Spreek elke dag voor Gaza

Woensdag stond ik tot na middernacht voor het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag. Samen met een vriendin las ik de namen voor van Palestijnen die de afgelopen twee jaar door Israël zijn vermoord. Namen die neigen te verdwijnen in cijfers en statistieken. Ruim zestigduizend zijn officieel geregistreerd, maar in werkelijkheid loopt het dodental eerder richting driehonderdduizend. Achter elke naam schuilt een leven, beëindigd door een bom, een kogel of een blokkade die voedsel en medicijnen onmogelijk maakte.

Sinds een maand vindt hier een 24-uurs wake plaats. Dag en nacht worden de namen voorgelezen. Op een statafel staat een lamp, daaronder ligt een stapeltje A4’tjes. Ernaast dozen: de ‘ongelezen’ en de ‘gelezen’. Het ritueel is eenvoudig, maar aangrijpend. Je leest twee vellen, schuift ze door, iemand anders neemt het over. Zo gaat het door, eindeloos.

Het voelt wrang dat zoveel namen al ‘weggelegd’ zijn in de doos met gelezen vellen, terwijl er nog zoveel wachten. Eén keer wordt een naam uitgesproken, en dan verdwijnt hij weer in stilte. Alsof je even adem geeft aan iemand die al lang geleden de adem ontnomen werd.

Afgelopen week werd door de internationale voedselwaakhond IPC bevestigd dat in delen van Gaza officieel hongersnood heerst. Meer dan een half miljoen mensen verkeren in de zwaarste categorie, waarbij sprake is van verhongering, extreme armoede en doden. Als er niets verandert, kan dit leiden tot meer dan 600.000 doden. António Guterres, secretaris-generaal van de VN, zei het onomwonden: “De tijd voor discussie en aarzeling is voorbij. Honger is aanwezig en verspreidt zich snel.”

Terwijl voor de deur van het ministerie de namen niet ophouden, heerst er in datzelfde gebouw vooral stilzwijgen. Nederland werkt ondertussen mee aan het faciliteren van oorlogsmisdaden: door wapenonderdelen te exporteren, door handel en samenwerking met Israël overeind te houden en door politieke dekking te geven.

Vrijdag zagen we hoe minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp (NSC) aftrad. Hij wilde - minimaal en veel te laat - nog een stapje zetten richting naleving van internationaal recht, maar werd keihard geblokkeerd door VVD en BBB. Het hele NSC-smaldeel aan bewindspersonen stapte op en daarmee is de zoveelste Haagse crisis een feit. Politieke spelletjes voeren de boventoon, terwijl in Gaza dagelijks mensen verhongeren en sterven.

Het is beschamend dat Den Haag zo in zichzelf gekeerd is, terwijl de genocide op volle kracht doorgaat. Nederland kiest: voor de dader, niet voor de slachtoffers.

Verandering komt nooit vanzelf. Verandering komt pas als mensen hun stem verheffen. Dat kan in de Kamer zijn, maar net zo goed op straat, met een stem die namen uitspreekt.

Want genocide overstijgt alles: generatie, gender, politieke partij. Iedereen die kan spreken, moet spreken. De wake voor het ministerie is meer dan een ritueel. Door voor te lezen, geef je taal aan levens die vernietigd zijn. En taal, hoe fragiel ook, is sterker dan stilte.

Na een paar uur lezen stapten we op de fiets. Het was half één ‘s nachts. De straten werden steeds leger, de stad steeds stiller. Samen fietsten we naar huis, waar we konden slapen met een dak boven ons hoofd. Het voelde vreemd, want aan de stapels papieren was nog lang geen einde gekomen.

Bij de wake ligt een gastenboek. Ik schreef: “Genocide vraagt niet om stil verdriet, maar om verzet.” Iemand anders schreef: “Ik weet het niet meer.” Beide zinnen zijn waar. Soms is er de vuist. Soms alleen machteloosheid.

Maar zolang de namen uitgesproken worden, is het nog niet helemaal stil. Kom dus ook naar Den Haag. Neem plaats achter de statafel. Pak een vel papier en lees. Lees, omdat deze mensen niet alleen cijfers zijn. Lees, omdat stilte nog dodelijker is dan kogels.

De regering mag dan wel zwijgen, wij hoeven dat niet te doen.