Toezichthouder onthult levensgevaarlijke verwaarlozing kooksovens bij gifstrooier Tata Steel

Bij de beruchte kooksgasfabriek van Tata Steel blijkt het achterstallig onderhoud veel ernstiger dan voorheen bekend was. Dat meldt Nu.nl. Volgens toezichthouder Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied vertonen maar liefst 99 van de 108 ovens gebreken, zo blijkt uit een brief die in december naar het staalbedrijf werd gestuurd.

De problemen met barsten in de ovenwanden kunnen leiden tot het vrijkomen van giftige stoffen. De toezichthouder heeft in één jaar tijd 380 zwarte of donkergrijze rookpluimen waargenomen bij daglicht, vermoedelijk ligt het werkelijke aantal nog hoger. Deze uitstoot bevat volgens de omgevingsdienst stoffen die "zeer schadelijk voor mens en milieu" zijn en terechtkomt "in een omgeving die al overbelast is".

Door de problemen zijn 31 ovens (29 procent) tijdelijk of permanent buiten gebruik en worden 36 andere ovens niet volledig met kolen gevuld. De omgevingsdienst verwijt Tata Steel "calculerend en opportunistisch" gedrag, omdat het bedrijf ovens met wandproblemen soms nog "jaren achter elkaar" blijft gebruiken.

De toezichthouder heeft weinig vertrouwen in een oplossing. Met het huidige tempo van slechts vijf wandvervangingen per jaar kan Tata niet alle probleemovens tijdig repareren. Het bedrijf kreeg in december een jaar de tijd om de situatie te verbeteren, maar de omgevingsdienst acht dit vrijwel onmogelijk. Dit zou kunnen leiden tot intrekking van de vergunning in december van dit jaar.

Het onderhoudsplan van de fabriek bleek al in 2020 ontoereikend. Een nieuw plan uit 2021 werd afgekeurd, waardoor nog steeds een verouderd plan uit 2011 van kracht is. Greenpeace-directeur Andy Palmen noemt het document "stuitend" en is geschrokken dat de overheid jarenlang volhield dat de fabriek zich aan de vergunning hield.

Tata Steel spreekt de conclusies van de omgevingsdienst deels tegen en stelt dat de ovens "gerepareerd zijn en voldoen aan de eisen". Het bedrijf erkent dat 29 ovens buiten gebruik zijn, maar beweert dat de fabriek over het algemeen "in goede staat van onderhoud" verkeert.

Deze problemen hebben directe gevolgen voor de volksgezondheid in de regio. Volgens een eerder verschenen omvangrijk RIVM-rapport is er een direct verband tussen de uitstoot van Tata Steel en gezondheidsklachten bij omwonenden. Inwoners van Wijk aan Zee leven gemiddeld 2,5 maand korter en hebben tot 4 procent meer kans op longkanker. Ook in omliggende plaatsen is de levensverwachting lager, en kinderen in de regio hebben meer kans op astma. De uitstoot kan volgens het RIVM zelfs leiden tot neurologische schade met IQ-verlies als gevolg.