Scholen mogen homoseksualiteit wel op religieuze gronden veroordelen maar nooit of te nimmer verbieden

Er is in dit vrije land ruimte voor onappetijtelijke meningen maar nooit voor daarop gegrondveste vervolging van andersdenkenden om welke reden dan ook

Ineens is de vrijheid van onderwijs een onderwerp geworden in de verkiezingsstrijd. Mag je op religieus georiënteerde door de overheid gefinancierde scholen doceren dat God homoseksuele handelingen verboden heeft? Hier komen artikel 1 van de Grondwet en artikel 23, dat de vrijheid van onderwijs garandeert, met elkaar in botsing, redeneren velen. Dat artikel 23, gaat men dan verder, is niet meer van deze tijd. Het is in strijd met de vrijheid van het individu. Het sanctioneert discriminatie. Vooral tegenstanders van islamitische scholen schermen met dit argument. Het is een prima stok om de hond te slaan en moslims te hinderen bij het oprichten van eigen scholen ondanks het feit dat zij daar in Nederland het volste recht toe hebben.

In dit kruisvuur komen nu ook streng reformatorische scholen terecht. De bubbel van de SGP leest weliswaar een ander heilig boek dan fundamentalistische moslims maar de uitkomsten zijn op veel punten hetzelfde, bijvoorbeeld dat homoseksualiteit Gode een gruwel is. Daarom zien christelijke partijen - SGP, CU, CDA - zich net als Denk gedwongen om voor de onderwijsvrijheid en dit specifieke gevolg ervan op te komen.

En zo zien we nu ineens aan alle kanten verdedigers van het openbaar onderwijs naar voren komen. De argumenten worden ontleend aan de schoolstrijd uit de negentiende eeuw. Liberalen beweerden dat alleen in een neutraal stelsel van openbaar onderwijs kinderen opgevoed konden worden tot zelfbewuste burgers van een vrij land die zelf keuzes konden maken ook op religieus gebied. De confessionelen stelden daar tegenover dat het geen vrijheid was als kinderen werden blootgesteld aan een staatsideologie waarin geen aandacht was voor God of levensbeschouwingen. Uiteindelijk wonnen zij het pleit - overigens met steun van de toenmalige socialisten. Levensbeschouwelijke diversiteit speelt sindsdien een hoofdrol in het onderwijs terwijl de overheid daarnaast moet blijven zorgen voor genoeg openbaar onderwijs.

Onze leerlingen krijgen dan ook in tegenstelling tot die in andere landen geen les uit door het Ministerie van Onderwijs gecontroleerde boekjes volgens een staatscurriculum. Wel is er een rijksinspectie die de kwaliteit van het onderwijs controleert en nagaat of de voorgeschreven vakken wel met de vastgestelde diepgang worden onderwezen. Daar hoort ook iets bij wat vroeger maatschappijleer heette. Daarin moeten de scholen de leerlingen diets maken dat Nederland een vrij, democratisch land is en dat iedereen het leven volgens de eigen voorkeuren mag inrichten. En dat niet alleen: ze moeten tegelijkertijd alle andere burgers het recht gunnen dat volgens hun eigen uitgangspunten net zo goed  te doen. Ook als je zelf gelooft dat homoseksueel gedrag een zware zonde is die je rechtstreeks de weg naar de hel op stuurt. Je mag daar voor je eigen leven consequenties uit trekken maar voor dat van een ander niet.

Als een school wil doceren dat God op grond van Bijbel en Koran homoseksualiteit als zondig veroordeelt, dan hoort dat bij de vrijheid van meningsuiting. Tegelijk dient ze echter te doceren dat de staat dit niet veroordeelt en dat je problemen krijgt met de wetgeving op het punt van discriminatie, als je leerlingen probeert te hinderen bij het vorm geven aan een homoseksuele praktijk of zich daarover te informeren op grond van andere bronnen dan door de school gesanctioneerde. Het is aan de inspectie om handhavend op te treden.

Zodra een school doceert dat de rechten van homoseksuelen of van welke groep dan ook zouden moeten worden ingeperkt, gaat ze over de schreef. Dat is dan een goede reden om de subsidiëring van rijkswege te staken. Iedereen heeft immers het recht een eigen weg te kiezen ook als die volgens jou naar de hel leidt. Als een dergelijk totaalpakket dat op levensbeschouwelijke scholen wordt gedoceerd, is er geen enkel conflict tussen artikel 1 en artikel 23.

Neem hier kennis van artikel 23 van de Grondwet:

1. Het onderwijs is een voorwerp van de aanhoudende zorg der regering.
2. Het geven van onderwijs is vrij, behoudens het toezicht van de overheid en, voor wat bij de wet aangewezen vormen van onderwijs betreft, het onderzoek naar de bekwaamheid en de zedelijkheid van hen die onderwijs geven, een en ander bij de wet te regelen.
3. Het openbaar onderwijs wordt, met eerbiediging van ieders godsdienst of levensovertuiging, bij de wet geregeld.
4. In elke gemeente wordt van overheidswege voldoend openbaar algemeen vormend lager onderwijs gegeven in een genoegzaam aantal openbare scholen. Volgens bij de wet te stellen regels kan afwijking van deze bepaling worden toegelaten, mits tot het ontvangen van zodanig onderwijs gelegenheid wordt gegeven, al dan niet in een openbare school.
5. De eisen van deugdelijkheid, aan het geheel of ten dele uit de openbare kas te bekostigen onderwijs te stellen, worden bij de wet geregeld, met inachtneming, voor zover het bijzonder onderwijs betreft, van de vrijheid van richting.
6. Deze eisen worden voor het algemeen vormend lager onderwijs zodanig geregeld, dat de deugdelijkheid van het geheel uit de openbare kas bekostigd bijzonder onderwijs en van het openbaar onderwijs even afdoende wordt gewaarborgd. Bij die regeling wordt met name de vrijheid van het bijzonder onderwijs betreffende de keuze der leermiddelen en de aanstelling der onderwijzers geëerbiedigd.
7. Het bijzonder algemeen vormend lager onderwijs, dat aan de bij de wet te stellen voorwaarden voldoet, wordt naar dezelfde maatstaf als het openbaar onderwijs uit de openbare kas bekostigd. De wet stelt de voorwaarden vast, waarop voor het bijzonder algemeen vormend middelbaar en voorbereidend hoger onderwijs bijdragen uit de openbare kas worden verleend.
8. De regering doet jaarlijks van de staat van het onderwijs verslag aan de Staten-Generaal

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin zeker nu de laatste putten open blijven. Tevens noem ik de PVV een extreemrechtse partij.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: verkiezingen, veel woorden, weinig visie