Stop de militarisering van Europa

De wapenindustrie profiteert volop van de 'angst voor de Russen' die weer tot koude oorlogsniveau is opgeklopt

Door: Willem de Haan, Henk Baars en Wendela de Vries

Twee jaar na de Russische inval in Oekraïne slaat een golf van militarisering door Nederland en Europa. De meeste voorstellen tot verhoging van defensiebudgetten zijn toegekend en in de politiek willen sommige partijen nog meer. We hebben te maken met een uitstekend georkestreerde propagandacampagne van admiraals, generaals en energieke kolonels, die - net als vele militaire deskundigen - niet uit de media zijn weg te slaan. Ondertussen waarschuwt presidentskandidaat Trump dat Rusland wat hem betreft z’n gang kan gaan als de NAVO niet verder bewapent.

Meer wapens
Het Westers beleid lijkt vooral gebaseerd op de hoop dat Rusland eerder in elkaar zal storten dan Oekraïne, wat gezien de enorme omvang van Rusland en zijn te mobiliseren bevolking – vooral uit etnische minderheden – niet heel waarschijnlijk is. De wapenindustrie profiteert volop van de 'angst voor de Russen' die weer tot koude oorlogsniveau is opgeklopt. Terwijl de NAVO 52% van alle militaire uitgaven in de wereld voor zijn rekening neemt en de Nederlandse militaire uitgaven in 2024 met 40% zijn gestegen ten opzichte van vorig jaar, wordt nog steeds gedaan alsof we weerloos staan tegenover dreigende oprukkende horden uit het oosten, een bijna archetypisch angstbeeld.

Nederland doet ondertussen geen enkele poging om door middel van een effectief diplomatiek pad de voortdurende geweldsescalaties in Oekraïne en het Midden-Oosten te doorbreken. We volgen Amerika in alles en schuiven met hen mee met oorlogsschepen en logistieke bijstand. Het ontbreekt geheel aan enig serieus initiatief om aan de vreselijke oorlogen een einde te maken.

Geen oplossing
Intussen is de oorlog in Oekraïne ondanks de massale westerse steun vrijwel vastgelopen. Het front beweegt niet of nauwelijks, de verwoestingen zijn enorm, het verlies aan mensenlevens tart elke beschrijving. Oekraïne is een totaal ontredderd land, de bevolking is getraumatiseerd, en er is geen zicht op verandering.

Deze oorlog moet onmiddellijk stoppen. De Westerse landen hebben daarbij de sleutel in handen. Oekraïne gaat daar maar ten dele zelf over, want door de Westerse wapenleveranties zijn wij mede verantwoordelijk geworden.

Stop de oorlog
De enige optie is om nu het geweld te stoppen en compromissen te sluiten hoe pijnlijk dat ook zal zijn. Rusland heeft twee jaar geleden met een brute invasie Oekraïne in het ongeluk gestort. De realiteit is dat beide partijen niet kunnen winnen. De meeste oorlogen eindigen vroeg of laat met onderhandelingen.

Wij vinden dat daar niet langer mee gewacht kan worden. Verdere militaire escalatie brengt een Derde Wereldoorlog steeds dichterbij. Een klein incident bijvoorbeeld met een afgezwaaide raket kan al genoeg zijn om heel Europa in brand steken. Willen we dat?

Regeringen hebben de plicht om hun bevolking tegen oorlogen te beschermen. Dat doe je niet door verder te bewapenen, maar door je politiek en diplomatiek maximaal in te spannen voor de-escalatie en vrede. Alleen daarmee voorkom je een mogelijk totale verwoesting van alles wat ons lief is.

Westerse landen hebben na de val van de muur in 1989 een historische kans laten liggen om een duurzame vrede te bereiken. Daar zijn alle historici het inmiddels over eens. Des te meer reden om niet opnieuw fouten te maken en de oorlog in Oekraïne verder uit de hand te laten lopen. Oorlogen win je niet door oorlog te voeren, oorlogen win je door aan vrede te werken.

Henk Baars, Kerk en Vrede
Willem de Haan, Vredesmagazine
Wendela de Vries, Stop Wapenhandel