Toekomst van de veerboten: eilanders en reizigers buiten spel bij gunning

Burgers konden de afgelopen weken op de Friese Waddeneilanden en in enkele kustgemeenten meepraten over de toekomst van de veerboten. Over een jaar beslist het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat over de nieuwe concessieverlening aan rederijen voor het passagiersvervoer over de Wadden. Duidelijk is dat uiteindelijk de eilandbewoners buiten spel staan bij de gunning.

Dinsdagavond 27 mei was in het stadhuis van Harlingen de laatste voorlichtingsavond van het ministerie over het plan van eisen dat bij de concessie hoort. Ongeveer tien geïnteresseerden van Rederij Doeksen, de gemeente Harlingen, een eilander en een vaste reiziger konden hun visie geven en vragen stellen aan de ambtenaren van het ministerie.

Net als op de andere bijeenkomsten op de eilanden kwam de ongerustheid van eilanders aan de orde over zaken als betaalbaarheid, reistijden, werkgelegenheid, inspraak en zeggenschap. De behoefte aan overleg met de rederij om gehoor te vinden voor de belangen van de reizigers is groot. In de openbare stukken komen wel 300 punten aan de orde waar je over mag inspreken. Je weet alleen niet welke waarde welk punt heeft bij de uiteindelijke weging van factoren.

In alle openbare stukken tot op heden  is geen informatie beschikbaar over het onderwerp gunning. Onduidelijk is wat de gunningscriteria zijn, wat de wegingwaarden zijn en wie de criteria beoordelen. Honderden insprekers mochten dus meepraten over een groot aantal onderwerpen maar ze wisten niet welke waarde elk discussiepunt heeft. Is een tijdige afvaart belangrijker dan een duurzame overtocht? Is zeggenschap net zo belangrijk als een betaalbaar bootkaartje? De inspreekambtenaren vroegen er niet naar.

Aan het einde van de ander halfuur durende inspraakbijeenkomst in Harlingen deelde na vragen van o.a. ondergetekende de verantwoordelijke projectleider mee dat de criteria voor de gunning nog niet bekend zijn, dat de procedure nog niet vaststaat en dat het ministerie- zonder overleg met wie of wat dan ook- de beslissing over de gunning neemt. Ook het parlement komt hier niet aan te pas.

Het ministerie gaat hier volledig voorbij aan de behoefte aan transparantie in het proces. Daar waar het plan van eisen tot in het kleinste detail bol staat van bijna 300 regels, regeltjes en voorschriften, is er geen letter te vinden over de details van het gunningsproces. Na dinsdagavond weten we waarom: dat is een onderwerp waar de betrokkenen niet over gaan en blijkbaar ook niets over hoeven te weten.

Hopelijk gaan de Friese Waddenbestuurders en noordelijke Kamerleden hun invloed aanwenden om helderheid te krijgen over het gunningsproces. Als lokale waarnemers vanuit de eilander gemeenschap betrokken worden bij het gunningsproces om te beoordelen of het gunningsproces transparant en eerlijk verloopt, kan het vertrouwen in dit proces misschien weer toenemen. Vertrouwen komt immers te voet maar vertrekt te paard. Het lijkt erop dat het ministerie al in galop van het eiland rijdt.

Recente publicaties over dit onderwerp zijn te vinden op:

·       https://www.henktameling.nl/veerboten-nieuwe-stijl/

·       https://www.henktameling.nl/aanbesteding-2026/

·       https://www.henktameling.nl/waddenveren-als-ov-leeuwarder-courant-geeft-eenzijdig-beeld/

Henk Tameling, 72 jaar lang reiziger naar de Friese Wadden