Schaf de militaire dienstplicht af

Beeld je eens in: er dreigt oorlog. Of nog erger, er ís oorlog. Geen onrealistisch scenario op dit moment. Wat zou jij dan doen? Zou je dan het leger ingaan? Je leven riskeren in de strijd, ongeacht hoe die strijd er precies uitziet of waar het over gaat? Weet je wat, bespaar je de moeite om er over na te denken, want het antwoord is sowieso ja. Je hebt geen keus. Althans, niet als het aan de overheid ligt. Het wordt hoog tijd dat we eens stil gaan staan bij dit grote onderdeel van het leven van iedere Nederlander waar het veel te weinig over gaat: de militaire dienstplicht.

Je zou het vandaag de dag bijna vergeten. Veel mensen hebben zelfs het idee dat de militaire dienstplicht helemaal niet meer bestaat omdat sinds 1997 de opkomstplicht is opgeschort en dus niemand meer wordt opgeroepen. Maar vergis je niet: de militaire dienstplicht bestaat nog steeds.

Wat dit precies inhoudt? Daar is de overheid in hun normale communicatie opvallend karig over, dus ik heb mijn best gedaan de wollige wettekst zelf te interpreteren. Kort en cru gezegd betekent het dat als de overheid dat wil, ze jou het leger in mogen dwingen. Alle Nederlandse burgers tussen de 17 en 45 jaar – mannen, vrouwen én mensen van andere genders – zijn in principe verplicht het leger in te gaan als de overheid dat wil.

In, zoals de wet het noemt, “gewone omstandigheden” moet je in ieder geval de opleiding en oefeningen doen. In “buitengewone omstandigheden” zoals oorlog kun je gedwongen uitgezonden worden om daadwerkelijk te dienen in de frontlinies. Op dit moment is er dus geen opkomstplicht, maar in principe kan de overheid wanneer ze dat willen dat knopje weer omzetten en jou die situaties in dwingen.

De enige manieren waarop je uitgezonderd kunt worden van de dienstplicht is als je niet door de lichamelijke of geestelijke keuringen heen komt, als je langer dan zes maanden in de gevangenis hebt gezeten of als de rechter heeft besloten dat je überhaupt niet het leger in mag. Er zijn wel extra regelingen, zoals wanneer je broer of zus in dienst is geweest of als je een opleiding tot priester of iets dergelijks volgt, maar deze vervallen zodra de pleuris uitbreekt (of als de overheid vindt dat dat gebeurt).

Naast deze regelingen is er nog de regeling rondom gewetensbezwaren. Als jij ernstige morele bezwaren hebt tegen militaire dienst, dan kun je met deze reden vragen om vrijstelling. Als dat wordt goedgekeurd hoef je niet te dienen in het leger, maar moet je wel een vervangende dienst vervullen bij een andere overheidsinstantie of maatschappelijke organisatie. Je aanvraag wordt echter beoordeeld door een adviescommissie die weer wordt aangesteld door de minister van Defensie, en diezelfde minister maakt ook de uiteindelijke keuze of je aanvraag wordt goedgekeurd of niet.

Als je volledig weigert om in militaire dienst te gaan, dan kun je veroordeeld worden tot een hoge geldboete of een gevangenisstraf tot twee jaar. In “buitengewone omstandigheden” loopt die celstraf op tot wel vijf jaar.

Als je niet onder een uitzondering valt heb je wettelijk gezien dus drie opties: het leger in, vervangende dienst als je geluk hebt, of de gevangenis in. Kunnen we even stilstaan bij wat dit nou echt betekent? Hoe is dit oké? Waarom heeft niemand het hier ooit over?

Mensen aanmoedigen om het leger in te gaan is prima, dat mag. Maar de keuze om je leven te riskeren in het leger moet altijd dat blijven: een keuze. Jouw keuze. Met de militaire dienstplicht dwingt de overheid jou om jouw leven op het spel te zetten. Zo claimen ze het recht en zeggenschap over jouw leven en dood. Niemand zou zo over jouw leven mogen beslissen. Ook de overheid niet.

Er mag dan nu wel geen opkomstplicht zijn, maar de militaire dienstplicht is er nog steeds. Op ons zeventiende krijgen we allemaal nog steeds een brief dat we zijn ingeschreven. Het wordt tijd dat we het daar eens serieus over gaan hebben. De boodschap in die brief is in feite: als de overheid het nodig acht, ben jij verplicht je leven op het spel te zetten. Moeten we daar allemaal maar gewoon stilzwijgend mee akkoord gaan?

De keuze om in het leger te gaan is een over leven en dood. Niemand mag zo’n ingrijpende keuze voor jou maken, behalve jijzelf. Tijd om de militaire dienstplicht af te schaffen.