Sancties raken vooral gewone Iraniërs

Mijn vriend Ahmad woont en werkt in Istanbul. Hij heeft een Iraans paspoort en kreeg onlangs te horen dat hij geen Schengen-visum krijgt voor een korte vakantie in Europa. Voor hem is dat een persoonlijke tegenslag. Voor zijn familie in Iran is de situatie ronduit uitzichtloos: het dagelijks leven is door de nieuwe economische sancties vanuit Europa en Amerika bijna onbetaalbaar geworden.

Vandaag bericht de Volkskrant dat Iran opnieuw sancties opgelegd krijgt vanwege het nucleaire programma. Het doel daarvan begrijp ik: het regime in Teheran moet worden gestopt in zijn streven naar kernwapens en moet rekenschap afleggen voor grove mensenrechtenschendingen. Maar de werkelijkheid is dat juist de bevolking daar de zwaarste prijs voor betaalt.

Prijzen voor basisvoedsel en brandstof rijzen de pan uit, medicijnen worden schaars en internationale reizen worden vrijwel onmogelijk. Terwijl de machthebbers hun posities behouden en de Revolutionaire Garde nauwelijks last heeft van boycots, raken miljoenen Iraniërs steeds dieper in de armoede en wanhoop.

Daar komt bij dat het veiligheidsapparaat in Iran iedere crisis gebruikt om de greep op de bevolking verder aan te halen. Censuur, angst en de alomtegenwoordige geheime dienst bepalen het leven van mensen die al geen ruimte hebben voor vrijheid of verzet.

Het is wrang dat juist de mensen die snakken naar een beter leven, die dromen van vooruitgang en waardigheid, de rekening betalen voor internationale sancties. De vraag die Europa en Amerika zich vandaag zouden moeten stellen is simpel: raken we met deze boycot werkelijk de machtigen, of maken we vooral het leven van gewone mensen ondraaglijk?

Een ander pad is mogelijk. Gerichte maatregelen tegen machthebbers en hun financiële netwerken werken beter dan een algemene boycot die de bevolking treft. Humanitaire uitzonderingen voor voedsel en medicijnen zouden vanzelfsprekend moeten zijn. En Europa kan juist steun verlenen aan de Iraanse diaspora, die vaak de dragers is van hoop en verandering. Alleen zo houden we druk op het regime, zonder miljoenen onschuldige Iraniërs op te offeren.