De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen
Minister past regels briefstemmen aan wegens hoog aantal fouten
•
158 keer bekeken
• 
© Kajsa Ollongren, Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, viceminister-president
Update 08:25: Minister Kajsa Ollongren (D66) van Binnenlandse Zaken wijzigt de procedure voor het tellen van de per brief uitgebrachte stemmen. Omdat een aanzienlijk deel van de kiezers de voorschriften niet heeft opgevolgd worden de regels zo aangepast dat stemmen die anders afgekeurd zouden worden alsnog meetellen.
Mensen van 70 jaar en ouder mogen in verband met de coronacrisis hun stem per post uitbrengen. Circa 30 procent van hen heeft daar gebruik van gemaakt. De procedure om dat te doen blijkt echter voor veel mensen te ingewikkeld. Om het stembusgeheim te bewaren moest het stembiljet in een aparte envelop in een envelop met de stempluspas verzonden worden. De envelop met het stembiljet bleef ongeopend tot aan het sluiten van de stembussen, terwijl met de stempluspas gecontroleerd kon worden of de kiezer gerechtigd is te stemmen. Zo’n 7 tot 8 procent van de kiezers heeft stembiljet en pas in een en dezelfde envelop verstuurd. Volgens de originele procedure moesten die terzijde gelegd worden.
In een brief aan de Tweede Kamer schrijft de minister:
Gemeenten hebben mij laten weten dat bij de vooropening briefstembureaus constateren dat in een deel van de retourenveloppen geen stempluspas te zien is. Er zit in de enveloppen wel een briefstembiljetenvelop. De briefstembureaus vermoeden dat de kiezer de stempluspas samen met het briefstembiljet in die envelop heeft gestopt. De briefstembureaus moeten nu deze retourenveloppen terzijde leggen omdat de stempluspas ontbreekt.
De Vereniging Nederlandse Gemeenten en de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB) bevestigen de verkregen signalen en vragen om zeer snel duidelijkheid te geven hoe hiermee kan en moet worden omgegaan.
Naar aanleiding van deze signalen heb ik advies aan de Kiesraad en voorlichting aan de Afdeling advisering van de Raad van State gevraagd. Meer concreet heb ik gevraagd of er ruimte gegeven kan worden aan de briefstembureaus om de briefstembiljetenvelop te openen om te bezien of daar een stempluspas in zit. De werkwijze zou daarbij zijn: Het briefstembureau controleert de stempluspas op geldigheid. Als dat geval het is dan kan de geopende briefstembiljetenvelop met daarin het briefstembiljet in de stembus worden gedaan zonder dat het briefstembiljet wordt ingezien of opengevouwen. Op die wijze blijft het stemgeheim gewaarborgd.
Ik wijs er daarbij op dat de Tijdelijke wet verkiezingen covid-19 het toestaat dat de kiezer zijn briefstembiljet en stempluspas ook los in de retourenvelop stopt (artikel 11g lid 4). Ook in die situatie wordt het briefstembiljet na controle van de stempluspas onuitgevouwen in de stembus gedaan.
Zowel de Raad van State als de Kiesraad hebben mij gisteravond laten weten ruimte te zien voor deze procedurele werkwijze. In de bijlage bij deze brief treft u het advies van de Kiesraad en de voorlichting van de Afdeling advisering van de Raad van State aan.
Gelet op de adviezen van de Afdeling advisering Raad van State en de Kiesraad stel ik voor om de beschreven procedurele werkwijze te volgen. Het is van belang om de gemeenten zo spoedig mogelijk duidelijkheid te geven over deze werkwijze. Ik informeer de gemeenten vandaag voor het middaguur zodat de leden van de briefstemstembureaus kunnen worden geïnformeerd en vervolgens uiterlijk woensdag 17 maart deze werkwijze kunnen toepassen.
Vorige maand werd al duidelijk dat de procedure voor het uitbrengen van een stem per brief voor veel kiezers te ingewikkeld was. De minister beloofde toen de communicatie te verbeteren.
Maandag 15 maart 21:45 Het stemmen per brief levert zowel voor de kiezers als voor degenen die de stemmen moeten tellen, problemen op. Uit een bezoek van de NOS aan het Brabantse Bernheze blijkt dat sommige tellers de instructies niet goed hebben begrepen en stemmen goedkeuren die afgekeurd moeten worden.
“We hebben gehoord dat we de envelop mogen openmaken om de stempas eruit te halen zodat de stem geldig is”, zegt een van de tellers. “Nee, nee, nee, jullie mogen dit nooit openmaken”, corrigeert de voorzitter van het stembureau Laura van Herpen haar.
Ondanks instructievideo’s van Job Cohen en Frits Lambrechts gaat het vaak mis met de poststemmen. Zo is in Bernheze maar liefst 8,5 procent van de stemmen ongeldig, meldt de NOS. Normaal is slechts 0,3 procent van de stemmen ongeldig.
" Dat de stemmen terzijde zijn geschoven, betekent dat ze nu niet meetellen in het verkiezingsproces en in de opkomstcijfers. Wel worden de stemmen bewaard. Burgemeester Verhoeve van Gouda zegt in reactie op de cijfers dat hij een nadere instructie van het ministerie van Binnenlandse Zaken afwacht. Het ministerie van Binnenlandse Zaken zegt inderdaad “signalen” te hebben opgevangen over problemen bij het briefstemmen en zegt er actief mee bezig te zijn. Daarbij wordt ook overlegd met de Kiesraad en andere betrokkenen."
Praat mee
