegen van genocide, wil de demissionaire regering daar koste wat kost aan mee blijven werken.

De NOS, die de schokkende praktijken onthult op basis van inzage in geheime documenten, schrijft dat het ministerie van Defensie aan Buitenlandse Zaken heeft gevraagd "om diplomaten over alternatieven te laten nadenken" om de verboden leveringen van wapens gewoon door te zetten. "Met deze alternatieven hoopt het demissionaire kabinet om de leveringen op de korte en lange termijn vanuit andere landen tóch te laten doorgaan met een omweg." Die politiek gaat zo lijnrecht in tegen de pogingen van de internationale gemeenschap om oorlogsleed te beperken en de mensenrechten van gewone burgers te beschermen. Volgens deskundigen is de handelwijze dan ook in strijd met het internationaal recht.

Hoogleraar Galina Cornelisse, expert in internationaal wapenrecht en verbonden aan de Vrije Universiteit, zegt dat het tegen internationaal recht indruist om te onderzoeken hoe de onderdelen toch aan Israël kunnen worden geleverd. "Als de rechter in jouw land zegt dat het leveren van onderdelen strijdig is met internationaal recht, dan moet je je daaraan houden." De opdracht om over alternatieven na te denken doet haar denken aan belastingontwijking. "Het gaat voorbij aan de onderliggende gedachte van het internationale recht. Wat je eigenlijk zou moeten verwachten is dat een lidstaat actief in gesprek gaat met landenpartners om ze te overtuigen om dit niet meer moeten doen."

De bedenkelijke handelwijze is ook schadelijk voor het imago van Nederland dat zich graag opwerpt als hoeder van het het internationaal recht, met in Den Haag de vestiging van internationale gerechtshoven.

Het ministerie heeft tegenover de NOS bevestigt dat wordt meegewekt aan methodes om het verbod van de rechter de facto te omzeilen. "Het gaat hier om Amerikaanse goederen en dit gaat verder buiten Nederland om." De onderdelen zijn opgeslagen op vliegbasis Woensdrecht, een van de drie distributiecentra van het Pentagon wereldwijd en het enige op het Europese continent. Onderdelen voor de F-35, voorheen JSF, worden ook gemaakt door het Nederlandse luchtvaartbedrijf Fokker.

De rechter heeft juist duidelijk gemaakt dat de regering geen fratsen mag uithalen om de levering toch door te laten gaan.

De NOS schrijft:

"Het vonnis zelf is vrij specifiek, dat gaat over het staken van iedere feitelijke doorvoer en uitvoer van F-35-onderdelen", zegt Zwanenburg. "Als de eindbestemming Israël is, met als tussenstap de VS, dan zou je kunnen zeggen dat het volgen van die route en mogelijk ook het verkennen ervan in strijd is met het vonnis."