Trap er niet in: Het CDA ontdekt Gaza, precies op tijd voor de verkiezingen

“De situatie in Gaza is inderdaad onverdraaglijk en onverdedigbaar. De maatregelen waar we als CDA de afgelopen maanden voor hebben gepleit en die het kabinet nu neemt, steunen we. Maar het is een eerste stap,” schreef Henri Bontenbal op Bluesky. Zo kun je ook een genocide noemen, als jij je campagne probeert te redden. Alles kan namelijk een ‘situatie’ zijn. Een humanitaire catastrofe? Een oorlogsmisdaad? Een systematische zuivering? Het CDA noemt het een situatie. Want zodra Israël de dader is, verandert internationaal recht in diplomatieke nuance.

‘Situatie’ is het favoriete woord van mensen die niet willen kiezen. Het maskeert geweld met abstractie. Je kunt een genocide een ‘situatie’ noemen. Een oorlogsmisdaad een ‘complex conflict’. Het zijn woorden die geen dader kennen, geen verantwoordelijkheid vragen, alleen afstand creëren. En precies dat is de rol die het CDA al maanden speelt: morele afstand bewaren, terwijl de lichamen zich opstapelen.

We zijn bijna een week verder. Precies vijf dagen geleden weigerde het CDA ook maar te reageren op het verzoek van Kati Piri om een debat over Gaza te voeren. Te gevoelig, te lastig, of gewoon: te druk met vakantie. Maar op 29 juli draaide het CDA ineens. Samen met de VVD en ChristenUnie schaarde de partij zich achter een motie van de SP om alsnog het reces te onderbreken voor een spoeddebat over Gaza. Wat vorige week onbespreekbaar was, heet nu plotseling ‘urgent’. Alsof er in die paar dagen iets fundamenteels is veranderd — behalve dan de peilingen en de publieke verontwaardiging.

Nu staan ze ineens vooraan. Voor een spoeddebat. Over Gaza. Met grote woorden en plechtige blikken. Sorry, maar in de iconische woorden van Tunahan Kuzu: ‘trap er niet in!’ Het CDA voert nu het woord met de morele ernst van een partij die net uit een retraite is gekomen. Alsof ze zich in een week tijd ineens zijn gaan realiseren dat er mensen sterven van de honger. Terwijl het verzoek vorige week precies hetzelfde was. Wat is er veranderd? Het draagvlak. De peilingen. De publieke verontwaardiging. Kortom: het klimaat voor een campagnemove.

Want dit is geen moreel ontwaken. Dit is het klassieke CDA-reflex: principeloos meebewegen zodra de wind draait. Net als bij het boerenprotest, klimaatbeleid of migratie: eerst verzetten, dan verpakken, dan verhullen. De morele pose wordt alleen aangenomen als die ook stemmen oplevert.

En nog steeds grijpt men terug op die 20 gijzelaars. Die twintig zijn belangrijk, daarover geen twijfel. Maar kom op: we zitten inmiddels boven de 60.000 doden in Gaza. Duizenden kinderen. Hele families weggevaagd. Mensen sterven in kampen van honger. En het CDA blijft doen alsof die twintig levens het hele morele debat kunnen overschaduwen. Alsof de ene gruwel de andere legitimeert.

Het wordt nog schrijnender als je kijkt naar wat Haim Rubinstein, voormalig woordvoerder van het Gijzelaarsforum voor nabestaanden in Israël, heeft gezegd. Hamas deed al snel een voorstel: burgers vrijlaten in ruil voor het stoppen van de grondinvasie. Netanyahu weigerde. Liever oorlog dan diplomatie. Politieke overleving boven mensenlevens. Maar daarover zwijgt het CDA. Want dat past niet in het script waarin Israël alleen handelt uit zelfverdediging, en elke kritiek verdacht is.

En wie dat script doorbreekt, loopt het risico als ‘antisemitisch’ te worden weggezet. In plaats van echte solidariteit met Joodse én Palestijnse levens, kiest het CDA voor politiek theater waarin Joodse veiligheid wordt ingezet om Palestijns lijden te negeren. De ironie is dodelijk: wie opkomt voor mensenrechten, wordt verdacht gemaakt. Wie zwijgt, wordt moreel genoemd.

Het CDA heeft zich in de afgelopen maanden consequent verzet tegen moties die oproepen tot het erkennen van genocide in Gaza, het instellen van sancties tegen Israël of het opleggen van een wapenembargo. Zo stemde de partij op 13 maart 2025 tegen de motie-Van Baarle/Dobbe, waarin werd opgeroepen om de Israëlische blokkade van Gaza te veroordelen en als oorlogsmisdaad te beschouwen.

Ook op 13 mei 2025 verwierp het CDA een reeks moties, waaronder de motie-Paternotte, die expliciet vroeg om de massale verwoesting in Gaza als genocide te erkennen, en diverse moties van Van Baarle, die opriepen tot een wapenembargo en economische druk. Eveneens stemde de partij op 10 april 2025 tegen motie nr. 3112 van Van Baarle, waarin opnieuw werd gevraagd om formele erkenning van genocide door Nederland. Hoewel het CDA soms vóór moties stemde die oproepen tot diplomatieke inspanningen en humanitaire hulp – zoals motie-Piri/Boswijk en moties over steun aan mensenrechtenorganisaties – weigerde het steevast steun te geven aan juridisch of politiek dwingende taal gericht op Israël.

Hetzelfde CDA steunde zonder aarzeling sancties tegen Rusland, sprak zich fel uit tegen Iraanse mensenrechtenschendingen, en eiste VN-resoluties tegen regimes in Afrika en Azië. Maar zodra het over Israël gaat, wordt die helderheid ingewisseld voor diplomatieke acrobatiek. Oorlogsmisdaden zijn blijkbaar pas verwerpelijk als ze niet door een bondgenoot worden gepleegd.

Ook bij de motie-Karimi, waarin werd gepleit voor een wapenembargo, erkenning van Palestina en sancties wegens oorlogsmisdaden, is het CDA zeer waarschijnlijk tegen geweest, in lijn met haar eerdere stemgedrag. In november 2024 wees het CDA bovendien al een vergelijkbare motie-Van Baarle af die de situatie als genocide typeerde. Zodra het internationaal recht niet meer alleen op tegenstanders van het Westen gericht is, maar ook op bondgenoten, haakt het CDA af. Hun rechtsstatelijkheid is selectief. Hun principes, conditioneel.

Dit is geen incident. Volgens een recent rapport van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) probeert ook het Israëlische ministerie voor antisemitismebestrijding actief invloed uit te oefenen op Nederlandse politici, door hen te spammen met zogenaamde 'intelligence' over Hamasnetwerken in Nederland. Volgens experts van Pax en Clingendael is dit “afvalniveau” en “knip- en plakwerk”, maar politici als Caroline van der Plas liepen er prompt mee naar de interruptiemicrofoon. In dit klimaat gedijt ook het CDA, dat dus verkeerd in een ‘pappen en nat houden’ situatie, zodat mensen in slaap worden gesust.

Dan hebben we Derk Boswijk, die de afgelopen week op vakantie was, maar nu terug is om zich hopelijk eindelijk eens in te lezen in het “terrorismeverheerlijkingsverbod”. Een wetsvoorstel dat niets minder is dan een voorzet tot censuur, en dat verdraaid veel lijkt op een initiatiefvoorstel dat Boswijk zelf heeft ingediend. Een poging om solidariteit met onderdrukte bevolkingen te criminaliseren. Het past in een bredere Europese trend waarin protest tegen oorlogspolitiek niet wordt bestreden met argumenten, maar met strafrecht. Waar kritiek op de bezetting wordt verdacht gemaakt als extremisme.

In het Verenigd Koninkrijk zagen we al wat dit soort wetgeving oplevert: mensen opgepakt omdat ze met een Palestijnse vlag liepen. Vrouwen gefouilleerd op straat om hun keffiyeh. Een demonstratierecht dat alleen nog geldt als het comfortabel is voor de machthebbers. Het CDA flirt met die repressieve logica, onder het mom van ‘veiligheid’ — een veiligheid die blijkbaar niet geldt voor Palestijnse kinderen, artsen in ziekenhuizen of VN-medewerkers. Alleen voor wie de juiste nationaliteit, het juiste paspoort, en de juiste kant van de geschiedenis vertegenwoordigt.

Dus ja, Boswijk is terug. En het CDA schuift aan bij het Kamerdebat over Gaza. Maar laten we niet doen alsof dit moreel leiderschap is. Het is politieke schadebeperking. En zolang die twintig gijzelaars het enige zijn wat ze kunnen opbrengen, terwijl de rest van de wereld brandt, blijft het een lege vertoning. Er is een verschil tussen het morele gelijk willen hebben en het morele juiste doen. Het CDA lijkt dat nog steeds niet te begrijpen.

We hebben het over bombardementen op VN-scholen. Op vluchtelingenkampen. Op ziekenhuizen waar baby’s sterven omdat er geen couveuses meer zijn. We hebben het over honger als wapen, medische blokkades, verdreven families die voor de vierde keer op de vlucht zijn. Het internationaal recht is duidelijk: het opzettelijk uithongeren van een bevolking, het bombarderen van ziekenhuizen, en het verhinderen van humanitaire hulp zijn oorlogsmisdaden. Maar dat horen we het CDA niet zeggen. Want zodra Israël de dader is, wordt rechtstatelijkheid een keuzeoptie. En moraal een retorisch decorstuk.

Veiligheid is plots weer heilig, maar alleen voor wie de juiste nationaliteit heeft. Niet voor Palestijnse kinderen. Niet voor dokters in ziekenhuizen. Niet voor de VN-medewerkers die Israël systematisch bombardeert. De dubbele moraal is moordend. Letterlijk. Als het CDA écht moreel leiderschap wil tonen, dan begint dat niet bij een recesonderbreking, maar bij daden: stem vóór erkenning van genocide. Vóór sancties. Vóór het stoppen van wapenleveranties aan een staat die VN-scholen bombardeert. Alles minder dan dat is geen leiderschap — het is medeplichtigheid.

Medeplichtigheid aan een bloedbad dat nog steeds gaande is. Elke weigering om het beest bij de naam te noemen, verlengt het lijden. Zolang het CDA weigert het woord genocide te gebruiken, sterven er kinderen in hun politieke stilte.