Extreem weer veroorzaakt ergste natuurramp uit de geschiedenis van Spanje

In de oostelijke Spaanse provincie Castellón is opnieuw code rood afgekondigd vanwege het gevaar van extreme regenbuien. Op sommige plekken wordt tot 180 mm neerslag binnen 12 uur verwacht, dat kan zelfs oplopen tot 40 mm per uur. Aan andere delen van de kust, zoals in de provincie Valencia, wordt gewaarschuwd voor zware onweersbuien. In delen van Valencia is dinsdag binnen 8 uur meer regen gevallen dan in een heel jaar in het oude normaal. Het extreme weer leidt tot taferelen die niemand voor mogelijk had gehouden.

Het natuurgeweld heeft al meer dan 100 mensenlevens gekost, meldt de Spaanse tv-zender RTVE. Alleen al in Paiporta, een voorstad van Valencia, vielen 40 doden.

De Standaard meldt:

Maribel Albalat, de burgemeester van Paiporta, heeft het over een “bijzonder tragische en apocalyptische situatie”. “Paiporta kende nooit overstromingen, het heeft dit probleem nog nooit gehad en mensen waren niet voorbereid. Onze stad is volledig afgesneden van de buitenwereld. Niets werkt nog.” Elektriciteit, telefonie en internet liggen in grote delen van de stad plat. Bij de overledenen zijn “minderjarigen, jongeren, ouderen en gezinnen”, zei de burgemeester. “Het lijkt erop dat veel van de overledenen hun auto probeerden te verplaatsen.” Albalat vreest dat het dodental nog veel verder zal oplopen in de stad.

HLN tekent het hartverscheurende relaas op van een man die met zijn vrouw en kind trachtte te vluchten maar werd achterhaald door het kolkende water.

De man slaagde er nog in om de wagen naar een verkeersbord te sturen en klem te zetten, maar toen hij uitstapte om Lourdes en Angeline in veiligheid te brengen, ging het helemaal fout. “Het water stond ongeveer anderhalve meter hoog, dus ik ben door het raampje geklommen. Maar de kracht van het water was enorm.”

Moeder en kind kwamen om.

Onder de doden ook twee politieagenten die opgesloten raakten in de garage van het politiebureau en niet meer gered kondern worden door de collega's.

Daarnaast is er in een groot gebied sprake van immense materiële schade. Zo zitten grote delen zonder stroom en zijn wegen onbegaanbaar of weggeslagen. Het is de ergste natuurramp uit de geschiedenis van Spanje.

De Morgen schrijft:

Er wordt nog altijd gezocht naar vermisten, en volgens minister van Defensie Margarita Robles zijn het er ‘velen’. Een precies aantal kon ze donderdagochtend echter niet geven. De hoop om nog slachtoffers levend terug te vinden is klein. De brandweer zal vandaag vooral op de grond werken. De regiopresident van de autonome gemeenschap van Valencia, Carlos Mazón Guixot, verklaarde gisteravond al dat er niet langer “nog te redden mensen zichtbaar waren vanuit de lucht”.

De Spaanse Weerdienst AEMET heeft dagenlang gewaarschuwd voor het extreme weer maar de ernst daarvan blijkt slecht doorgedrongen te zijn bij de bevolking en plaatselijke autoriteiten. Code rood betekent dat mensen zichzelf onmiddellijk in veiligheid moeten brengen en afzien van reizen. Veel mensen dachten dat het zo'n vaart niet zou lopen. Ook de regionale hulpdiensten kwamen pas laat in actie. Een man vertelt in The Guardian dat hij pas een waarschuwing voor omstromingsgevaar ontving toen het water al stroomde.

Het AD citeert een overlevende:

,,Het water stroomde met een duivelse snelheid. Vlak bij mijn dorp kwamen we stil te staan op een rotonde, maar ineens nam het water alle auto’s mee", vertelde Antonio, een inwoner van Paiporta, een van de zwaarst getroffen dorpen aan het radiostation À Punt. ,,Mijn auto verdween, ik werd tegen een hek gesmeten. Ik wilde niet dood. Gelukkig heeft een jongen me aan boord van een vrachtwagen gehesen. Maar de kracht van het water maakte het moeilijk om iedereen te helpen.”

Ook de Volkskrant beschrijft hoe elders het onvoorstelbaree geweld de burgers verraste:

De kracht van het water was zelfs zo groot dat het vijf van de zes bruggen, die de twee helften van Picanya met elkaar verbinden, met zich heeft meegesleurd. ‘Rond 7 uur ’s avonds zag ik mijn buren naar de rivier lopen om daar te gaan kijken’, zegt Castro. Hij ging erachteraan, maar maakte rechtsomkeert toen hij zag dat het water al richting zijn huis stroomde. ‘Ik heb mijn familie de trap op gejaagd, wat waardevolle spullen op hoge tafels gezet, en mezelf ook boven opgesloten’, zegt hij. Vanaf zijn balkon zag hij hoe zijn Seat Córdoba de straat uit dreef. Total loss, is een dag later het oordeel, net als honderden andere auto’s.

Mensen die hulp nodig hadden konden vaak niet op tijd bereikt worden vanwege de extreme omstandigheden. De omvang van de ramp zal nog duidelijk worden. Reddingswerkers zoeken huis tot huis naar slachtoffers, meldt The Guardian.

In het getroffen gebied vindt op grote schaal groente- en fruitteelt plaats. De oogst daarvan kan waarschijnlijk als verloren beschouwd worden. Volgens sommige experts zullen ook consumenten in Nederland daar de gevolgen van ondervinden omdat zoveel voedsel uit die streek komt.

Het kassengebied van Almería aan de Spaanse zuidkust, getroffen door zware regenval, storm en hagelbuien, is enorm. Wie satellietbeelden bekijkt, ziet gigantische witte vlekken, die volgens astronauten de enige menselijke bouwwerken zijn die vanuit de ruimte zichtbaar zijn. Het zijn enorme hoeveelheden plastic kassen, die een oppervlakte van meer dan 30.000 hectare beslaan. Dit gebied is zes keer groter dan de kassen in het Westland. In tegenstelling tot Nederland, maakt men in Spanje gebruik van plastic in plaats van glas voor de kassen.

Klimaatwetenschapper Wim Thiery van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) verklaart tegenover persbureau 'Belga' dat gebeurtenissen als in Spanje vaker gaan voorkomen als gevolg van de klimaatcrisis.

"Het risico op extreem weer in Europa is enorm toegenomen en als de klimaatverandering blijft doorgaan blijft die kans ook toenemen", aldus Thiery. "Zulke enorme waterbommen worden versterkt door de klimaatverandering via drie mechanismen. De atmosfeer is warmer en de lucht houdt meer vocht vast, waardoor er meer neerslag op korte tijd uit de lucht kan vallen. Daarnaast is ook de zeetemperatuur gestegen, waardoor er meer vocht in de lucht aanwezig is. Tot slot blijven drukgebieden langer hangen boven een bepaald gebied, in plaats zich verder te bewegen." Volgens Thiery komen dergelijke weerfenomenen zonder klimaatverandering ook voor. "Maar we zien wel dat ze door de klimaatverandering veel vaker voorkomen, heviger zijn en nog heviger zullen worden."

Voor de ernstige gevolgen van de door mensen veroorzaakte klimaatverandering wordt al decennia gewaarschuwd door klimaatwetenschappers. De noodzakelijke maatregelen blijven echter uit, veelal vanwege een zogeheten gebrek aan draagvlak. Bij de laatste verkiezingen in Nederland eindigde de PVV, een partij die de klimaatcrisis ontkent en totaal geen maatregelen wil nemen, als grootste partij.