Segers’ initiatiefwet tegen vrouwenhandel is een gemiste kans

Gert-Jan Segers sloeg dinsdagmiddag een mijlpaaltje waar hij ongetwijfeld de Heer voor zal danken. De Eerste Kamer keurde eindelijk een initiatiefwet goed, die hoerenbezoek strafbaar stelt als aan de gekochte seks minderjarigen of slachtoffers van mensenhandel te pas komen. Je kunt er tot vier jaar cel voor krijgen. De politiek leider van de ChristenUnie was de grote gangmaker van dit voorstel al diende hij het in samen met Attje Kuiken (PvdA), Michiel van Nispen (SP) en Anne Kuik (CDA).

Dit viertal moest wel water in de wijn doen. In hun oorspronkelijke voorstel staat dat de hoerenloper voor gaas gaat als hij een redelijk vermoeden heeft dat hij aanloopt tegen minderjarigen of slachtoffers van mensenhandel. Op aandringen van GroenLinks is dat veranderd in een ernstig vermoeden. Dat geeft de wet een meer symbolisch karakter. Het Openbaar Ministerie zal immers van geval tot geval wettig en overtuigend moeten bewijzen dat de strafbaarheid van het seksueel contact er duimendik bovenop lag. De hoerenloper zal immers volhouden dat hij te goeder trouw handelde. In tegenstelling tot ambtenaren met opsporingsbevoegdheid kan hij niet om persoonsbewijzen vragen en het meisje zag er wel héél volwassen uit. Hier komen gegarandeerd enkele ontmoedigende processen uit voort. De wet leidt bovendien tot een taakverzwaring voor de politie die met de bestaande – nu al onvoldoende – personeelssterkte en budgetten steeds weer moet zien aan te tonen dat de klant echt wel in de gaten had wat voor vlees hij in de kuip had.

Dat belooft niet veel goeds.

Het is over het algemeen een beetje een rare wet. Mensenhandel is een wezenlijk probleem dat een veel breder terrein bestrijkt dan prostitutie alleen. Regelmatig lezen wij over illegalen die een soort slavenbestaan leiden in de zwarte economie. Ze worden uitgebuit in ateliers, werkplaatsen en restaurants. Waarom krijgt iemand die profiteert van goedkope producten en diensten – in feitelijke slavernij geproduceerd – niet vier jaar voor zijn kiezen? Waarom zou dat uitsluitend voor prostituanten moeten gelden?

Het antwoord op die vraag ligt voor de hand. In christelijke en sommige feministische kringen heeft men morele bezwaren tegen prostitutie. Dat is een zondig bedrijf. Het is onkuisheid allemaal. Daar kom je gegarandeerd van in de hel. Dat is ook de echte reden achter het nare feit dat legale prostitutie in het kader van de coronamaatregelen werd verboden, zonder dat de bedrijven en het personeel één cent steun kregen. Er zijn hier geen sociale hervormers aan zet geweest maar zedelijkheidsapostelen.

De wet van Segers is dan ook een gemiste kans. Het is een slap aftreksel van wat mogelijk was geweest als men het oog op het onrecht had gericht en niet op de immoraliteit.

Welke wetgeving zou passen bij een land dat zich rekenschap wil geven van het eigen slavernijverleden in het Caribisch gebied en Azië? Zo’n land vervolgt burgers die waar ook ter wereld profijt trekken van producten of diensten, die worden geleverd door minderjarigen of slachtoffers van mensenhandel. Het gaat hier om een persoonlijke verantwoordelijkheid. Denk aan expatriates die er in het Midden-Oosten een huisslaafje op na houden dankzij het Kafala-systeem. Of aan een  vertegenwoordiger van een Nederlandse winkelketen die bedrijven elders ter wereld bezoekt waar gedwongen arbeid plaats vindt – bijvoorbeeld Indiase en Pakistaanse tapijtweverijen. Zulke landgenoten begaan dan een strafbaar feit. Dit los van sancties tegen bedrijven. Net zo worden sekstoeristen aangepakt als zij over de schreef gaan.  Men kan er in de Kamer over bakkeleien of het vermoeden redelijk dan wel ernstig hoort te zijn, voor strafbaarheid zich aandient.

Dat is één kant van de zaak. De afgelopen jaren is gebleken dat politie noch arbeidsinspectie beschikken over de mankracht, het materieel, de vakkennis en de budgetten om mensenhandel en uitbuiting (al dan niet van minderjarigen) serieus aan te pakken. Er staat hier en daar wel eens een pooier voor de rechter. Of er wordt een hoerenloper veroordeeld omdat hij zich in een kelderbox aan een minderjarige vergrepen heeft. Dat zet echter geen zoden aan de dijk. Als wij met zijn allen de handel in mensen en het misbruik van minderjarigen zo ernstig vinden, dan dienen wij stevig te investeren in de bestrijding daarvan. Dat betekent een forse uitbreiding van politie en arbeidsinspectie, specifiek met het oog op dit probleem.

Het is een gotspe deze verantwoordelijkheid  in handen te leggen van hoerenlopers. Dat doe je namelijk door ze wettelijk te verplichten beter uit hun doppen te kijken voor ze in het sekshuis of langs de snelweg een transactie afsluiten.

Voor meer informatie over mensenhandel: kijk op de site van Anti-Slavery International.

Voor het overige ben ik van mening dat de toeslagenaffaire niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de kwestie rond het Groninger aardgas evenmin.