Trauma als wapen, hoe het Westen moeders en kinderen breekt

Er bestaat geen vrouw zonder trauma. Dat is geen afwijking, maar een menselijke conditie. Trauma is verweven in het bestaan: persoonlijk, collectief en intergenerationeel. Vrouwen dragen het in hun lichaam, hun psyche, hun cultuur. In plaats van dit te erkennen als bron van veerkracht, gebruikt het Westen trauma als instrument van uitsluiting. Wanneer trauma bovendien wordt gecombineerd met etniciteit, verandert het in een wapen dat systematisch wordt ingezet om moeders met een andere achtergrond te diskwalificeren en te scheiden van hun kinderen.

Het recente geval van Ivana Nikoline Brønlund in Denemarken illustreert dit schrijnend. Een jonge Groenlandse vrouw verloor haar baby amper een uur na de geboorte, omdat zij ooit slachtoffer was van seksueel misbruik. Alsof slachtofferschap gelijkstaat aan onbekwaamheid. Alsof heling en moederschap elkaar uitsluiten. En daarbovenop werd haar ook nog verweten dat zij “niet Groenlands genoeg” zou zijn – een stuitend voorbeeld van institutioneel racisme waarin de staat bepaalt wie wel en niet tot een cultuur mag behoren.

De wetenschap is helder: scheiden van moeder en kind veroorzaakt trauma
Neurologisch onderzoek toont onomstotelijk aan dat vroege scheiding van moeder en kind blijvende schade kan veroorzaken.

• Hechtingstheorie (Bowlby, 1951; Ainsworth, 1969): veilige hechting ontstaat uit nabijheid, aanraking, geur en de responsiviteit van de moeder. Vroege scheiding verstoort dit proces en vergroot de kans op angststoornissen, depressie en relationele problemen.
• Neurowetenschap (Schore, 2001; Feldman, 2017): de eerste interacties tussen moeder en baby reguleren het stress-systeem (HPA-as). Afwezigheid van de moeder in deze cruciale fase leidt tot hyperactivatie van stresshormonen zoals cortisol, met blijvende gevolgen voor hersenontwikkeling.
• Epigenetica (Meaney & Szyf, 2005): vroege scheiding beïnvloedt genexpressie die stressregulatie aanstuurt. Deze veranderingen kunnen zelfs intergenerationeel doorgegeven worden.

De ironie is dus dat de maatregel die zogenaamd bescherming moet bieden, juist diep trauma creëert. Het Westen gebruikt trauma als reden voor scheiding, terwijl het zelf de veroorzaker wordt van nieuw, biologisch aantoonbaar trauma.

De parallel met Nederland
Ook Nederland kent dit patroon. De toeslagenaffaire was niet slechts een financieel en juridisch schandaal, maar een menselijk drama. Tienduizenden gezinnen werden in chaos gedompeld en emotioneel verwoest. Honderden kinderen zijn daarbij uit huis geplaatst (schatting: 2.090 tussen 2015–2022). Velen van deze ouders waren niet onbekwaam, maar emotioneel gebroken door het trauma dat de staat hen zelf had aangedaan.

En zelfs nu moeten ouders zich bewijzen in hun rol als opvoeder, alsof ze bij voorbaat verdacht zijn. Hun culturele achtergrond, hun opvoedingsstijl, hun waarden en normen – alles moet worden aangepast aan een opgelegd Westers ideaalbeeld van ‘goed ouderschap’. Het resultaat is gedwongen assimilatie, zelfs bij ouders die het vóór de staatsingreep uitstekend deden.

Wanneer wanhoop omslaat in dood
Het drama beperkt zich bovendien niet tot de kinderen. Ook onder volwassen slachtoffers van de toeslagenaffaire zijn signalen van zelfdoding. Een Engelstalige analyse stelt het scherp: “broken marriages, bankruptcy, jail-time and even suicide: the repercussions of the Dutch childcare benefit scandal…” (University of Amsterdam, 2025). Deze woorden vatten samen hoe verwoestend de gevolgen zijn geweest: complete levens zijn gebroken, relaties uiteengerukt, gezinnen ontwricht, en sommige ouders zagen geen andere uitweg meer dan hun eigen leven te beëindigen.

Dit onderstreept dat de toeslagenaffaire geen administratieve fout was, maar een massaal sociaal trauma. Wanneer een overheid door haar beleid burgers tot wanhoop drijft, en deze wanhoop zich vertaalt in zelfdoding, dan is de staat niet langer beschermer, maar dader.

Koloniale echo’s
Wat we hier zien, is geen incident maar een echo van koloniale praktijken. Eeuwenlang werden inheemse kinderen uit hun gemeenschappen gehaald om ‘beschaafd’ te worden. Vandaag zien we dezelfde logica: een overheid die zich boven cultuur en identiteit plaatst, en die trauma niet erkent als realiteit van het mens-zijn, maar als bewijs van onbekwaamheid. Het Westen presenteert zich als beschermer van mensenrechten, maar reproduceert de methoden van onderdrukking waar het ooit op gebouwd is.

De morele vraag
De vraag die hier gesteld moet worden is niet of moeders met trauma bekwaam zijn – want trauma is universeel – maar of het Westen nog bekwaam is om zichzelf ‘beschaafd’ te noemen. Een samenleving die trauma inzet als wapen tegen moeders, is zelf ziek.

Echte heling begint niet met scheiding, maar met nabijheid. Niet met institutionele arrogantie, maar met cultuursensitieve steun en erkenning. Totdat die omslag wordt gemaakt, zal het Westen blijven falen – niet alleen tegenover Groenlandse of Nederlandse moeders, maar tegenover de essentie van menselijkheid zelf.