Shell maakte in Groninger gasdossier handig gebruik van incompetentie bij Nederlandse overheid

De overheid heeft aan alle kanten gefaald.

De verhoren in de parlementaire enquête over het Groninger gasdossier van alle hoofdrolspelers bij de regering, de ambtenaren, de regionale bestuurders en de top van Shell en Exxon Mobile maken één ding voor de slachtoffers van de bevingsschade glashelder. De totale overmacht aan kennis, ervaring , slimheid en geslepenheid aan de kant van Shell en de NAM, de joint venture van Shell en ExxonMobil die de gaswinning in Groningen uitvoerde.

Deze superieure voorsprong op nagenoeg alle terreinen van voornoemde bedrijven ten opzichte van de onervarenheid, misplaatste arrogantie van de politieke macht en vooral overvloedig aanwezige incompetentie van betrokken bewindspersonen, hun ambtenaren en niet te vergeten de politieke bestuurders die bij de Groninger gaswinning betrokken zijn geweest, kan als een belangrijke oorzaak worden beschouwd van het Groninger gasdrama.  

Er is door Shell in de samenwerking met de overheid bewust gebruik gemaakt van alle zwakke en kwetsbare plekken die onze overheid zo kenmerken. Bewindspersonen en ambtenaren die de cultuur en mores van het grote bedrijfsleven vreemd zijn en gewend waren dat zij met hun politieke macht het grote bedrijfsleven wel in het gareel zouden kunnen houden. Een schoolvoorbeeld hoe het in een privaat-publieke samenwerking tussen bedrijfsleven en overheid vooral niet moet. De Groninger bevingsschade-slachtoffers zijn daar de dupe van geworden. 

Techneuten en juristen van de NAM en Shell hebben met de Nederlandse overheid als naïeve eigenaar van het gas een slim spel gespeeld, om zolang mogelijk de belangen van Shell en ExxonMobil veilig te kunnen stellen. Dat kan je multinationals ook niet kwalijk nemen. Zij dienen immers uitsluitend de belangen van hun aandeelhouders, wier belangen soms haaks staan op het publieke belang en het belang van de samenleving. 

De overheid heeft aan alle kanten gefaald in deze private-publieke samenwerking. Vooral de overheidsjuristen hebben liggen slapen of volstrekt niet doorgehad hoe geslepen en slim hun collega’s van Shell Legal Services de joint venture NAM hebben opgetuigd en laten functioneren in het Groninger gasdrama. Namelijk, als een door Shell slim aangestuurd boegbeeld en aanspreekpunt voor de Nederlandse Staat en gedupeerden om de klappen op te vangen toen de eerste veiligheidsproblemen in Groningen zichtbaar werden. 

De NAM zou voor alle schade staan! Een loze belofte voor iedere deskundige jurist als je niet de financiële kant van het verhaal goed afgedekt hebt en waarborgen daarvoor als overheid hebt gezekerd. Zoals bijvoorbeeld een onvoorwaardelijke hoofdelijke aansprakelijkheid van Shell als moederbedrijf. 

Een belangrijke conclusie in het Groninger gasdossier laat zich na de verhoren raden. Shell als samenwerkingspartner voor de Nederlandse overheid is een maatje te groot gebleken. Met politieke macht en eurotekens in de ogen is de Nederlandse overheid  blind met Shell meegegaan in de doelstelling maximale winning van het Groninger gasveld. Met veronachtzaming van de mogelijke veiligheidsrisico’s en risico’s op schade. 

Toen voornoemde risico’s zichtbaar werden was het simpel te laat om nog goede regelingen als overheid te kunnen treffen. Vertrouwen op een poldermodel als multinationals met je aan tafel zitten heeft dan geen zin meer. De NAM kan verkocht worden of naar een faillissement worden geleid als dat de aandeelhouders zou uitkomen. Het hoofdkantoor van Shell is al uit Nederland vertrokken. Groningse slachtoffers zijn voor hun schade herstel nu primair afhankelijk van onze overheid. En die moet maar kijken wat ze nog kan verhalen op Shell. Dat geeft in deze hectische tijd van alle andere problemen waar de overheid thans mee kampt weinig vertrouwen dat het ooit nog goed zal komen voor de slachtoffers in Groningen.