Timothy Garton Ash: ‘Uiteindelijk keert het Verenigd Koninkrijk terug naar de EU’

“Het heeft zes jaar geduurd, maar een grote meerderheid van de Britse bevolking erkent nu dat het een fout was om voor Brexit te kiezen en de Europese Unie te verlaten. We zien nu de waarde van die Unie.” Dat zegt de Britse historicus Timothy Garton Ash in de podcast Betrouwbare Bronnen. Hij verwacht dat de Britten zullen terugkeren.

“Het wordt een lange, langzame, pijnlijke, vermoeiende reis. Stap voor stap. In toenemende mate zal het VK terugkeren. Je ziet nu een eerste stap met het afscheid van het Noord-Ierland Protocol. Vervolgens zullen we terugkeren in Horizon (het onderzoek en innovatieprogramma), gaan we financiële diensten aan elkaar koppelen. Tegen het einde van dit decennium, onder een Labourregering, misschien samen met de Liberalen, zal de vraag gesteld worden: keren we terug naar de Europese interne markt en de douane-unie? En als je dat zegt, dan wil je ook de regels mee gaan bepalen. Die vraag komt even na 2030, verwacht ik. Ik hoop dat de EU dan zo aanlokkelijk is, zoals die was voor de Britten toen we er in 1973 instapten.”

Timothy Garton Ash vertelt in de podcast over zijn gesprekken met leiders als Václav Havel, Margaret Thatcher en George W. Bush, die hem om advies vroegen. In 1994 leerde hij Vladimir Poetin kennen, toen nog een onbeduidende medewerker van de burgemeester van St. Petersburg. “Poetin zei toen al dat de Krim terug zou moeten naar Rusland.” Garton Ash benadrukt hiermee dat het onzin is dat Poetin met de oorlog in Oekraïne wraak zou willen nemen op het Westen, voor de uitbreiding van de NAVO: “Hij was dit altijd al van plan.”

De historicus publiceerde deze maand zijn nieuwe boek ‘Europa, een persoonlijke geschiedenis’. Bij het schrijven vond hij in een verstofte map een toespraak terug die de Duitse bondskanselier Helmut Kohl op zijn uitnodiging hield in Oxford. Dertig jaar geleden vond hij het een saai verhaal. Teruglezend ontdekt Garton Ash het visionaire van Kohl: “Het was een blauwdruk voor alles wat Europa in de decennia daarna zou gaan doen.” Helaas ziet hij op dit moment in Europa geen leiders met zoveel visie. Hoewel? “Zelensky misschien.”Wat is zijn advies aan de Oekraïense president? “De oorlog winnen!” Alleen zo kan ook met Rusland een nieuw begin mogelijk worden. Misschien ooit wel met een democratisch Rusland als lid van de NAVO, zegt hij.