Vandaag precies 80 jaar geleden, op 30 oktober 1938, vond de uitzending plaats van een van de beroemdste radioprogramma’s ooit: War of the Worlds. Een hoorspel van de legendarische Orson Welles in de vorm van een live-uitzending waarin werd gesuggereerd dat de Aarde werd aangevallen door Mars-bewoners. De uitzending begon met dansmuziek, zoals gebruikelijk op dat tijdstip, dan werd het programmma plots onderbroken voor ‘breaking news’. Er waren ongebruikelijke explosies waargenomen op Mars. Het muziekprogramma werd hervat om even later weer onderbroken te worden, nu met het nieuws dat er een onbekend object was geland in een akker in New Jersey. Meer nieuwsflitsen volgden, experts rukten aan en er ontstond een live-verslag van een invasie door buitenaardse wezen. Het hoorspel is gebaseerd op het boek War of the Worlds van H.G. Wells uit 1898. Radio was in die tijd voor het gros van de mensen de enige live nieuwsvoorziening.
Dat was natuurlijk wat we nu fake news zouden noemen, een nep-uitzending. Maar het echte fake news kwam pas er na. Kranten, die het medium radio als een concurrent zagen, pakten groot uit met het verhaal dat er onnodig paniek was gezaaid. Mensen zouden op massaal de vlucht zijn geslagen, sommigen hadden zelfs zelfmoord gepleegd uit angst in handen te vallen van de rede monsters. Die vrees paste goed bij de tijdgeest want het was aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog en het onheil hing in de lucht.
Het programma verwierf daarmee zijn plaats in de geschiedenis maar later onderzoek maakte duidelijk dat er nooit sprake is geweest van massale paniek. Niet alleen de show was fake news, ook het nieuws dat er op volgde.
In Nederland hebben dergelijke radio-uitzendingen ook wel eens voor paniek gezorgd, zoals bij uitzending van Ratelslangen in Uithuizerveen door de NCRV in april 1958. Een jaar later werd een live hoorspel – ‘Het gebeurde onverwacht’ – over een aanval met kernwapens en uit te zenden door de AVRO op last van de autoriteiten afgelast omdat er voor massale paniek werd gevreesd.
Beluister de originele opname van War Of the Worlds:
Foto: Orson Welles met zijn cast van War of the Worlds
NEEM EEN COOKIE
Jammer! Door je cookie-instellingen kan je dit deel van de site niet zien. Als je de 'sociale cookies' accepteert, kan je dit deel wel zien.
Het zou zomaar weer kunnen gebeuren, hysterisch domrechts is er geschift genoeg voor, om een angsthype op a-sociale media voor waar aan te nemen, bv. dat de musulmannen de wereld bezetten per ufo als vliegend tapijt.
De grootste misvatting is dat nieuws "bekend wordt gemaakt", alsof het onafhankelijk is van zender en ontvanger.
Iemands perspectief bepaald of iets nieuws is, hetzelfde geldt dus voor nepnieuws. Echter zien media nepnieuws als verschillend van nieuws, alsof beide niet "met als doel het maken van winst of het beïnvloeden van de publieke opinie" hebben.
Nepnieuws is geen "frame tegen de journalistiek" in het algemeen, nepnieuws is een frame tegen journalistiek.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Nieuws
https://nl.wikipedia.org/wiki/Fake_news
Media maken nieuws, veel van wat onder 'echt' nieuws valt is niet vrij van perspectief, emotionele kleuring of andere toevoeging aan droge feiten. Vanuit een pure definitie van nepnieuws, het misleiden of sturen, valt heel wat nieuws af. Het ontbreken van alle relevante feiten, en daarmee een valse context geven die past in het wereldbeeld van de nieuwsontvanger, is de bekendste manier om nepnieuws te maken.
Nieuws is pas nieuws wanneer een groot deel van de ontvangers het gebrachte accepteert als nieuws. Dat is belangrijk te beseffen, aangezien volume het nieuws bepaald, en alleen de grootste mediakanalen en prominente figuren dit hebben.
Ook de NOS maakt zich hier schuldig aan. In feite behandeld het de ontvanger regelmatig als een kind.
Dus nepnieuws was er al lang voor War Of The Worlds, interessant is wel te zien hoe het concurrentiemechanisme hierin werkt tussen media. Ook hier zie je dat perceptie bepaald dat een hoorspel nieuws dan wel nepnieuws is, terwijl het gewoon een hoorspel is. In wezen wordt tegenwoordig hetzelfde betracht; iets nepnieuws noemen uit angst voor concurrentie.
Dat 90% van de Republikeinse achterban MSM niet meer vertrouwd komt denk ik door een aantal factoren: het land is grofweg verdeeld in twee perspectieven, en zo berichten ook de media de zaken. Democratisch georiënteerde MSM bepalen hoe er naar een feit gekeken wordt.
'perceived bias, inaccuracy, "alternative facts" and "fake news" zijn de basis voor ieders waarneming, en met de komst van internet is er tegelijk een mogelijkheid om te fact-checken door de toename van informatie waardoor de bewustwording groeit, naast de toename van desinformatie.
Hoe dan ook kan gesteld worden dat de collectieve bewustwording is toegenomen, en dus de collectieve naïviteit is afgenomen, dat er niet meer automatisch alles wat gezegd en geschreven is wordt geaccepteerd, en dat men terecht kritischer is geworden op alle verzenders van nepnieuws.
En dat lijkt mij een goede ontwikkeling, dat de macht van nieuwsmedia afneemt, of dat nu FOX news of de NOS betreft.
Kranten, die het medium radio als een concurrent zagen, pakten groot uit met het verhaal dat er onnodig paniek was gezaaid.
--------------------------------------------------
Grappig. De radio pakte reclame-inkomsten weg bij de kranten en werd dus als concurrent gezien en behandeld. Heden ten dage fulmineren de gedrukte media tegen bijvoorbeeld Facebook en Google. Om allerlei redenen, maar de echte reden is natuurlijk dat een groot deel van het reclamebudget van bedrijven nu naar dergelijke internetmedia gaan.
Er is niet veel veranderd in tachtig jaar.
"maar de echte reden is natuurlijk dat een groot deel van het reclamebudget van bedrijven nu naar dergelijke internetmedia gaan"
Zal natuurlijk ook helemaal niets te maken hebben met de taak die de serieuze media zich toedicht en heeft...
Google en Facebook doen niet aan nieuws. Ze verspreiden berichten.
Natuurlijk heeft de gedrukt media -of de serieuze media in zijn algemeen- last van de perceptie van het publiek dat echte journalistiek niet gratis kan zijn, maar met jou redenering maak je ze monddood door het verwijzen naar dat probleem.
Vertel eens. Heb jij niet de professionele eigenwaarde om ook in lastige tijden je toebedeelde taak te blijven uitvoeren? En zo nee, waarom doe jij dan datgeen wat je doet?
Zo ja, waarom die serieuze media niet?
Je hoeft geen financieel belang te hebben om te onderzoeken -en te bevinden- dat er redenen zijn om zoals jij het beschrijft te fulmineren ten opzichte van Facebook en Google.