Sluipende Nakba op de West Bank

Laatst hoorde ik het verhaal dat kolonisten auto’s tegenhielden bij de Makhrour-vallei ten westen van Beit Jala. Ze vroegen bestuurders om hun ID, alsof ze de politie waren. Een chauffeur uit Bethlehem vroeg: “Wie ben jij om mij om mijn ID te vragen?” Het antwoord van de kolonist: “Ik bezit dit land. Alles.” Hij zwaaide met zijn hand in alle richtingen.

Kings of the road, lords of the land.

Gisteren kondigde Israël de bouw aan van 3.400 woningen in de E1-zone, een gebied van 12 vierkante kilometer bij Ma’aleh Adumim, ten noordoosten van Jeruzalem. Veel Palestijnen zullen moeten vertrekken. Dit project, jarenlang tegengehouden door internationale druk, heeft nu blijkbaar de stilzwijgende zegen van Trump gekregen. Het zal het reizen tussen Bethlehem en Ramallah verder vertragen en de kloof tussen het noorden en zuiden van de Westoever verdiepen.

Mary, die even pauze neemt van de eindeloze stroom onmenselijke beelden uit Gaza, zucht: “Wat wordt de toekomst van de Westoever?”

Een Palestijnse staat? Dat is een doodgeslagen droom. Waarschijnlijker is dat kolonisten de hoofdrol gaan spelen in wat er ook komt—en dat belooft weinig goeds. Apartheid? Ook dat woord dekt de lading niet.

Het plan lijkt een stap verder te gaan: verdrijving. Of, in de Orwelliaanse taal van een nieuw Israëlisch overheidsdepartement gericht op Gazanen: “vrijwillige emigratie.” In twee fasen. Eerst op het platteland, waar het proces nu al voor onze ogen plaatsvindt. Dan de steden—minder dramatisch, maar de contouren zijn duidelijk.

Script: het Platteland
Stap één: Outposts. Overal op de heuvels en bergkammen van de Westoever duiken kleine kolonistenoutposts op: een paar tenten, wat herders, geïmproviseerde boerderijtjes. Ze zijn “illegaal,” zelfs onder Israëlisch recht, maar ministers en legerofficieren komen langs, prijzen de pioniers, en zorgen dat niemand ze weghaalt.

Stap twee: Intimidatie. Vanuit die outposts verspreidt de terreur zich. Bedoeïenenkampen en afgelegen dorpen zijn de meest kwetsbare gemeenschappen. De methodes: huizen en akkers in brand steken, waterleidingen doorsnijden, optrekjes platwalsen, mensen in elkaar slaan. Soms ook wat creativiteit: een groep liet een drone boven een Bedoeïenenkamp vliegen die omriep: “Blijf maar jammeren, misschien helpt Mohammed je.”

De dodelijke incidenten nemen toe. Onlangs werd ten zuiden van Hebron Odeh Hathaleen, een leraar Engels en gerespecteerde geweldloze activist, van dertig meter afstand doodgeschoten door een kolonist. Het slachtoffer filmde, de kolonist filmde—de dood werd vastgelegd op camera.

Stap drie: Verdrijving. Op een gegeven moment wordt het leven ondraaglijk en vertrekken mensen. Onlangs verklaarde het leger plotseling een groot stuk land tot “militair gesloten zone.” Ook de bewoners, tientallen Bedoeïenen, moesten weg. Later zei het leger dat het een “misverstand” was. Maar de Bedoeïenen kwamen begrijpelijkerwijs niet terug. Het leger beschermt de kolonisten, niet de Palestijnen.

Stap vier: Overname. Kolonisten nemen het verlaten land in, zetten een nieuwe outpost neer, en de cyclus kan opnieuw beginnen.

De Westoever-correspondent van Haaretz, die het proces beschrijft, geeft toe dat ze alle ultra-nationalistische aanvallen en landroof niet meer kan bijhouden. “Het zijn allemaal middelen,” schrijft ze, “om Palestijnen in geïsoleerde enclaves op te sluiten—en uiteindelijk van de Westoever te verdrijven.”

Haaretz schrijft in een redactioneel commentaar: Dit is geen “sluipende annexatie” maar een “sluipende Nakba.”

De Steden
Fase twee gaat trager maar zou wel eens net zo effectief kunnen zijn: economische verstikking. Ik woon in Bethlehem, met Beit Jala en Beit Sahour een soort stedelijke conglomeratie. Door de fragmentatie van de Westoever raken steden steeds meer van elkaar geïsoleerd. Handel, studie, familiebezoek—het gewone sociale leven—wordt zwaar geraakt.

Daarbovenop komen economische klappen: Palestijnen worden op het moment uitgesloten van werk in Israël (behalve bij de bouw van nederzettingen), straks is er de mogelijke terugtrekking van de sjekel, zijn er wellicht tekorten en blokkades. Dan nemen mensen uiteindelijk de beslissing om te vertrekken. Precies wat de kolonisten willen.