Tik-tak. Tik-tak… te laat. Weer een vrouw vermoord

Vrouwen sterven niet aan een drama. Ze sterven aan mannen.

Elke acht dagen sterft er in Nederland een vrouw door geweld. Acht dagen. Zo voorspelbaar dat je er bijna een kalender van zou kunnen maken. Maar we noemen het vaak nog steeds een “gezinsdrama”. Een woord dat de werkelijkheid verhult, alsof het een ongelukkige soapaflevering betreft. Alsof er geen rode vlaggen waren, geen hulpvragen, geen signalen.

Ik kan niet langer tegen dat eufemisme. Vrouwen sterven niet aan een drama. Ze sterven aan mannen die niet los kunnen laten. Mannen die denken dat zij het laatste woord hebben. Mannen die vinden dat als zij niet meer mogen bezitten, niemand dat mag.

Neem Joeweela uit Eindhoven. Negenendertig jaar. Ze probeerde zich los te maken van haar gewelddadige ex. Ze vond een plek in een beveiligd huis in Gouda, samen met haar kinderen. Maar hij vond haar. Hij was al eerder veroordeeld voor poging tot moord, had wapens, stond bekend als gevaarlijk. Toch liep hij vrij rond. Hij schoot haar dood, voor de ogen van haar kinderen. En wij vragen ons af: hoe heeft dit kunnen gebeuren?

Of de zaak in Den Haag, waar een man zijn vriendin met 258 messteken ombracht. 258. Ik kan dat getal niet in mijn hoofd krijgen. En toch is het opgeschreven in een vonnis, alsof het een administratief detail is. Dit zijn geen incidenten. Dit zijn geen excessen. Dit zijn de logische uitkomsten van patronen die we al kennen, maar weigeren te erkennen. Stalking. Controle. Bedreigingen. Geweld dat langzaam oploopt, en dat iedereen ziet maar niemand echt durft te stoppen.

Ik weet hoe breekbaar vertrouwen is. Hoe een hand die zegt “ik hou van je” ook de hand kan zijn die slaat, die wurgt, die doodt. Hoe vaak we vrouwen nog steeds vragen: “Waarom ging je niet weg?” Alsof weggaan veiligheid garandeert. Terwijl juist dát moment, de breuk, het gevaarlijkste is. Dan valt de maskerade, dan grijpt de dader naar het mes, het pistool, de laatste macht. En wat doen wij? We schrijven beleidsnotities. We bedenken nieuwe termen. We discussiëren over definities. Is dit femicide? Partnerdoding? Eerwraak? Gezinsdrama? Terwijl wij twisten over woorden, wordt er weer een vrouw begraven.

Ik heb er geen geduld meer voor. Ik wil niet nog een Kamerbrief lezen die meer belooft dan ze waarmaakt. Ik wil niet nog een slachtoffer horen zeggen dat ze niet serieus werd genomen. Ik wil geen politieagent meer horen zeggen: “We hadden geen instrument.” Want we wéten wat werkt. Het is geen rocket science. Het zijn dingen die andere landen allang doen.

Verplichte risicotaxatie bij elke melding van stalking, bedreiging of partnergeweld. Binnen 24 uur een eerste inschatting. Binnen 72 uur een veiligheidsplan. Niet vrijblijvend, niet optioneel, niet “afhankelijk van de inschatting van de agent.” Training van professionals. Artsen, leraren, maatschappelijk werkers, politie. Zodat ze patronen leren herkennen: coercive control, escalatie na een scheiding, bedreigingen met zelfdoding of moord. Zodat niemand nog zegt: “Het zal wel meevallen.” Een centrale databank waar politie, Veilig Thuis, GGZ en hulpverlening informatie delen. Zodat signalen niet verdwijnen in de bureaucratische krochten. Zodat het niet meer uitmaakt of iemand bij de huisarts, de politie of een maatschappelijk werker aanklopt.

Casusregie vanaf dag één. Eén professional die verantwoordelijk is, die belt, die checkt, die verbindt. Zodat een vrouw niet van loket naar loket hoeft, met elke keer hetzelfde verhaal. En strikte handhaving van contact- en straatverboden. Geen versoepeling omdat een dader “zijn leven weer wil oppakken.” Niet voordat er een realistische inschatting van gevaar is gemaakt. Dit zijn geen onmogelijke eisen. Dit zijn keuzes. Politieke keuzes. Het verschil tussen een leven en een overlijdensbericht.

Ik schrijf dit niet alleen omdat ik cijfers zie. Ik schrijf dit omdat ik verhalen hoor. Omdat ik vrouwen heb ontmoet die hun vertrouwen verloren. Omdat er kinderen zijn die hun moeder nooit meer zien. Omdat ik weet dat dit geen tragische lotsbestemming is, maar een falend systeem. Femicide is geen incident. Het is een spiegel. Een spiegel van ongelijkheid, van machtsmisbruik, van een cultuur die wegkijkt tot het te laat is. En elke keer dat we een kaars branden, elke keer dat we bloemen leggen, elke keer dat we zeggen “dit nooit meer,” is het alweer te laat. Het stopt niet met woorden. Het stopt pas als we besluiten dat vrouwenlevens zwaarder wegen dan bureaucratie, definities en politieke moedeloosheid.

Tot die tijd tikt de klok door. Acht dagen. Tik-tak.